به گزارش روابط عمومی پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم علیهالسلام، سرکار خانم صدیقه قربانی مجری پروژه «سازماندهی معلمان مبتنی بر ایده تحولی مقام معظم رهبری» در نشستی که دبیری آن را مجید ایزدی کارشناس کارگروه تجربهنگاری پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم علیهالسلام برعهده داشت به ارائه فاز اول این پروژه با عنوان «ایدهی تحول آموزش و پرورش از دیدگاه مقام معظم رهبری» پرداخت.
وی در ابتدا رویکرد این طرح پژوهشی را استخراج و تقریر ایده تحولی مقام معظم رهبری با هدف تدوین طرح عملیاتی سازماندهی معلمان جهادی در جهت اهداف تحول بنیادین آپ ناظر به مأموریت سازمان تبلیغات اسلامی عنوان کرد و گفت: معلم به لحاظ تربیتی، یکی از مخاطبان اصلی سازمان تبلیغات است، برنامههایی مانند جهاد تبیین فرصت ارتباطگیری سازمان تبلیغات با معلمان بوده و استفاده از ظرفیت ارتباطگیری سازمان تبلیغات با معلمان برای پیشبرد اهداف تحول بنیادین ضروری است.
خانم قربانی در ادامه به بیان روش پژوهش این طرح در دو بُعد جمعآوری دادهها و تحلیل دادهها پرداخت و اظهار داشت: جمعآوری بیانات مرتبط رهبر انقلاب با موضوع پژوهش، جستجوی کلیدواژهای، جستجو براساس سئوالات در حین پژوهش، انس با بیانات و دیدگاههای رهبری در بُعد جمعآوری دادهها و لحاظ قواعد فهم متن، استنطاق و تقریر براساس چارچوب پیشینی در بُعد تحلیل دادهها مورد بررسی قرار میگیرند.
وی در بخش تعریف مفاهیم این پژوهش توضیح داد: ایده تحولی طرح، اندیشه و فکر محوری وحدتبخش همه فعالیتها در مسیر رسیدن به وضعیت مطلوب / منطق حرکت / نسبت بین مبانی و برنامه عملیاتی است؛ به یک معنا منطق حرکت را نشان میدهد که اگر میخواهیم در آموزش و پرورش تحول ایجاد کنیم، لازمه آن یک حرکتی است که باید دارای منطق باشد.
پژوهشگر پروژه «سازماندهی معلمان مبتنی بر ایده تحولی مقام معظم رهبری» ایده تحولی طرح را به سه لایه سیاستگذاری و حکمرانی، برنامهریزی و طراحی، عملیات و اجرا و نیز ابعاد ایده تحول را به وضعیت موجود، چگونگی و غایت تقسیمبندی کرد و گفت: ایده تحولی منطق حرکت بوده پس ناظر به چگونگی است که ما به چگونگی کمتر پرداختهایم.
وی با بیان اینکه در مسیر کار، پروژه به دو قسمت ایده عام تحولی و در ادامه مشخصا ایده در نظام تعلیم و تربیت تقسیم شد، درباره ایده عام تحولی به بیان رهبر معظم انقلاب اشاره و ابراز کرد: در سنن الهی و قوانین آفرینش، راههای میانبر، فراوان است؛ هنر این است که این راه میانبر را کسی پیدا کند؛ بنابراین میتوانیم؛ منتها تلاش لازم دارد.
خانم قربانی با اشاره به ایده تحولی آموزش و پرورش که آن را میتوان به ایده پیشرفت آموزش و پرورش تعبیر کرد، گفت: نزدیکترین مفهوم منطق با تحول، حرکت است که شش جزء مبدأ، مقصد، فاعل، متحرک، مسافت و زمان دارد و شاخصهای حرکت آن شامل: مبدأ حرکت، توصیف واقعیتها و وضعیت موجود؛ منتها و مقصد حرکت همان اهداف؛ فاعل حرکت، سررشتهداران تحول؛ متحرک و موضوع حرکت، انسان به دو اعتبار؛ مسافت، جاده و مسیر حرکت و زمان است.
وی با بیان اینکه تحول مدیریتپذیر است، تحول را به وضعیتی برتر با شکلی واضح دست یافتن؛ جهش و حرکت بزرگ معنا و تصریح کرد: مبنای ضرورت تحول در جوامع و ساختارهای اجتماعی همان ناموس عالم و سنت الهی بودن تحول است و مواجهه با تحول نیز شامل تحجر، لاابالیگری و مدیریت تحول در جهت پیشرفت میشود.
این پژوهشگر ایده عام تحولی را در سه شاخه دلالت ساختاری، سازوکار تحول و غایت و جهت تحول بررسی کرد که ایجاد قدرت دائمی تحول در ساختار به وسیله توجه به نیازها و بخش متغیر، پایبندی به اصول و عنصر اجتهاد را به عنوان دلالت ساختاری، ایجاد بستر اجتماعی تحولی، فکر و دانش تحول، مدیریت منسجم و هدایتگری از بالا، ایجاد عزم تحول و مدیریت مقاومتها و تربیت نفوس مستعد و همراه را از جمله سازوکار تحول و بارور شدن شخصیت انسانی را به عنوان غایت و جهت تحول مطرح کرد.
وی گفت: ایده عام تحولی شامل مراحل و موقفهای چهارگانه یعنی تصور وضع مطلوب، ایمان و خواست اجتماعی، مرحله تحقق ایمان اجتماعی به برنامه عملی و الگو شدن است و حضرت آقا درباره ایده تحولی در آموزش و پرورش میفرمایند «آموزش و پرورش سنگ بنای آیندهی کشور است. ما اگر مشکلاتی در زمینههای اخلاقی و رفتاری، عملی، اعتماد به نفس ملی و عمومی و در زمینههای گوناگون دیگر داریم، در ریشهکاوی اینها به آموزش و پرورش میرسیم.»
خانم قربانی با بیان اینکه ایده تحولی در آموزش و پرورش شامل حرکت از وضعیت موجود به وضعیت مطلوب است، توضیح داد: وضعیت موجود ریشه تاریخی بنای آموزش و پرورش و همچنین تقلیدی و مبتنی بر نیازهای بومی بنا نشدن و و کهنه شدن، یعنی هندسهی ضددینی است و خروجی کار در وضعیت مطلوب نیز انسان اسلامی با راهبرد تربیت مؤمن انقلابی میباشد.
وی ویژگی حرکت تحولی را حرکت تدریجی از دل وضعیت موجود، داشتن نقشه جامع و تعبیه نقاط تحولآفرین و یا پیشران تحول عنوان و ابراز کرد: مسیر پژوهشی برای رسیدن به چگونگی ایده تحولی در آموزش و پرورش، انتخاب نقطهی تاریخی تصویب سند است و اهمیت یافتن سند را باید در برنامه جامع تحول، حرکت به سمت استدلال در طراحی و تحقق نظام تعلیم و تربیت مورد بررسی قرار داد.
پژوهشگر پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم علیهالسلام گفت: لازم است که قبل از تصویب سند به قاعدهسازی، اقدامات همزمان در دو بخش آموزش معلم و بخش پرورشی در مدارس بپردازیم و بعد از تصویب آن نیز، اجرایی شدن سند با تدوین نقشه راه سند و بیان اقدامات تحول آفرین به عنوان مسیر اجراییشدن سند ضروری است.
وی گفت: طرح کلان یا نقشه جامع، تعبیه نقاط تحول آفرین، حرکت استحالهای، گفتمانسازی، تربیت مجری و نفوس مستعد و باز کردن هوشمندانه درهای آموزش و پرورش شش مرحله چگونگی اجرای ایده تحولی در آموزش و پرورش است.
نقش معلم در ایده تحولی رهبری عنوان دیگری بود که خانم قربانی با اشاره به این سخن رهبر انقلاب که فرمودند «معلم در واقع معمار آیندهی کشور است.» مطرح کرد و این نقش را در سه کارکرد شئون معلمی شامل تربیت کننده انسان و ساخت جامعه؛ نقش معلم شامل معلم مقتدر، معلم تسهیلگر و معلم میسّر و وظایف نسبت به معلم شامل معلم نسبت به خودش و دیگران نسبت به معلم مورد بررسی قرار داد.
وی خاطرنشان کرد: شرط کافی در نقش معلم برانگیختگی و جوشش درونی یافتن شامل حفظ منزلت، توجه به جایگاه معلم و نقش تاریخی خود، احساس امانتداری نسبت به امانت در دست او، شناخت وظایف معلمی و عمل به آن، استفاده از تمام توان خود و همچنین افزایش توانش، استفاده از ابتکارات شخصی خود برای ایفای نقش و منتظر نماندن برای تغییرات از بالا از سمت آموزش و پرورش، ارتباط پیدا کردن با کارشناسان و صاحبان فکر و متخصصان تعلیم و تربیت برای رفع نیازهای سر صحنه است.
در بخش دوم این نشست حجتالاسلام عباس حیدریپور به عنوان ناظر پروژه و آقایان علی زندیه، رحیمیان، خلقی و غفوری از پژوهشگران عرصه دین و جامعه فرهنگیان کشور به نقد و بررسی فاز اول پروژه «سازماندهی معلمان مبتنی بر ایده تحولی مقام معظم رهبری» با عنوان «ایدهی تحول آموزش و پرورش از دیدگاه مقام معظم رهبری» پرداختند.