به گزارش روابط عمومی پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم علیهالسلام، گفتمانهای مرتبط با زنان را میتوان از حیث قائل بودن به کنشگری اجتماعی و نسبت آن با نقشآفرینی خانوادگی در سه دسته جای داد: زن ناکنشگر اجتماعی و اکتفاکننده به نقشهای خانوادگی؛ زن کنشگر اجتماعی در نسبت حداقلی با نقشهای خانوادگی و زن کنشگر اجتماعی در محوریت خانواده.
کتاب زندگی مادری کنشگری ابتدا به بررسی تجربه زیسته زنانی پرداخته که به گفتمان سوم باور دارند اما در محاصره ساختارهای اجتماعی برآمده از گفتمان دوم، ناگزیر از زندگی به سبک گفتمان اول شدهاند.
این اثر در ادامه به مطالعه تجربه زیسته زنان قائل و پایبند به گفتمان سوم پرداخته و از این دریچه چگونگی تحقق گفتمان سوم در شرایطی که ساختارهای اجتماعی مورد نیاز آن شکل نگرفته، بررسی کرده است. نتایج پژوهش میتواند الهامبخش ایدههای نو و طرحهای خلاقانه برای شناخت و حل مسائل گفتمان سوم باشد.
این کتاب درصدد است: اولا چالشهای مربوط به این حوزه را از زبان بانوان پایبند به گفتمان انقلاب اسلامی در نسل جدید بشناسد و تبیین کند و ثانیا با تمرکز بر تجربه عملی برخی بانوان نسل جدید که توانستهاند در بسترهای علمی، فرهنگی و اجتماعی گوناگون نقشآفرینی کنند و در عین حال، همسران و مادران شایستهای باشند، راهکارها و ایدههایی را برای تحقق این امر و رفع این موانع پیشروی مخاطبان قرار دهد.
مخاطب این پژوهش، جامعهای را شامل میشود که با وجود اینکه اولین ثمرههای گفتمان انقلاب اسلامی هستند، کمتر از آنها سختن گفته شده و کارهای پژوهشی با محوریت آنها و مسائلشان، کمتر شکل گرفته است؛ بانوان متولد دهه شصت و پس از آن، در جامعهای به دنیا آمده و زیستهاند که رنگ و بویی کاملاً متفاوت با نسلهای پیشین آنها داشته است.
این اثر شامل دو پژوهش کیفی است: در پژوهش اول که در بخش اول کتاب به تفصیل آمده، تجربه زیسته مادران نخبه مذهبی از ناکنشگری در عرصه اجتماعی را شامل میشود که ده نفر از فارغالتحصیلان دانشگاه شریف را که پس از مادر شدن خانهنشین شده و با چالشهای هویتی متعددی درگیر شدند، تحلیل کرده است.
پژوهش دوم، تحلیل تجربه زیسته مادران نخبه مذهبی از کنشگری اجتماعی است؛ این گروه فارغ از حمایتهای ساختاری و اجتماعی، با همت خود و جلب حمایتهای خانوادگی توانستند به جمع متعادلی میان هویتهای خانوادگی و اجتماعی بپردازند. از نتایج این پژوهش، به منزله راهبردهای عملیاتی تنظیم نقش میتوان نام برد.
مسئله تحدید نسل و بحران پیری جمعیت در نسلهای آینده نیز که از سالهای ابتدایی دهه نود مطرح شده، از چند نظر بر اهمیت تحقیقات این کتاب افزوده است، زیرا مادران گفتمان انقلاب که متعهدانه برای فرزندآوریِ بیشتر اقدام میکنند، بهمراتب نیاز بیشتری برای آموختن راهکارها و استفاده از تجربیات عملی بانوان موفق، درباره جمع میان عرصههای خانوادگی و اجتماعی احساس میکنند.
از ســوی دیگر، یافتــن هویت اجتماعی و رشــد فردی میتوانــد انگیزه و نشــاط بیشــتری برای مادریکردن با تعداد فرزندان بیشــتر باشــد و بدینترتیب، امیــد مــیرود بهواســطه ترویج دســتاوردهای کتاب پیــشرو و ثمــره تحقیقات و مطالعات صورتگرفته، انگیزه و نشاط مضاعفی برای بانوان تحصیلکرده برای گامنهــادن در عرصــه نقشآفرینــی بهصــورت توأمــان در عرصههــای خانوادگی و اجتماعی ایجاد کند.
این کتاب در دو بخش مسئلهشناسی مادران نخبه مذهبی و تجربه زیسته مادران مذهبی کنشگر به زیور طبع آراسته شده است. بخش اول شامل هفت فصل طرح بحث و نمونههای پژوهش، کاستی هویت اجتماعی، بینشاطی مادران در فضای خانه، سختشدن فرزندپروری، عدم تسلط بر طبیعت زندگی مادرانه، احساس تنزل معنوی و پدیدهمحوری و جمعبندی میباشد.
بخش دوم نیز در شش فصل طرح بحث و نمونههای پژوهش، عوامل فردی تنظیمکننده نقشها، راهبردهای زمینهای، راهبردهای موقعیتی، راهبردهای حمایتی و الگوی مفهومی تنظیم نقش و جمعبندی تدوین شده است.
کتاب زندگی مادری کنشگری (پژوهشی در نقشآفرینی مادران در ساحت اجتماع) اثر مشترک مریم خادمی و زینب اعلمی در قطع رقعی، 210 صفحه، شمارگان 300 نسخه توسط انتشارات پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم علیهالسلام منتشر و راهی بازار نشر شده است.
برای تهیه کتاب «زندگی مادری کنشگری» به این لینک مراجعه شود.