به گزارش روابط عمومی پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم علیه‌السلام، نشست «باید از حقوق کارگران دفاع کرد؛ هم‌اندیشی درباره سرکوب دستمزد و پویش مزد 1403» همراه نقد و بررسی فصلنامه نامه جمهور دوشنبه 3 اردیبهشت با حضور جمعی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی و منتخبان مجلس آینده، فعالان کارگری، کارشناسان و فعالان اجتماعی در تهران برگزار شد.
مشارکت مردم به جهش تولید معنا میدهد
در ابتدای این نشست حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعلی موسوی رئیس پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم علیه‌السلام با بیان اینکه حضرت امام (ره) بر اساس آیه «کل یوم هو فی شأن» استدلال می‌کند که خداوند دائما در حال کار است، گفت: این سخن در تضاد با مالکیت خدا نیست، بلکه نشان دهنده آن است که خدا با تولید خودش خالق شده و اینگونه نیست که خدا بعد از خلقت در کناری ایستاده و از سود سرمایه خودش استفاده می‌کند.
وی خاطرنشان کرد: بر اساس همین نگاه الهیاتی آن چیز که ارزش دارد همین کار کارگر است. البته این نگاه با رویکردهای کمونیستی تفاوت دارد و تفاوتش نیز آن است که سود سرمایه هم اهمیت دارد اما تنها در فراهم کردن بستری برای کار کارگر.
رئیس پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم علیه‌السلام راه برون رفت از وضعیت شرایط فعلی را در شعار امسال نهفته دانست و افزود: مشارکت مردم است که به جهش تولید معنا میدهد و تا وقتی که انحصار سرمایه وجود داشته باشد تولید نیز محدود است.
وی با بیان این اعتراض اصلی که چرا کارگر صاحب سرمایه نیست؟! و چرا باید بنگاه‌هایی که لزوما خود صاحب سرمایه نیستند عنان تولید را در دست داشته باشند؟! اظهار داشت: دولت و مجلس اگر واقعا میخواهد شعار سال محقق شود، باید هم حقوق کارگر را افزایش دهد و زندگی‌اش را به کفاف برساند و هم زمینه پس انداز کارگر را فراهم کند تا کارگر بتواند در آینده‌ای نزدیک در تولید مشارکت کنند.
دو راه‌حل مهم برای رسیدن کارگر به حق خود
در ادامه آرش وکیلیان پژوهشگر علوم اجتماعی با بیان اینکه هر سال تورم ۲۰ درصد است اما حقوق کارگر تنها ۱۰ درصد افزایش پیدا می‌کند، اظهار داشت: این کاهش افزایش به این بهانه است که میگویند دستمزد بیشتر مساوی با تورم بیشتر است اما توجه نمیکنند که چرا کارگر باید هرسال فقیرتر شود در حالی که همه چیز با تورم بالا میرود!
وی با بیان این سئوال که چرا از افزایش دستمزد جلوگیری میشود؟! تصریح کرد: دلیل نخست قدرت کم چانه زنی کارگران است. دلیل دوم بحث چسبندگی دستمزد‌هاست که یک سال طول می‌کشد تا دستمزد تعیین شود، بر خلاف قیمت اجناس دیگر که روزبه‌روز است. دلیل آخر هم به خاطر راحتی جایگزین کردن کارگری با کارگر جدیدتر است.
این پژوهشگر علوم اجتماعی افزود: متاسفانه سیاست‌های غلط تعیین دستمزد باعث شده که بازار کارگر ضعیف شود و این در نهایت به ضرر کارفرما و کل جامعه نیز هست. برای رسیدن کارگر به حق خود باید به دولت فشار آورد تا میزان دستمزد را به اندازه استاندارد افزایش دهد و پس از آن با هدفمند کردن توزیع منابع است که کارگر به حق خود می‌رسد.
امروز دیگر زمان بحث‌های آکادمیک نیست
علیرضا خیراللهی پژوهشگر روابط کار دیگر کارشناس حاضر در این جلسه بود که با ابراز تأسف از اینکه امسال اتفاق خوبی در قضیه دستمزد نیفتاده است، گفت: امروز دیگر زمان بحث‌های آکادمیک نیست. من امروز به این نتیجه رسیده‌ام که دولت‌های اصلاح طلب وزرای کار بهتری داشتند ولی متاسفانه در دولت‌های اصول‌گرا وزرا اصلا متوجه تفاوت جنس این کار با مثلا کار شهرداری و ... نیستند.
وی افزود: سال گذشته نیز متاسفانه تمام زور طبقه کارگر نتوانست حداقل‌ها را تامین کند. گرچه تمرین طبقاتی خوبی بود. الان باید در مورد این صحبت کرد که چرا کسانی که باید در طرف کارگران باشند بالعکس در حال پشت کردن به آرمان‌های حقوق کارگران هستند. امروز به جایی رسیده‌ایم باید به دنبال همان سه جانبه‌گرایی‌ای باشیم که روزگاری مسخره‌اش میکردیم.
جامعه کارگری ایران به وعده صادق نیاز دارد
از دیگر حاضران در جلسه حمید شهرابی فعال حوزه کارگری بود که وی با اشاره به اینکه مشکل اصلی در نیروی کار مردم ایران دیده نمیشود، گفت: اگر زیاد هم از این موضوع صحبت شود میگویند کمونیستی است! به نظر من وظیفه اصلی مجله‌ای مانند نامه جمهور این است که نشان دهد پرداختن به کارگر فقط از حرف‌های مارکسیست‌ها بیرون نمی‌آید بلکه اسلام هم به کارگر اهمیت میدهد.
وی افزود: متاسفانه کارگران ما ابزار لازم برای به کرسی نشاندن حرفشان را ندارند. وعده صادق بدون انسجام اجتماعی ناپایدار است. ما به وعده صادق در جامعه کارگری ایران نیاز داریم. قانون اساسی ما یکی از بهترین و مترقی‌ترین قانون‌های اساسی جهان در مورد کار و کارگر است اما متاسفانه این قانون تنها روی کاغذ است. عدالت بدون توجه به خواست کارگران یک حرف توخالی است.
مسئله ما افزایش حقوق نیست بلکه تثبیت حقوق است
میثم ظهوریان نماینده منتخب مجلس شورای اسلامی نیز که در این نشست حضور داشت با بیان اینکه مسئله حقوق تنها مختص کارگران نیست بلکه کارمندان هم در حوزه‌هایی دچار مشکل هستند، اظهار داشت: پشت عدم افزایش دستمزد، استدلال‌های سستی استوار شده است، مانند اینکه میگویند تورم ایجاد میشود.
وی با اشاره به حضور خود در برنامه ثریا و توضیحاتی که درباره افزایش دستمزد کارگران داده است، گفت: سر ریز افزایش دستمزد کارگر بر کالای اساسی است، نه سکه و دلار. این درحالی است که در قانون آمده باید افزایش دستمزد اندازه میزان تورم باشد.
نماینده منتخب مشهد در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه مسئله ما افزایش حقوق نیست بلکه تثبیت حقوق است، خاطرنشان کرد: باید میزانی حقوق تثبیت شود که نیاز نباشد هر سال سر افزایش دستمزد بحث شود. بلکه باید دستمزد به میزانی تثبیت شود که هر سال فارغ از میزان تورم یک میزان مشخصی قدرت خرید داشته باشد.
وی افزود: متاسفانه مدل میزان دستمزد این است که دولت چون زورش به نهادهای دیگر نمی‌رسد تمام بار کنترل تورم را بار میزان دستمزد کارگر کرده است چرا که ظاهراً کارگر غیرمتشکل‌ترین جمعیت در این بین است که قدرت چانه زنی زیادی ندارد.
تعیین دستمزد باید شناور و فصل به فصل شود
از دیگر حاضران در این نشست هم‌اندیشی، درویشی کارگر اخراج شده فولاد ملی اهواز بود که خواستار تعیین دستمزد به صورت شناور و فصل به فصل شد.
وی افزود: خوزستان حدود یک میلیون کارگر دارد و قطب صنعتی ایران است. اما به خاطر تورم، ۳۳ هزار پرونده کارگری در اداره کل کار و تعاون اهواز روی میز است. این به خاطر این است که کارفرما هم به خاطر تورم مشکل دارد. این مسئله‌ای است که باید در سطح ملی حل شود.
افزایش دستمزد ترمیم کننده فشار تورم است
در ادامه عاطفه صادقی پژوهشگر علوم اجتماعی با بیان اینکه بحث دستمزد صرفا اقتصادی نیست بلکه لایه‌های اجتماعی دارد، توضیح داد: در موضوع دستمزد بحث خانواده کارگران نیز مطرح است. در این موضوع فعالان خانواده نامه‌ای منتشر کردند. از نظر فعالین خانواده افزایش دستمزد نه باعث تورم بلکه ترمیم کننده فشار تورم است.
وی افزود: این دغدغه در کشورهای دیگر به هیچ عنوان اینقدر معضل نیست. میزان دستمزد تعیین شده قطعا به خانواده کارگران فشار وارد خواهد کرد. این باعث تزلزل بنیان خانواده میشود، چیزی که بر خلاف آرمان‌های قانون اساسی است.
این پژوهشگر علوم اجتماعی با طرح این سئوال که اقشار مختلف چرا در کنار کارگران قرار نگرفته‌اند؟ گفت: بخشی از این مسئله بر عهده تشکل‌های کارگری است که تلاش نکردند با اقشار دیگر ارتباط برقرار کند. در نهایت بنده به نمایندگی از تعداد زیادی از فعالان حوزه زنان حمایت خود را از کارگران اعلام میکنم.
نظام سرمایه‌داری رشد محور نیست
دیگر نماینده مجلس شورای اسلامی که در نشست «باید از حقوق کارگران دفاع کرد» حضور داشت روح‌الله ایزدخواه بود. وی با بیان اینکه در اقتصاد مردمی، مردم خود موضوع اصلی هستند، اظهار داشت: با این نگاه مسائل جامعه کارگری اصل مسائل است. اما اکنون اینگونه نیست. انشاالله این پویش در همین‌جا متوقف نشود و ادامه پیدا کند زیرا ما نظام مسائل کارگری داریم.
وی با بیاان اینکه نظام سرمایه‌داری رشد محور است دروغ بزرگی است، گفت: در مقابل اقتصاد مردمی است که رشد محور است. من معتقدم حل مشکلات کشوری در گرو کل مسائل کارگری است.
نماینده مجلس شورای اسلامی نگاه امنیتی به حوزه کارگری را خطای بزرگی دانست و افزود: قانون اساسی کارگر را رهبر کشور میداند. این همان مردم سالاری دینی است. کارگران باید مسائل بزرگ کشور را در همه زمینه‌ها حل بکنند. متاسفانه استان‌هایی که بیشترین مزیت‌ها را دارند بیشترین مسائل کارگری را هم دارند. باید نگاه اصلاح ساختاری با همکاری مردمی ایجاد شود تا مشکلات حل شود.
نظام به مطالبات کارگران رسیدگی کند
شهاب اسفندیاری رئیس دانشگاه صداوسیما نیز در این مراسم با بیان اینکه اگر در جامعه گوش شنوایی برای مشکلات کارگران نباشد خب گوش‌های دیگری پیدا میشوند، گفت: بهترین کار این است که نظام به مطالبات کارگران رسیدگی کند. در دنیا، وزرای کار انعکاس دهنده صدای کارگران است. طبیعتا کسان دیگری هستند که از اقشار دیگر دفاع کنند اما وظیفه وزیر کار چیز دیگری است.
وی افزود: متاسفانه امروز مسائل کارگری در تشکل‌های دانشجویی کمرنگ شده است. مسائل جامعه کارگری هم تنها مسائل دستمزد نیست و در بسیاری از زمینه‌های دیگر مشکلات وجود دارد. خود کارگران نیز باید تشکل‌هایی داشته باشند که این مسائل را پیگیری کنند.
درب مجلس باید به سوی فعالین کارگری باز باشد
در بخش دیگر این مراسم علیرضا میرغفاری کارگر پارس جنوبی و عضو شورای عالی کار، گفت: رشد کسب و کارهای زرد، مجازی، غیررسمی و نامولد دقیقا بخاطر تصمیمات مزدی شورای عالی کار در سنوات گذشته ایجاد شده است.