به گزارش روابط عمومی پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم علیه‌السلام، وهابیت یکی از جریان‌های فکری فعال در دوران معاصر است. این جریان از قرن دوازده هجری توسط محمد بن عبدالوهاب پایه‌گذاری شد که اساس ادعاهای او و پیروانش بر تفسیر خاصی از توحید بنا شده و میوه آن اتهام شرک و کفر به مسلمانان و خروج آنها از دایره اسلام است.
محمد بن عبدالوهاب و پیروانش ادعاهای خود را مستند به سلف صالح می‌کنند و به‌گونه‌ای سخن می‌گویند که گویی به‌تازگی از دوران سلف گذشته‌اند تا دیگران را که از مسیر اسلام خارج شده‌اند، به مسیر اسلام برگردانند.
انتساب به آرای سلف صالح، یکی از مهم‌ترین راه‌های مشروعیت‌یابی در بین اهل سنت است. وهابی‌ها که در چند قرن اخیر پدید آمده‌اند، نه تنها ادعاهای خود را به سلف منتسب کرده‌اند، بلکه سلف را منحصر در آرای خود دانسته‌اند و دیگران را متهم به کنارگذاشتن سلف کرده‌اند.
بهترین عیار برای سنجش ادعای سلف‌گرایی آنها بحث توحید و شرک است؛ زیرا شاخصه وهابی‌ها، نوع تفسیر آنها از توحید و شرک است که براساس آن، مذاهب اسلامی را تکفیر می‌کنند.
بررسی‌های نوشتار کتاب وهابیت در ترازوی سَلف نشان می‌دهد که نه‌تنها توحید و شرک وهابی‌ها منطبق با توحید و شرک سلف نیست، بلکه تضاد و تباینی آشکار بین دیدگاه‌های آن دو مشهود است. بنابراین وهابی‌ها ادعای سلف‌گرایی را تنها برای مشروعیت بخشی به ادعاهای خود به کار بسته‌اند و در حقیقت، آنها بیگانه‌ترین طیف از دیدگاه‌های سلف هستند.
کتاب وهابیت در ترازوی سلف درصدد پاسخ‌گویی به این پرسش‌ها است: ادعای سلف‌گرایی وهابیت با دیدگاه‌های سلف در توحید چه نسبتی دارد؟ دیدگاه‌های وهابیت و سلف در تقسیم توحید چه نسبتی دارد؟ دیدگاه‌های وهابیت و سلف در توحید ربوبیت چه نسبتی دارد؟ دیدگاه‌های وهابیت و سلف در توحید الوهیت چه نسبتی دارد؟ و دیدگاه‌های وهابیت و سلف در توحید اسماء و صفات چه نسبتی دارد؟
در ساختار نوشتار کتاب سعی شده که علاوه بر تبیین دیدگاه وهابیت و سلف، چالش‌های دیدگاه‌های وهابیت نیز در ابتدای مباحث یا در قالب ارزیابی بیان شود. همچنین در این نوشتار سعی شده تا با استفاده از منابع معتبر اهل سنت، دیدگاه‌های سلف در باب توحید و شرک استخراج شود. نقل‌هایی که در ابواب مختلف با روایت‌های معتبر یا مستفیض بیان شده که خواننده را از بررسی سندی بی‌نیاز می‌کند.
نکته مهم اینکه گاهی به روایات پیامبر اکرم (صلی‌‌الله‌علیه‌و‌آله) که از طریق سلف نقل شده نیز استناد شده که هم برای تأکید مضمون است، هم اینکه راوی این روایات سلف هستند که نشان از اعتقاد آنها به مضمون آن روایات دارد.
این اثر در پنج فصل بررسی ادعای سلف‌گرایی وهابیت، مقایسه دیدگاه وهابیت با سلف در تقسیمات توحید، مقایسه دیدگاه وهابیت با سلف در توحید ربوبی، مقایسه دیدگاه وهابیت با سلف در توحید الوهی و مقایسه دیدگاه وهابیت با سلف در اسماء و صفات الهی تدوین شده است.
در فصل نخست تعریفی از سلف ارائه می‌شود و در ادامه آن مخاطب با مفاهیم مرتبط با محدوده زمانی سلف، حجیت فهم سلف، عدم شرط اجماع در حجیت فهم سلف، سلف زمانی مقدس نه مذهبی مقدس و عدم حجیت ترک سلف آشنا شده و در ادامه دلیل تلاش وهابیت برای سلفی نامیدن خود و برداشت از فهم سلف را پی می‌گیرد.
مفاهیمی همچون اصل تقسیم توحید و جامعیت تقسیم توحید در فصل دوم کتاب ارائه می‌شود و فصل سوم نیز به بررسی ربوبیت از دیدگاه وهابیت و سلف، تقسیم افعال از دیدگاه وهابیت و سلف، تفسیر شرک ربوبی مشرکین از دیدگاه وهابیت و سلف، اقرار مشرکین از دیدگاه وهابیت و سلف، تلازم ربوبیت و الوهیت از دیدگاه وهابیت و سلف می‌پردازد.
فصل چهارم کتاب با تعریف عبادت از دیدگاه وهابیت و تعریف عبادت از دیدگاه سلف چینش شده است و در فصل پنجم نیز دیدگاه وهابی‌ها در صفات خبریه، دیدگاه سلف در صفات خبریه، نسبت منهج خلف با منهج سلف در تقسیر صفات خبریه و شیوه‌های وهابیت در مواجهه با روایات تأویل صفات الهی توسط سلف مورد بررسی قرار گرفته است.
چاپ دوم کتاب وهابیت در ترازوی سلف به قلم سید ابوالفضل حسینی‌پور در قطع رقعی، 184 صفحه، شمارگان 500 نسخه توسط انتشارات پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم علیه‌السلام منتشر و راهی بازار نشر شده است.
- برای تهیه کتاب «وهابیت در ترازوی سلف» به این لینک مراجعه شود.