به گزارش روابط عمومی پژوهشکدۀ باقرالعلوم (ع): با هدف ارتقاء محتوای مقالات پژوهشی مجموعه گلشن ابرار، نشست 48 مجمع اهل قلم با حضور حجت الاسلام والمسلمین استاد محمد جعفر طبسی و با شرکت فعال پژوهشگران این مرکز برگزار گردید.
دستور کار این نشست علمی-پژوهشی، ارائه و نقد و بررسی شرح حال سه تن از شخصیت های موثر از عالمان جهان تشیع بود که عبارتند از: سید عبدالغفار مازندرانی نوشته احسان جندقی و شیخ عبدالله نعمة عاملی نوشته خانم مهاجری و سید علی داماد تبریزی نوشته مهدی جبرئیلی که در این جلسات ترجمه ایشان مطرح و هر سه مقاله مورد تحسین استاد ارزیاب و حاضران در جلسه قرار گرفت و استاد ناظر جلسه ضمن استماع دفاعیه نویسندگان مقالات ضمن ارزشمند دانستن مقالات ارائه شده، خواستار رعایت بیشتر آئین نامه نگارش مقالات از سوی پژوهشگران شد و حاضران در جلسه را در جهت غنای بیشتر محتوای ترجمه علما، به استفاده از منابع متقن و دست اول تشویق کرد.
لازم به ذکر است در نشست های مجمع اهل قلم تا کنون حدود 84 مقاله از مقالات مجلدات گلشن ابرار مورد ارزیابی و بحث و بررسی قرار گرفته است.
در پایان نگاهي كوتاه به زندگی دو تن از عالمان مطرح در این مجمع صورت می گیرد:
1- سید عبدالغفار مازندرانی
وی را بايد از پيروان مکتب سامراء دانست، هرچند او مدت ها در درس اخلاق ملاحسين قلي همداني حاضر مي شد و همچنين از دوستان مرحوم سيد علي قاضي عارف برجسته نجف بود ولکن تفاوت روش و منش او با جريان نجف کاملاً آشکار بود. البته شايد با توجه به روابط نزديک او با بزرگان مکتب سلوکي ـ معرفتي نجف بتوان او را حلقه وصل اين دو مکتب مهم سلوکي ـ معرفتي معاصر در عالم شيعه دانست.
آقا سید عبدالغفار بن السید الجلیل السید یوسف در روستاي درزى كلاى در استان مازندران كه در چهار كیلومترى جنوبى بابل واقع است متولد شد. زمان دقيق تولد ايشان مشخص نمي باشد ولکن با توجه به برخي شواهد بايد در سال هاي آغازين قرن چهارده هجري قمري باشد. در مورد سال هاي نخست زندگاني ايشان اطلاع دقيقي در دست نيست لکن همان گونه که جناب شيخ محمد شريف رازي در کتاب گنجينه دانشمندان اشاره نموده اند سيد عبدالغفار در خاندان اصیل و نجیب پرورش یافته است و تحصیلات مقدماتى را در همان شهرستان بابل خوانده آنگاه با اجازه والد ماجده خود مهاجرت به نجف اشرف نموده اند. زمان دقيق حضور ايشان در نجف نيز مشخص نمي باشد ولکن جناب آقابزرگ تهراني اين مسافرت را در جواني سيد عبدالغفار مي داند.
او با ورود به شهر نجف اشرف و حضور در حوزه علميه اين شهر مقدس بسيار سريع مراتب عاليه علم و معرفت را پيمود و در درس اساتيد بزرگ حوزه نجف در آن روزگاران حاضر گرديد. اساتيد بزرگي که ايشان در محضر آن ها کسب فيض نموده است بنا بر ضبط تراجم نگاران معاصر به شرح ذيل مي باشد: 1. ميرزا حبيب الله رشتي 2. ميرزا حسين خليلي 3. شيخ عبدالله مازندراني و...
در بيان مقام و منزلت سيد در علم و عمل اين نکته قابل ذکر است که در مسجد هندي هنگامي که جناب علامه شيخ علي قمي در مسافرت تشريف داشتند به جايي ايشان سيد عبدالغفار مازندراني نماز مي خواهند و اين مطلب در اواخر عمر علامه قمي رحمه الله عليه نيز که در بستر بيماري بودند و امکان ملاقات عمومي نداشتند و از حضور در مسجد و اقامه نماز جماعت نيز معذور بودند نيز وجود داشت و درنهايت سيد عبد الغفار مازندراني جانشين ايشان شدند در مسجد هندي. نماز ايشان در نجف مشهور بود و بسيار با صفا و اخلاص برگزار مي شد در حدي مرحوم آقاي قاضي عارف برجسته نجف با وجود اختلاف با سيد عبدالغفار مازندراني، شاگردان خود را توصيه مي نمودند تا در نماز جماعت مرحوم مازندراني شرکت کنند.
وفات اين مرد بزرگ و اين مجاهد طريق الي الله مطابق آنچه در کتاب نقباء البشر تاليف علامه آقابزرگ تهراني به ضبط رسيده است در روز چهارشنبه آخر ماه جمادي الثاني 1365 هجري قمري مي باشد. پيکر پاک ايشان در صحن شريف علوي و در حرم اميرالمومنين (ع) تشيع شد و در يکي از حجرات صحن مبارک علوي در کنار قبر جناب حاج معين بوشهري به خاک سپرده شد.
2- سید علی داماد تبریزی
در مورد خاندان و اجداد وی هيچ اطلاعی وجود ندارد، و فقط بعضی از تراجم نويسان به نام سه نفر از فرزندان وی اشاره کرده اند:
1)سيد مرتضی
2)سيد حسين که در نجف فوت شده است.
3-سيد جواد؛ در تهران اقامت داشته است.
سيد علی سال 1275 هـ. در تبريز در يک خانواده معتقد و مقيد به احکام شرعی چشم به جهان گشود. مقدمات را در مدرسه طالبيه با شوق و اشتياق فراوان گرفته است. در سن 17 سالگی روی سوی نجف اشرف نمود تا در مکتب علوی (ع) زانوی شاگردی بر زمين زند و جان تشنه خويش را با جرعه جرعه از جاری کوثر گوارا سازد و با غور و غوص در اقيانوس کران ناپيدای فيض ازلی، گوهری ناب و درّی کمياب صید کند. خرّم آنکه دانست غير از اين سراب است و احدی با سراب سيراب نشود.
او از محضر بزرگان صاحب نظر استفاده کرده است و اين خود نشان از درايت و ذکاوت اوست: 1- شيخ محمد حسن مامقانی (1323 ـ 1238) 2- ميرزا حبيب الله رشتی (1312 – 1234) و..
سيد علی در کنار مجاهدت های سياسی از شأن علمی و معنوی بالايي برخوردار بود. وی به مثابه فقيهی نظريه پرداز آثار قلمی مختلفی در رشته های علوم اسلامی از خود به يادگار گذاشته است. که از پرکاری اش در طول عمر کوتاه شصت ساله خود دارد. از آثار وی می توان به موارد ذيل اشاره کرد: 1- مصباح الظلام فی شرح شرايع الاسلام در شش جلد. 2- تقريرات الاصول در 3 جلد 3- دراية الحديث و ...
سيد داماد صاحب کرسی استادی و تدريس بوده و در مجد صغير واقع در بيرونی باب الطوسی شهر نجف کلاس درس تشکيل می داده است.[1] از شاگردان اين محفل علمی اطلاعات زيادی در دست نيست و صرفاً به ذکر اسامی برخی از آنان بسنده شده است: 1- شيخ موسی بن شيخ محمد مشهور به «لايذ» 2- سيد مهدی بن علی غريفی بحرانی نجفی و ...
سيد تا آخر عمر شريف و پربرکت خويش با قدم و قلم در عرصه های علمی و جهادی در تلاش بود تا اينکه بخاطر بيماری ريوی 20 صفر 1336 از دنيا رفت. جنازه او طی مراسم باشکوهی تشييع و در ايوان شمالی پشت رواق صحن شريف علوی معروف به «ديوان علماء» دفن شد.
[1]همان.