به گزارش روابط عمومی پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم (علیه‌السلام)، شانزدهمین نشست از سلسله نشست‌های علمی «رابطه پدر-دختری در آینه علم و دین 2» با موضوع «بررسی تربیت دوگانه جنسیتی دختران» با حضور دکتر سیده زهرا موسوی، پژوهشگر گروه اخلاق و تربیت پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم (علیه‌السلام) و عضو گروه علمی رشته اخلاق مرکز مدیریت خواهران برگزار شد.
در این نشست، دکتر موسوی به بررسی ابعاد مختلف تربیت دوگانه جنسیتی دختران، آسیب‌های آن و نقش رسانه‌ها و فرهنگ عمومی در ترویج این نوع تربیت پرداخت. وی با اشاره به اینکه این رویکرد نوظهور که از حدود هفتاد هشتاد سال پیش در غرب مطرح شده است، بیان کرد: این رویکرد به دلیل ملاحظاتی که در مورد تساوی و برابری بین زن و مرد بوده که نگاه فمینیست است، کارهای علمی مستندی در مورد تربیت دو جنسیتی در غرب انجام نشده و ماهیت این رویکرد تربیتی روشن و شفاف نیست.
عضو گروه علمی رشته اخلاق مرکز مدیریت خواهران با اشاره به اینکه درباره این رویکرد بین خود غربی‌ها هم دو نگاه وجود دارد، ادامه داد: یک نگاه فمینیست کاملا این رویکرد را قبول دارد و چشم خود را روی همه معایب و آثار منفی آن می‌بندد و نگاه دیگری که مبتنی بر شواهد مستندات علمی است، این رویکرد تربیتی را قبول ندارد.
وی با بیان اینکه این رویکرد به صورت رسمی در غرب مورد حمایت است و برای آن برنامه‌ریزی و حمایت‌های مالی و فرهنگی دارند و به خاطر این حجم گسترده‌ای از حمایت‌ها تا حدودی پذیرفته شده است، افزود: ما در بحث خود علاوه بر مستندات علمی که داریم از شواهد و مثال‌هایی استفاده می‌کنیم که متکی به این موارد عینی است و در آثار نویسندگان غربی هم به آن اشاره شده است.
دکتر موسوی در ادامه به بررسی مفاهیم کلیدی این حوزه مانند جنس، جنسیت، هویت جنسی و تربیت دوگانه جنسیتی پرداخت و با اشاره به اینکه این رویکرد از نظر علمی و دینی قابل نقد است، پیامدهای تربیت دوگانه جنسیتی برای دختران را در سه حوزه شناختی، عاطفی و رفتاری مورد بررسی قرار داد.
آسیب‌های پنهان تربیت دوگانه جنسیتی بر دختران
پژوهشگر گروه اخلاق و تربیت پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم (علیه‌السلام) با اشاره به اینکه مهم‌ترین آسیب در حوزه شناختی، استقلال‌طلبی است، بیان کرد: این استقلال‌طلبی موجب می‌شود که خانم‌ها ابتدا زمان زیادی را صرف تحصیلات عالیه کنند، سپس به دنبال اشتغال و کسب جایگاه اجتماعی در جامعه باشند و در نهایت، تصمیم به ازدواج بگیرند.
وی با اشاره به اینکه یکی از عوارض استقلال‌طلبی، عدم تحمل اقتدار مرد و در نتیجه، بروز مشکلات خانوادگی است که ازدواج را تحت تاثیر قرار می‌دهد، افزود: مطالعات انجام شده در غرب در سال ۲۰۰۷ نشان می‌دهد که زنان با تحصیلات و قدرت اجتماعی بیشتر نسبت به گذشته، شادی و نشاط کمتری دارند.
دکتر موسوی با اشاره به تفاوت دیدگاه فمینیستی در مورد روابط زن و مرد، ادامه داد: در این دیدگاه، دختران در روابط، احساسات و عواطف همسری را بروز می‌دهند، در حالی که پسران معمولاً در حد دوستی باقی می‌مانند. این امر پس از پایان رابطه، منجر به ناراحتی دختران می‌شود.
این پژوهشگر در ادامه به بررسی نقش رسانه‌ها و فرهنگ عمومی در ترویج تربیت دوگانه جنسیتی پرداخت و با اشاره به اینکه اگر در دوران کودکی بنیان‌های فکری چارچوب‌های ذهنی بچه‌ها نهادینه نشود، مطمئنا فرهنگ عمومی و رسانه‌ها در تصمیمات آنها تاثیرگذار خواهند بود، راهکارهایی را برای بهبود الگوهای تربیتی و رشد سالم دختران ارائه کرد.
راهکارهای عملی برای تربیت دختران با هویت جنسی سالم
وی با تاکید بر اهمیت نهادینه کردن هویت جنسی دختران از سنین پایین، گفت: باید مرزهای مشخصی برای دختران تعیین شود تا آنها با افتخار به دختر بودن خود، از انجام رفتارهای نامناسب پرهیز کنند.
دکتر موسوی با اشاره به نقش والدین در این زمینه، افزود: تشویق و تایید رفتارهای دخترانه توسط پدر و خانواده، به دختران کمک می‌کند تا از هویت جنسی خود لذت ببرند.
وی همچنین بر اهمیت آموزش فلسفه احکام و نقش‌های جنسیتی به دختران در سنین بالاتر تاکید کرد و گفت: با تبیین حکمت الهی در تفاوت‌های زن و مرد، می‌توان زندگی آینده را برای آنها ترسیم کرد.
عضو گروه علمی رشته اخلاق مرکز مدیریت خواهران با اشاره به چالش‌های مواجهه با مصادیق تربیت دوگانه جنسیتی در رسانه‌ها و جامعه، گفت: باید با منطق و دلیل، به سئوالات و شبهات دختران پاسخ داد و آنها را با مبانی دینی آشنا کرد.
وی همچنین بر اهمیت ارائه الگوهای مناسب به دختران تاکید کرد و گفت: با نشان دادن فعالیت‌های مناسب با ذائقه زنانه، می‌توان حس متفاوت بودن را در آنها ارضا کرد.
دکتر موسوی در ادامه به ارائه راهکارهایی برای نقد غیررسمی مصادیق تربیت دوگانه جنسیتی در فیلم‌ها و تبلیغات پرداخت و گفت: می‌توان با گفتگو و بحث، دختران را به تفکر و تحلیل محتوای رسانه‌ها تشویق کرد.
وی همچنین بر اهمیت اولویت‌بندی نقش‌های مادری و همسری در زندگی زنان تاکید کرد و افزود: اشتغال زنان باید به گونه‌ای باشد که مانع انجام وظایف اصلی آنها نشود.
پژوهشگر گروه اخلاق و تربیت پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم (علیه‌السلام) با اشاره به اهمیت دوران کودکی فرزندان، گفت: بهترین زمان برای حضور مادر در کنار فرزندان، دوران کودکی آنهاست و پس از آن، می‌توان به تدریج به فعالیت‌های اجتماعی پرداخت.
در پایان این نشست، دکتر موسوی به سئوالات حاضران پاسخ داد و بر اهمیت استمرار گفتگو و تبادل‌نظر در این زمینه تاکید کرد.