به گزارش روابط عمومی پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم علیه‌السلام، سال گذشته و همزمان با سی و سومین سالروز ارتحال بنیانگذار انقلاب اسلامی ایران کتابی با عنوان «آقا روح الله» از سوی شرکت چاپ و نشر بین‌الملل و با همکاری پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم علیه‌السلام منتشر و به جامعه علمی کشور معرفی شد که آن را حمیدرضا باقری به رشته تحریر در آورده بود.
کتاب «آقا روح الله» و «حاج آقا روح الله» جلد اول و دوم از مجموعه «حیات روح خدا» به شمار می‌رود که این مجموعه در چهار بازه دوره طلبگی و جوانی حضرت امام از ۱۲۸۱ تا ۱۳۱۶ (۳۵ سالگی ایشان)؛ دوره میان‌سالی و استادی ایشان از ۱۳۱۶ تا ۱۳۴۰ (۵۹ سالگی ایشان)؛ دوره مبارزه و قیام از ۱۳۴۰ تا ۱۳۵۷ (۷۶ سالگی ایشان) و دوره رهبری انقلاب تا ۱۳۶۸ (۸۷ سالگی) تنظیم شده است.
در این مجموعه زندگی حضرت امام (ره)، اعم از ابعاد فردی و اجتماعی، سیاسی و عبادی، علمی و عملی از دل خاطرات و نوشته‌های به‌جا مانده از ایشان استخراج شده است و بر اساس محوز زمان به صورتی جامع با ترسیم بستر تاریخی تنظیم شده است.
نخستین جلد از مجموعه «حیات روح خدا» در 384 صفحه تنظیم شده و حاوی هفت فصل و یک بخش با عنوان پی‌نوشت است که در ابتدای هر فصل بخشی با عنوان درآمدی بر فصل به چشم می‌خورد و شامل خلاصه‌ای از مباحث فصل و هدف از آوردن آنها با نگاه کلان است.
نوع تاریخ‌نگاری کتاب عمدتاً بر اساس شیوه ترکیبی است و کوشش شده با مراجعه به بیش از ۲۰۰ منبع معتبر تمام مباحث به صورت مستند و با ارجاعات دقیق آورده شود و تا جای ممکن از دخل و تصرف حتی در ادبیات مستندات نیز پرهیز شده است.
در فصل اول اوضاع کودکی امام از خانواده پدری، محیط زندگی، خاطرات نوجوانی و عوامل مؤثر بر روح و شخصیت ایشان تا ورود به طلبگی در حوزه اراک نگاشته شده‌است.
در فصل دوم در کنار قضایای مرتبط با تشکیل حوزه علمیه قم در سال ۱۳۰۰ شمسی و هجرت امام به آنجا، به حوادث داخلی کشور نیز از جمله کودتای ۱۲۹۹ شمسی توسط رضاخان و سید ضیا پرداخته شده است و در این پرداخت، ابعاد کلان تاریخی کودتا و حضور استعمارگران در سرزمین‌های اسلامی و دوره استعمار نو و ارتباط آن با تشکیل حوزه علمیه قم و عملکرد علما و زعمای شیعه در این بازه از تاریخ مورد توجه بوده است.
فصل سوم به بررسی احوالات امام در حوزه قم، سیر تحصیل ایشان در محضر اساتید و زیستن در فضای اخلاقی و زاهدانه آن روز، که موجبات رشد و بلوغ شخصیتی و اندیشه‌ای ایشان را مهیا کرد، اختصاص دارد و موضوع فصل چهارم، احوالات شخصی ایشان از جهت عبادت و تفریح و اختصاص دارد.
ماجراهای جذاب ازدواج، تولد فرزندان، اجاره‌نشینی، خانه‌دار شدن و مسافرت‌های خانوادگی امام در فصل پنجم می‌آید. این فصل، فصل برجسته کتاب است.
در فصل ششم و هفتم بستر تاریخی این بازه زمانی بررسی شده است؛ از اقدامات رضاخان برای اینکه رضاشاه شود، واکنش علمایی چون شهید مدرس، اقدامات و مبارزات متعدد صورت‌گرفته در دوره رضاشاه به خصوص توسط آیت‌الله حائری به عنوان زعیم حوزه قم، و تجربیات امام در این فضا، حوادثی است که در این دو فصل مورد بررسی قرار گرفته است.
بخش پایانی کتاب نیز با عنوان «پی‌نوشت» در ابتدا به زندگی شخصیت‌های مهم و برجسته از علما و اساتید امام در این بازه زمانی می‌پردازد و پس از آن به چهره‌های تاریخی جریان طاغوت. البته به ماجراهای تاریخی مهم این بازه زمانی هم اشاره شده‌است.
دومین جلد از مجموعه «حیات روح خدا» در 416 صفحه تنظیم و از دوره میان‌سالی و استادی حضرت امام و از نامی که ایشان در آن بازه تاریخی به آن معروف بوده‌اند، برگرفته شده است: «حاج‌آقا روح‌الله».
در این جلد نُه سرفصل مهم از زندگی امام خمینی (ره) بر اساس نظم زمانی و موضوعی تنظیم شده است.
نویسنده در فصل اول به درس اخلاق حاج‌آقا روح‌الله و حواشی مختلف آن می‌پردازد. اما کدام اخلاق؟ اخلاقی که کامل‌کننده قیام است یا اخلاقی که مقابل قیام است؟ اخلاقی که دعوت به حضور در اجتماع و دستگیری خلق می‌کند یا اخلاقی که دعوت به ترک اجتماع و فرو رفتن در خلوت؟ نسبت این اخلاق با بسط توحید چیست؟ تفاوت توصیه‌های سلوکی آن با دیگر درس‌های اخلاق چیست؟ و سوالات دیگری از این دست که نویسنده در این فصل به دنبال پاسخ آنها است.
در فصل دوم به فراخور زمان به توضیح بستر تاریخی ایام تدریس اخلاق امام بعد از رحلت آیت‌الله حائری مؤسس حوزه و اشغال کشور توسط ارتش متفقین پرداخته شده است. بستری که ایشان به عنوان یک روحانی فاضل و به‌شدت دغدغه‌مند باید در آن، نوع کنش رفتاری خویش را انتخاب نمایند.
در فصل بعد نیز برای فهم بهتر چرایی و ماهیت کار ویژه انتخابی حاج‌آقا روح‌الله، با مهم‌ترین حرکت‌های جریان متدینین کشور در آن بستر تاریخی و نسبت حاج‌آقا روح الله با این حرکت‌ها آشنا می‌شویم. در این دوره نیروهای مذهبی برای ترویج مذهب و غلبه بر شرایط ضددینی حاکم بر کشور فعالیت‌های مختلفی انجام می‌دهند و این فعالیت‌ها هر کدام کنشی در مقابل شرایط زمانه برای تقویت دین است. نویسنده سعی کرده است با ترسیم فعالیت‌های مختلفِ هم‌سو اما متفاوت با فعالیت‌های حاج‌آقا روح‌الله، در این فصل منطق حاکم بر انتخاب ایشان، بهتر خود را نشان دهد.
در فصل چهارم با عنوان «قیام لله» به مدل رفتاری حاج‌آقا روح الله در مواجهه با آسیب‌های دینداری در دهه ۲۰ و تفاوت رویکرد ایشان با سایر بازیگران این عرصه پرداخته می‌شود. مشی ایشان در قبال پدیده‌هایی مانند ترویج بهائیت و یا کسروی‌گری، حامل یک روح خاص است که به‌تدریج و با گذشت زمان خود را بیشتر نشان می‌دهد.
در فصل پنجم اولین اقدامات نهادی حاج‌آقا روح الله برای اصلاح امور و مقابله با سیاست‌های طاغوت در آن زمان را مرور می‌کنیم. در فصول گذشته تا حدودی صحنه کلان هجمه باطل بر جبُهه حق ترسیم شده است و در این فصل از نقطه آغاز حرکت راهبردی ایشان با دعوت از آیت‌الله بروجردی و تقویت ایشان و تشکیل یک پایگاه مستحکم برای زعامت دینی و سیاسی جامعه توسط فقیه جامع‌الشرایط، در مورد دوراندیشی، کلان نگری و صبر راهبردی لازم در این راه سخن به میان آمده است.
فصل ششم با عنوان «عرفان جهادی» به لحاظ زمانی با فصول قبل و بعد هم‌پوشانی دارد و به سیره حاج‌آقا روح‌الله به عنوان استاد حوزه علمیه و نگاه ایشان به محتوای علوم حوزوی و برساخت اندیشه سیاسی‌شان پرداخته شده است.
در فصل هفتم به تعامل و تقابل رژیم و حوزه و نقش آیت‌الله بروجردی و حضرت امام و دیگر جریان‌های مختلف روحانیون در این صحنه پرداخته شده است. فعالیت‌های برون‌حوزوی آیت‌الله کاشانی و درون‌حوزوی حضرت امام برای سامان دادن یک قیام عمومی از مهم‌ترین موضوعات این فصل است.
در فصل هشتم وجهه علمی و استادی یک انقلابیِ تمام‌عیار که در علوم مختلف استاد ممتاز است، ترسیم شده است.
و در آخر، در فصل نهم به عبادات و حالات شخصی ایشان به عنوان نمود واقعی یک روح متعالی و متعبد که سرچشمه همه بروزات خارجی ایشان است پرداخته می‌شود.
علاقه‌مندان برای تهیه دو اثر پرمخاطب «آقا روح الله» و «حاج آقا روح الله» می‌توانند به فروشگاه اینترنتی پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم علیه‌السلام از طریق این لینک و این لینک مراجعه کنند.