قائم مقام پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم (ع) در نشستی رسانه‌ای به معرفی این پژوهشکده در دوره نوین پرداخت و رسالت اصلی آن را ارتقاء کارآمدی سازمان تبلیغات اسلامی در امر تبلیغ دین اسلام و ایفای نقش مؤثر در بازآفرینی فرهنگی و اجتماعی کشور با پشتیبانی علمی-پژوهشی و اندیشه‌ورزانه از سازمان، عنوان کرد.
به گزارش روابط عمومی پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم (ع)، حجت‌الاسلام والمسلمین عباس حیدری‌پور یادآور شد: پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم(ع) وابسته به سازمان تبلیغات اسلامی است که در سال 1367 تأسیس شده و فلسفه وجودی آن پشتیبانی از سازمان مادر (سازمان تبلیغات اسلامی) در تأمین اهداف، رفع نیازها و انجام مأموریتهای آن است.
وی با اشاره به مأموریت سازمان تبلیغات اسلامی مبنی بر راهبری عرصه تبلیغ و نقش‌آفرینی مؤثر در بازمهندسی عرصه‌های فرهنگی و اجتماعی کشور، این سازمان را نیازمند تبیین اسلام ناب و آشنایی و اشراف بر وضعیت فرهنگی و اجتماعی در عرصه‌های خرد و کلان دانست و افزود: پژوهشکده تأمین پشتوانه‌های لازم در پیگیری این امور را با رویکرد علمی-پژوهشی عهده‌دار است.
حجت‌الاسلام والمسلمین حیدری‌پور افزود: تمرکز بر ایجاد مرجعیت در امور تحقیقاتی و پژوهشی سازمان تبلیغات اسلامی، پاسخگویی پژوهشی به نیازهای سازمان تبلیغات اسلامی با استفاده از ظرفیتها و امکانات حوزه و دانشگاه و دیگر مراکز علمی و تحقیقی کشور، تربیت پژوهشگران و محققان جبهه انقلاب بر پایه معارف اسلام ناب و توجه جدی به تهاجم فکری-فرهنگی دشمنان و انجام اقدامات لازم برای تخصصی‌تر شدن و ارتقاء موضوع، محتوا، رویکرد و روش تبلیغ از مأموریتهای پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم (ع) به شمار می‌رود.
تبیین و ارائه اندیشه اصیل اسلامی مبتنی بر مکتب امام خمینی (ره) و متناسب با نیازهای فکری اقشار مختلف جامعه به ویژه فرهیختگان، بازشناسی و خوانش علمی سرمایه‌های تبلیغی و تربیتی دینی با روش‌های مختلف میدانی (تجربه‌نگاری، اقدام‌پژوهی و...) و اسنادی (سیره تبلیغی اهلبیت (ع)، مطالعات تطبیقی روشها و سازمان‌های تبلیغی،...)، بازتولید پیام‌های دینی و طراحی ارتباط مؤثر میان تبلیغ سنتی و نوین برای پشتیبانی علمی از فعالیتهای سازمان تبلیغات و کارآمدی آن در نیل به اهدافش و ارائه پژوهش‌های میان‌رشته‌ای پشتیبان مباشر و نزدیک به نیازهای پژوهشی سازمان تبلیغات اسلامی با نظرداشت علوم اسلامی در حوزه مطالعات حِکمی، اجتماعی، ارتباطی و تربیتی از اهداف این پژوهشکده محسوب می‌شود.
پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم (ع) در دوره جدید (از سال 1398) فعالیت خود را در قالب کارگروه‌های یازده‌گانه ذیل بازسازی کرده و محتوای تمامی برنامهها و فعالیت‌ها، بر پایه مکتب حضرت امام (ره) و رهبر معظم انقلاب به عنوان مفسّر و مفصّل این مکتب است.
کارگروه مکتب امام
این کارگروه تأمینگر محتوای اسلام ناب است. در همین راستا تاکنون درسنامه‌های دوره اسلام ناب دانشجویی و طلبگی را تهیه و دوره تربیت 150 استاد آن را برگزار کرده است. همچنین پروژه انسان 250ساله باهدف تبیین اتصال مکتب امام و رهبری به سیره اهلبیت(ع) انجام و دوره آموزشی اساتید آن به تعداد 80 نفر از طلاب متخصص در این حوزه برگزار شده است. تاکنون این کارگروه موفق به تولید 8 کتاب و 9 کتابچه شده است. سه پروژه گفتمان آینده انقلاب، حاج قاسم و هویت ملی ایرانیان و حلقه‌های میانی از پروژه‌های متأخر این کارگروه است.
کارگروه تاریخ و سیره
کارگروه « تاریخ و سیره»، تأمینگر تحلیل سیرهای و قواعدی تاریخ رهبری انقلاب است. در همین راستا تاکنون پروژه تدوین تاریخ انقلاب و جمهوری اسلامی با محوریت امام(ره) و رهبری آغاز شده که 3 مجلد ابتدایی آن در حال نشر و 14 جلد دیگر آن در حال تدوین است. به‌علاوه سه کلان پروژه ازجمله بررسی تطبیقی سیره رهبران انقلاب و سیره معصومان(ع) در حال راه‌اندازی است. درمجموع این کارگروه 6 مجلد کتاب به علاقه‌مندان عرضه کرده است.
کارگروه گفتمان توحید
انسجام اجتماعی که انقلاب اسلامی را به موفقیت رساند در بنیادی‌ترین لایه خود امری معرفتی و برخاسته از استواری و قوت آموزه مبنایی و زایای توحید است. بلکه باید گفت هرگونه موفقیت فردی، جمعی و تاریخی مؤثر نیازمند تغذیه فعال از این اندیشه مرکزی است. مرکز گفتمان توحید با هدف پیگیری این دغدغه، با اتکاء بر کتاب مختصر و در عین‌حال غنی «روح توحید، نفی عبودیت غیرخدا» رهبر انقلاب و با فعالیت علمی و گفتمانی درباره آن تأسیس شده و بیش از 6 کتاب را به خروجی رسانده و حدود 10 عنوان دیگر را در دست اقدام دارد. به علاوه برگزای 25 جلسه هم اندیشی با اساتید، 15 نشست علمی و نیز اجرای برخی دوره‌ها با مخاطبانی بیش از 200 نفر از عملکردهای این کارگروه است.
کارگروه مطالعات تبلیغ
مطالعه و امکانسنجی بهره‌برداری از تجربیات، رویکردها، راهبردها، روشها و مهارت‌های موفق تبلیغی ادیان و فرق مختلف جهان و همچنین بازشناسی علم تبلیغ با پژوهش موردی رشته‌ی تبلیغشناسی در مسیحیت از اهم اهداف این کارگروه بوده و تدوین اطلس سازمان‌ها و روش‌های تبلیغ مذهبی و تبلیغ چهره‌به‌چهره جزو فعالیتهای حال حاضر آن است. تاکنون 6 کتاب در این کارگروه به انتها رسیده است.
کارگروه تجربه نگاری تبلیغی-فرهنگی
یکی دیگر از محورهای کاری پژوهشکده، تهیه نگاشت دانشی تجارب فرهنگی و تبلیغی موفق نیروهای انقلاب اسلامی است که تحولی بارز ولو در گستره اندک را رقم زده‌اند. به همین منظور کارگروه «تجربه‌نگاری تبلیغی-فرهنگی انقلاب اسلامی» تشکیل و تاکنون حدود 60 موضوع کاری از سوی این کارگروه برای اقدامات بعدی شناسایی شده است که از آنها 12 خروجی حاصل شده و 13 مورد در دست اقدام است. برگزاری کارگاه‌های آموزشی برای محققان علاقه‌مند ورود به این میدان، قراردادن کارشناس تأیید سوژه‌ها در فرایند و نیز مربی و ناظر همراه محققان جهت ارتقای تحقیقات جزو مراحل جدی فرایندهای طی‌شده توسط کارگروه بوده است.
کارگروه تاریخ اجتماعی
با توجه به اینکه سازمان تبلیغات به راهبری‌های فرهنگ‌بنیان می‌اندیشد توصیف دقیق از تحولات فرهنگ عمومی می‌تواند تصویرگر چگونگی فراز و فرودهای فرهنگی جامعه ایرانی باشد. چگونگی تغییرات فرهنگ عمومی و اجتماعی مردم ایران معاصر (قبل و بعد از انقلاب اسلامی)، در کارگروه «تاریخ اجتماعی» بررسی می‌شود. این کارگروه در حال حاضر سرفصل‌های فرهنگ عمومی در موضوعات مختلفی چون پوشش، سینما، موسیقی و تفریحات را در بازهی سال‌های 1355 تا 1360 در دست پیگیری دارد. اثر نخست آن با موضوع پوشش اکنون در فرایند چاپ قرار دارد.
کارگروه مطالعات فرهنگی
این کارگروه در سه شاخه رصد نظری-تحلیلی فرهنگ، حوزه‌های پیشران فرهنگ و مطالعات دینداری فعالیتهای خود را سامان داده است. در شاخه مطالعات دینداری، مطالعات تشیع، روحانیت و نیز مناسک و هیئت دنبال می‌گردد. به‌علاوه ارائه شاخص‌های سنجش دینداری ناظر به زیست ایرانی-اسلامی و عقبه هویتی آن جزو اهداف جدی این شاخه از فعالیتهای کارگروه است.
کارگروه مطالعات اجتماعی
این کارگروه با تمرکز بر بازخوانی و بازسازی اندیشه اجتماعی انقلاب اسلامی به خوانش مسائل اجتماعی ایران و به‌‍‌ویژه عدالت از سه زاویه تراث دینی، مطالعات اجتماعی و کنشگری عدالت می‌پردازد. کمک به شکل‌گیری بنیان‌های قویم فکری برای عدالت‌خواهی و نیز آینده عدالت از دغدغه‌های جدی این کارگروه است. مجموعه ایده‌های مطرح شده توسط برخی از کنشگران عدالت درباره آینده عدالت‌خواهی در ایران جزو خروجی‌های نخست آن است.
کارگروه احکام
ایجاد امکان اقدام‌پژوهی توسعه احکام در بستر صنوف و ارگان‌ها و اتصال بین صحنه نیازهای خرد اجتماعی و جریان افتاء برای بسط احکام در جامعه متدینان وظیفهای است که کارگروه پیشین «احکام اصناف و ابواب فقهی» در دوران جدید دنبال می‌کند. عقبه این کارگروه به واسطه ارائه مسائل میدانی اصناف و ارگان‌ها در قالب استفتاء و پاسخگویی به آنها بر اساس مبانی رهبر انقلاب و سپس ارائه به دفتر ایشان و نشر پس از تأیید نهایی، توان مناسبی برای ارتقاء فعالیتهای آن فراهم آورده است.
کارگروه بازآفرینی هنری
وظیفه این کارگروه طراحی خط تولید از اندیشه تا تولید اثر ادبی است. در این کارگروه علاوه بر فراوری ادبی آثار کارگروه تجربه‌نگاری(تاکنون 4 کتاب)، تألیف یک رمان برای گروه سنی نوجوان با محوریت گام دوم انقلاب و پنج سری داستان کودک با محوریت پنج آموزه اخلاق دینی برگزیده، انجام شده است. این تجربه (حرکت از مفاهیم دینی تا خلق اثر هنری) نمونه‌ای از خط کاری مذکور خواهد بود که امید می‌رود قابل شبیهسازی و بسط باشد.
کارگروه ایده‌پردازی
این کارگروه عمدتاً با رویکرد ایده‌پردازانه و اندیشه‌ورزانه، ارائه تحلیل و گزارش‌های راهبردی در مسائل فرهنگی-تبلیغی روز و ایده‌پردازی خلاقانه در حیطه فعالیتهای نوآورانه فرهنگی و اجتماعی را دنبال می‌کند، گرچه نیم‌نگاهی نیز به مطالعات نظری و روشی ایده‌پردازی و صنایع خلاق دارد. برگزاری بیش از 20 نشست جزو اصلی فعالیتهای این کارگروه بوده است.
در حال امکانسنجی...
امکانسنجی تأسیس برخی کارگروه‌های دیگر مانند الف) جمعیت ب) زن و خانواده و ج) تربیت با برخی پروژه‌های فعال از جمله تدوین کتاب‌های جذاب و خوش‌خوان مسأله‌محور پاسخگو به نیازهای تربیتی والدین نسبت به فرزندان و نیز آسیب‌های اجتماعی با محوریت کنشگری زنان، مجموعه‌ای دیگر از فعالیتهای پژوهشکده را شکل داده است.