نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها
دانشگاه معارف اسلامی
پایان نامه کارشناسی ارشد
مدرسه ی معارف اسلامی
گرایش: اخلاق اسلامی
عنوان :
اصلاحات و دگرگونی اجتماعی از طریق
امر به معروف و نهی از منکر
استاد راهنما:
حجت الاسلام والمسلمین دکتر عبدالله موحدی محب
استاد مشاور:
حجت الاسلام والمسملین دکتر ابراهیم کلانتری
نگارش:
حسین قاسمیان المشیری
پاییز – 1388
چکیده:
کلید واژه: اصلاحات، دگرگونی، اجتماع، امر، نهی، معروف، منکر
اصلاحات عمیق اجتماعی از مهمترین اهداف فریضة امر و نهی دینی می باشد.
در فصل اول پژوهش حاضر، مفاهیم و معانی موضوع در لغت و در عرف آیات و روایات، به تفصیل مورد بررسی قرار گرفت و در ادامه تغییر و تحول اجتماعی از منظر اسلام بیان شد.
فصل دوم با بررسی ابعاد مختلف اصلاحات آغاز شد. تحول و اصلاح جامعه، طبق ادله شرعی تنها با مراعات اوامر و نواهی دینی امکان پذیر است. اصلاح نفس، خانواده، عالمان و حاکمان جامعه، در جهت دگرگونی های اجتماعی، با اهمیت و حساسیت فراوان در روایات پی گیری شد.
رعایت شرایط و چارچوب های بنیادین اصلاحات در اسلام، درتحول و هدایت اجتماع به سوی خیر و صلاح، ضروری است. زوایای اصلاح جامعه در ابعاد مختلف فرهنگی، معنوی، سیاسی، حقوقی، قوانین و ساختارها، قابل پیگیری است. از منظر اسلام امر به معروف و نهی از منکر، عالی ترین ابزار اجرایی جهت اصلاح و دگرگونی در جامعه، در حوزه های پیش گفته است. بدین روی شناخت جایگاه امر و نهی در اسلام، آشنایی با معروفات و منکرات، شناخت شرایط اجرای فریضه و اصول حاکم بر آن و شناسایی عوامل موفقیت و تحلیل ریشه های شکست در این فریضه، امری ضروری است. در فصل ششم، لزوم توجه به شیوه های متفاوت اجرای اصلاحات و تغییرات اجتماعی، واسطه فریضه امر و نهی تبیین شد. روش هایی که آگاهی از آنها، مطمئناً هدف تحول و دگرگونی و اصلاح را قرین توفیق می نماید. همچنین شناخت مؤلفه های پر اهمیت در اصلاح و تغییرات اجتماعی در ادامه مورد بررسی قرار گرفت. شناخت ارکان پر اهمیتی مانند حکومت، استعدادهای ملی و مردمی و رسانه های جمعی و آسیب شناسی آنها و استفاده صحیح از ظرفیت های این استعدادهای طبیعی و غیرطبیعی،روند تسریع اصلاح و دگرگونی در جامعه را در پی دارد.
در فصل پایانی ضمن نتیجه گیری و ارائه برخی پیشنهادها حول محورهای نو اصلاح و تحول از طریق امر و نهی، ارائه راهکارهای کاربردی و جدید جهت پی گیری عمیق تر اصلاح و دگرگونی اجتماعی، از رهگذر فریضه امر و نهی عرضه شد.