محمدرضا امینی مدیر کارگروه تاریخ اجتماعی پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم علیه‌السلام با اشاره به تأسیس این کارگروه از سال 1398، ایده اصلی فعالیت‌های آن را از یک دهه گذشته عنوان کرد که گروهی از پژوهشگران با پژوهش درباره تاریخ معاصر ایران متوجه ضرورت بررسی نقش و اهمیت حضور مردم در وقایع سیاسی و شکل‌گیری تاریخ ایران می‌شوند.
وی با اشاره به حضور پرشور مردم در راهپیمایی‌های سراسری پیش و پس از انقلاب اسلامی و نیز در فضای جبهه و جنگ، گفت: پس از بررسی تاریخ معاصر ایران درمی‌یابیم که هر نوع برنامه‌ریزی فرهنگی برای جامعه ایران، نیازمند شناخت دقیق از شیعه معاصر ایرانی و رمزگشایی از کنش‌های فرهنگی این مردم است؛ در این میان مهم‌ترین نقطه تأکید مطالعه دقیق تحولات فرهنگی – اجتماعی 50 سال ایران است.
مدیر کارگروه تاریخ اجتماعی پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم علیه‌السلام تأکید کرد: در این کارگروه همزمان و بیش از تحولات ساختارها و سازمان‌های فرهنگی بر روی «تاریخ فرهنگ عمومی» متمرکز شده‌ایم و تلاش می‌کنیم تا یک روایت تازه‌ای را از تاریخ معاصر کشورمان با محوریت مردم کف خیابان رقم بزنیم.
وی با بیان اینکه مطالعات تحلیلی در تحولات فرهنگی نیازمند مواد خامی است که در عمل توسط «تاریخ فرهنگی» تهیه می‌شود، چراکه سابقه تخصص در حوزه تاریخ اجتماعی ایران و کتب تألیف شده در این موضوع چندان قابل ذکر نیست، افزود: این امر هنگامی که به موضوع نوپدیدی چون «تاریخ فرهنگ عمومی» می‌رسد، دشواری‌های بیشتری می‌یابد.
امینی هدف کارگروه تاریخ اجتماعی را با توجه به اینکه سازمان تبلیغات اسلامی به راهبردهای فرهنگ بنیان می‌اندیشد، توصیف دقیق از تحولات فرهنگی عمومی عنوان کرد که می‌تواند تصویرگر چگونگی فراز و فرودهای جامعه ایرانی باشد و چگونگی تغییرات فرهنگ عمومی مردم ایران معاصر (قبل و بعد از انقلاب اسلامی) را منقح کند.
وی اظهار داشت: کارگروه تاریخ اجتماعی پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم علیه‌السلام در حال حاضر سرفصل‌های فرهنگ عمومی در موضوعات مختلف چون پوشش، سینما، موسیقی و تفریحات را در بازه سالهای 1355 تا 1360 در دست پیگیری دارد.
مدیر کارگروه تاریخ اجتماعی در ادامه از مطبوعات و جراید به عنوان بخشی از منابع نسبتاً معتبر و مورد نیاز برای رسیدن به هدف کارگروه نام برد و گفت: بیش از دو هزار عنوان مجله و روزنامه پس از مشروطه تا امروز را جمع‌آوری کرده‌ایم که بخشی از آن به صورت دیجیتال گردآوری شده و بخشی نیز تبدیل به دیجیتال شده است؛ این روند در حال تکمیل است.
وی تگ گذاری منابع گردآوری شده ـ مجلات و روزنامه‌ها دهه پنجاه تا اوایل دهه شصت ـ و بارگذاری آن بر روی یک سایت داخلی با قدرت جست‌وجوی بالا را بیشترین خدمت کارگروه تاریخ اجتماعی به پژوهشگران و نویسندگان خواند و افزود: تحقیق، جست‌وجو و مطالعه تاریخ معاصر ایران از زاویه مردم، تحلیل صحیح دگرگونی‌های فضای اجتماعی را امکان‌پذیر می‌کند.
امینی گفت: افزایش اسامی ائمه اطهار علیهم السلام در نامگذاری نوزادان، ورشکسته شدن کاباره‌ها، استقبال روزافزون از سفر زیارتی به عتبات عالیات و مکه و کاهش تورهای سفر به اروپا و امریکا از اتفاقات مهم دهه شصت است که بررسی آن تا قبل از آغاز کار کارگروه تاریخ اجتماعی در هیچ مرکز علمی دیگری وجود نداشته است.
وی در بخش دیگری از سخنان خود به اقدامات صورت گرفته در کارگروه تاریخ اجتماعی اشاره کرد و از تالیف کتاب «آن صخره مرجانی» که در مورد «انقلاب حجاب» است و به بررسی پوشش زن ايرانی در ديناميسم سه جريان موازی زن مدرن، زن سنتی و زن انقلابي از 1350-1360 و ترجمه کتاب «مجموعه تاریخ شفاهی بنیاد مطالعات ایران» نوشته ویلیام وبر، رایزن اقتصادی در سفارت آمریکا در تهران (۱۳۵۳- ۱۳۴۸) خبر داد.
تالیف کتاب «یک قرن فراموشی» (بررسی تحولات اجتماعی و سیاسی ایران در جنگ جهانی اول)، کتاب «منزلت زن»، کتاب «روسپی‌گری در ایران» (بررسی پدیده‌ی فراگیر روسپی‌گری درحکومت پهلوی براساس آمار و خاطرات و تحلیل‌های علمی)، حضور در آرشیو صدا و سیما و استخراج محتواهای مورد نیاز و تشکیل بانک و آرشیو اطلاعات در موضوعات مورد پژوهش در فرهنگ عمومی از دیگر اقدامات صورت گرفته در کارگروه تاریخ اجتماعی است.
مدیر کارگروه تاریخ اجتماعی پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم علیه‌السلام با اشاره به تشکیل بانک اطلاعات گسترده از نشانه‌های مورد نیاز تحقیق، ثبت بیش از 4800 کلیدواژه در 7 موضوع و خوانش و فیش‌برداری بیش از 165 هزار صفحه از منابع مختلف، یادآور شد: 80 درصد این مهم در فاز اول اين پروژه یعنی تحولات 1350-1360 به انجام رسیده است و در فازهای بعدی این پروژه وارد سالهای بعد از60 شده و به امید خدا به سالهای کنونی خواهم رسید.
امینی خاطرنشان کرد: از جمله موضوعات در دستور کار کارگروه تاریخ اجتماعی می‌توان به «رؤیای ایرانی» 50-60 (روایت مصاف رؤیای انقلاب اسلامی با رؤیای پهلوی)، بررسی علل روی‌گردانی مردم ایران از سینمای عامه‌پسند (فیلمفارسی) در پیش از انقلاب اسلامی، منزلت اجتماعی زن در ایران پیش و پس از انقلاب اسلامی، بررسی تحولات فرهنگی اجتماعی براساس تحولات موسیقی دهه‌ی چهل تا ابتدای جنگ تحمیلی و بررسی آرشیو محرمانه‌ی سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران اشاره کرد.
وی گفت: پروژه‌ی ضدتبلیغِ پهلوی‌سوزی براساس اسناد برجای مانده از دوران پهلوی، بررسی تحولات اجتماعی براساس تغییرات الگوهای نمادین و سلبریتی‌ها، بررسی نشانه‌شناسانه‌ی تحولات اجتماعی در الگوهای لباس، شوی اینترنتی برای واکاوی لایه‌های عمیق‌تر جامعه‌ی ایران در دهه‌ی پنجاه و شصت و اوقات فراغت ایرانیان دهه 1350 از دیگر اقدامات در دست انجام کارگروه به شمار می‌رود.
مدیر کارگروه تاریخ اجتماعی پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم علیه‌السلام با اشاره به ضرورت تکمیل آرشیو پژوهشی این کارگروه افزود: عناوین نشریات موجود در آرشیو پژوهشکده شامل 2517 عنوان، تعداد صفحات نشریاتی که برای این پروژه از ابتدای 1355 تا انتهای 1360 باید بررسی شود، حدود 400 هزار صفحه، تعداد فیلم‌های فارسی موجود در آرشیو پژوهشکده بالغ بر 700 فیلم و تعداد صفحات کتبِ تاریخ شفاهی که برای این پروژه باید بررسی شود، حدود 1000 عنوان است.