در تاریخ معاصر ایران، ۱۲ بهمن ۱۳۵۷ نقطه عطفی در مسیر تحولات سیاسی و اجتماعی کشور به شمار می‌رود. در این روز، امام خمینی (ره) پس از ۱۵ سال تبعید، در میان استقبال بی‌نظیر مردم به میهن بازگشتند و انقلاب اسلامی ایران وارد مرحله‌ای تعیین‌کننده شد. این روز نه‌تنها آغاز دهه فجر بلکه سرآغاز تحولی عمیق در تاریخ ایران بود که مسیر جدیدی از استقلال، آزادی و حاکمیت ارزش‌های اسلامی را رقم زد.
بازگشت امام؛ نقطه عطف انقلاب
پس از ماه‌ها مبارزات گسترده مردمی علیه حکومت پهلوی، و در حالی که پایه‌های رژیم شاهنشاهی به‌شدت متزلزل شده بود، سرانجام حکومت مجبور شد با بازگشت رهبر انقلاب موافقت کند. رژیم شاه که در آخرین تلاش‌های خود برای حفظ سلطنت، بختیار را به‌عنوان نخست‌وزیر منصوب کرده بود، همچنان در پی جلوگیری از ورود امام خمینی (ره) به کشور بود. اما فشارهای مردمی و اعتراضات فراگیر، این ممانعت را بی‌اثر کرد.
در چنین شرایطی، امام خمینی (ره) در ۱۲ بهمن ۱۳۵۷ با پرواز ایرفرانس از پاریس به تهران بازگشتند. فرودگاه مهرآباد که در روزهای قبل توسط رژیم تعطیل شده بود، در میان اضطراب حکومت و اشتیاق مردم، شاهد فرود پرواز انقلاب شد. تخمین زده می‌شود که حدود سه تا پنج میلیون نفر از مردم تهران در مسیر فرودگاه تا بهشت زهرا، به استقبال ایشان آمدند.
در این روز تاریخی، امام خمینی (ره) پس از استقبال پرشور مردم، در بهشت زهرا حضور یافتند و سخنرانی مهمی ایراد کردند که در آن، از ضرورت سرنگونی نظام پهلوی، تشکیل حکومتی بر پایه اسلام و اراده مردم، و رفع وابستگی از قدرت‌های خارجی سخن گفتند. جمله تاریخی ایشان که خطاب به مردم فرمودند:
🔹 "من دولت تعیین می‌کنم، من توی دهن این دولت می‌زنم!"
نشانه‌ای از قاطعیت و عزم ایشان برای تشکیل نظامی مستقل و مردمی بود که ریشه در ارزش‌های دینی و آرمان‌های مردم ایران داشت.
دهه فجر؛ تجلی آرمان‌های ملت ایران
دهه فجر که از ۱۲ تا ۲۲ بهمن ادامه دارد، دوره‌ای است که در آن مردم ایران، مسیر پر افت‌وخیز انقلاب را به یاد می‌آورند و به تحلیل ابعاد مختلف آن می‌پردازند. این ایام، نماد مقاومت، فداکاری و همبستگی ملتی است که با تکیه بر ایمان و اراده خویش، یکی از مهم‌ترین تحولات تاریخ معاصر را رقم زدند.
اهداف و دستاوردهای انقلاب اسلامی شامل موارد زیر است:
✅ استقلال سیاسی و اقتصادی؛ پایان دادن به وابستگی‌های استعماری
✅ آزادی و مشارکت مردمی؛ حاکمیت مردم بر سرنوشت خویش
✅ عدالت اجتماعی؛ تلاش برای کاهش فاصله طبقاتی و گسترش عدالت
✅ گسترش ارزش‌های اسلامی؛ ترویج سبک زندگی اسلامی و اخلاق‌مدار
✅ خودکفایی علمی و صنعتی؛ شکوفایی استعدادهای داخلی و کاهش اتکا به بیگانگان
لزوم پژوهش و تحلیل انقلاب اسلامی
اکنون که بیش از چهار دهه از پیروزی انقلاب اسلامی می‌گذرد، تحلیل علمی و پژوهشی این رویداد، از جهات مختلف حائز اهمیت است. شناخت روندهای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی انقلاب و بررسی پیامدهای آن در داخل و خارج از کشور، می‌تواند درک عمیق‌تری از این واقعه تاریخی ارائه دهد. همچنین مقایسه تطبیقی انقلاب اسلامی ایران با سایر انقلاب‌های جهان، می‌تواند بر غنای مطالعات علمی بیفزاید.
🔹 پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم علیه‌السلام، ضمن گرامیداشت سالروز ورود تاریخی امام خمینی (ره)، از محققان و پژوهشگران دعوت می‌کند تا با تولید محتواهای علمی و تحلیلی، در تبیین ابعاد مختلف انقلاب اسلامی نقش‌آفرینی کنند. پژوهش‌های ارزشمند شما می‌تواند نسل‌های جدید را با ارزش‌ها، آرمان‌ها و واقعیات انقلاب اسلامی آشنا کند.
📌 برای مطالعه مقالات پژوهشی مرتبط در این زمینه، به دانشنامه پژوهه وابسته به پژوهشکده مراجعه کنید.