به گزارش روابط عمومی پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم علیهالسلام، جوانان، به تعبیر مقام معظم رهبری، لوکوموتیو و موتور محرک جامعه هستند؛ اما پرسش اساسی اینجا است که این حرکت چگونه امکانپذیر است؟ جوانی که نه مالی و نه مسئولیتی دارد و نه کسی مطیع حرف او است، چگونه میتواند موتور محرک اجتماع قلمداد شده، «مؤذن جامعه» نام بگیرد؟
پاسخ این پرسش را میتوان در فرمایشهای مقام معظم رهبری جست، اما پیش از پاسخ دادن به این پرسش، لازم است میان حیطه هدفها، وظیفهها، راهبردها و توصیههای مختص دانشجویان که در صحبتهای معظم له یافت میشود جداسازی انجام شود.
هدفها به معنای آن آرمانهایی هستند که غایت فعالیتهای دانشجویی باید به آنها منجر شود. توصیهها نیز آن دسته از ویژگیها و مؤلفههایی هستند که باید درون دانشجو وجود داشته باشند تا او بتواند رسالت خود را انجام دهد. وظیفهها در واقع آن راهکارهای جزئی و نیمهکلی هستند که در راستای تحقق آرمانها موردنیاز است.
راهبردها نیز آن رویکردهای کلانی هستند که وظیفهها و راهکارها در درون آن تعریف شده، صراط مستقیم رسیدن به آرمانها هستند؛ بهعبارتدیگر، راهبردها قالبهایی کلی هستند که وظیفهها و توصیهها، آنها را پر میکنند. از طرفی، راهبردها، بهمثابه ریلی برای قطارِ فعالیتهای دانشجو، و از طرف دیگر، وظیفهها و توصیهها، بهمثابه سوخت این قطار هستند.
آنچه در کتاب «طرح کلی رسالت دانشجویی» مورد بحث قرار گرفته، در واقع راهبردهایی است که مقام معظم رهبری برای رسیدن به هدفها و آرمانهای انقلاب در نظر دارند. این راهبردها، رسالت ویژه «دانشجویان و جوانان» بوده، غیر از ایشان، هیچکس مخاطب اینها نیست. راهبردهایی که ایشان مدنظر دارند، مرحله پنجگانه تصمیمسازی، آرمانخواهی، تبیین، مطالبهگری و گفتمانسازی است.
این اثر با محدود کردن منبعهای خود به فرمایشهای معظمله با دانشجویان، و استخراج عمومات و تخصیصهای سخنرانیهای ایشان، و همچنین با توجه کردن به میزان تکرار کلیدواژهها و عبارتهای بهکاررفته در مورد آنها، نوشتاری اجتهادی در زمینه منظومه فکری مقام معظم رهبری در مورد رسالت دانشجویی فراهم آورده است.
کتاب در هفت فصل «آرمانخواهی قسمت اول»، «مراحل پنجگانه رسالت دانشجویی»، «آرمانخواهی قسمت دوم»، «تبیین»، «مطالبهگری»، «گفتمان سازی» و «تصمیم سازی» به زیور طبع آراسته شده و نقطه تمایز آن با نوشتههای دیگر، استناد مطلبهای بیانشده به سخنرانیهای رهبر معظم انقلاب است. بهکارگیری قواعد استنباط فقهی در استخراج نظر نهایی ایشان، و کاربست قانونهای استظهارگیری در کلامشان، از نقطهقوتهای این نوشتار به شمار میرود.
در این نوشتار، جدای از تبیین منطقی و مستنبط از صحبتهای مقام معظم رهبری، در مورد ترتیب مرحلههای یادشده، به تعریف، جایگاه، ملزومها و نتیجههای هرکدام از آنها نیز پرداخته شده است تا تصویر روشنتری از این مرحلهها، در ذهن خواننده شکل بگیرد. باید توجه داشت که این مفاهیم، دو لبه یک تیغ هستند و اگر درست به کار نروند، وسیلهای در دست دشمن خواهند شد که ممکن است اساس نظام اسلامی را تهدید کند.
یکی دیگر از ویژگیهای این نوشتار، تلاش در واقعی و عینی کردن مطلبها با وقایعی است که در تاریخ انقلاب اسلامی رخ داده است. بررسی تقاطعهای وقایع تاریخی و دورانهای گوناگون انقلاب با سخنرانیهای معظمله در آن دورانها، و بررسی استراتژی آیتالله خامنهای در رویارویی با آن بزنگاههای حساس، نقطهقوت دیگری است که میتوان در مورد این اثر بیان کرد.
در مقدمه این اثر میخوانیم: «رهبر معظم انقلاب در راهبردها، به تصمیمگیری، کار عملیاتی یا تصدی زودهنگام منصبها روی خوش نشان نداده، فضای دانشجویی را بهسمت تأثیرگذاری از جنس غیرمستقیم هدایت میکنند. ایشان رسالت دانشجو را در هدایت و پیشرانی جامعه دانسته، نوع تأثیر دانشجو بر وضع قانونها یا اجرای آنها را تأثیری غیرمستقیم، اما تعیینکننده بیان میدارند».
«به بیان حضرت آیتالله خامنهای، دانشجو با خطشکنی اجتماعی و همراه ساختن مردم در پیرامون خود، باعث ایجاد نهضت در جامعه میشود که این نهضت در وضع قانونها، اجرا و حتی نظارت بر آنها، اثر تعیینکننده گذاشته، بهطور غیرمستقیم باعث تحقق اثرگذاری مطلوب دانشجو بر حیطه تصمیمگیری میشود».