به گزارش روابط عمومی پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم علیه‌السلام، مجموعه گزارش‌های سیاست اجتماعی ایران کاری از گروه مطالعات اجتماعی پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم علیه‌السلام به سرپرستی مجتبی نامخواه است که در نخستین شماره خود (مهرماه 1402) به ارائه گزارشی تحلیلی درباره لایحه برنامه هفتم توسعه از منظر عدالت اجتماعی می‌پردازد.
این بررسی که در آن سیدعلی موسوی، کیوان سلیمانی، میثم ظهوریان، رقیه فاضل و علی اسکندری نداف قلم زده‌اند، بر نتایج اجتماعی سیاست‌های تجویزی برنامه هفتم متمرکز شده است و فصول اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، آموزشی این لایحه را از منظر تأثیری که اجرای این سیاست‌ها از نابرابری اجتماعی پذیرفته یا بر آن می‌گذارد، مورد بحث قرار می‌دهد.
بیشتر تمرکز «ارزیابی لایحه برنامه هفتم توسعه از منظر عدالت اجتماعی» بر فصول و مواد مرتبط با سیاست‌های حمایتی و اجتماعی است اما به پیامدهای اجتماعی دیگر بخش‌ها نیز پرداخته است.
این گزارش در فصل‌های رشد اقتصادی، مولدسازی، بیمه و بازنشستگی، عدالت و تأمین اجتماعی، مسکن، فرهنگ عمومی، آموزش و پرورش تدوین شده و ابتنای آن بر مطالعات اجتماعی و فقهی، سازه‌های نظری لازم برای نقد وضعیت عدالت اجتماعی را فراهم آورده است.
در پایان گزارش نیز تلاش شده است در چهارچوب امکان‌های لایحه موجود، پیشنهادهایی برای بهبود وضعیت عدالت اجتماعی در سه سرفصل عدالت و تأمین اجتماعی، حوزه کار و کارگری و آموزش ارائه گردد.
در بخشی از مقدمه این گزارش می‌خوانیم:
ایـن روزهـا را می‌تـوان دوره‌ای مهـم در برنامه‌ریـزی توسـعه کشـور دانسـت: از سـویی برنامه پنجسـاله ششـم، پــس از ســه نوبــت تمدیــد، در حــال هشت‌ساله شــدن اســت؛ از ســوی دیگــر اگــر اهــداف برنامه ششــم را در زمینه شاخص‌هایی همچون رشد اقتصادی، تورم، تشکیل سرمایه ثابت، رشد صادرات غیرنفتی و مانند آن با وضع موجود بسنجیم، می‌بینیم که میان اهداف برنامه و وضع تحقق‌یافته هیچ نسبت منطقی برقرار نیست.
در ایـن شـرایط انتشـار متـن نهایی «لایحه برنامه هفتـم توسـعه (۱۴۰۲ تـا ۱۴۰۶)» مـا را در برابر متنــی نامقبــول قــرار داد کــه به‌وضــوح بــه استمراربخشــیدن عــوارض اجتماعــی و ضدعدالــت در برنامه‌هــای پنجسـاله توسـعه پیشـین منتهـی خواهـد شـد.
برنامه هفتـم را نمی‌توانیـم برنامه پیشـرفت و عدالـت نامگـذاری کنیـم؛ چـون نـه دولـت بـر ایـن مبنـا پایهگـذاری شـد و نـه در مجلـس تفکـر منسـجم و عمیقـی بـرای تحـول برنامـه در ایـن راسـتا شـکل گرفـت. صورت‌بنـدی ایـن برنامـه در دولـت سـیزدهم، البتـه به‌مراتـب ناپذیرفتنی‌تـر
اسـت؛ چـه آنکـه دولتمـردان سـیزدهم، بـا تصریحـی آشـکارتر از همیشـه، مکلـف بـه «پیوسـت عدالـت» بـرای همه لوایح خود شده‌اند و خود نیز گفتارهای متعددی دربارە تعهد به عدالت ایراد کرده‌اند.
سیاسـتهای کلـی برنامه هفتـم کـه در سـال ۱۴۰۱ ابلاغ شـده، دارای ۷ سـرفصل و ۲۶ بنـد اسـت. هدفـی کـه رهبـر انقلاب ضمـن الـاغ آن نوشـته‌اند، دربـاره پیشـرفت اقتصـادی تـوأم بـا عدالت اسـت، همـان ترجیعبنـدی که در هـر سـه برنامـه آمـده اسـت؛ امـا اینجـا دیگـر چیـز چشـمگیری از عدالـت در منابـع و درآمدهـا نمی‌بینیـم. در یـک نـگاه می‌تـوان گفـت حتـی، پیـش از رسـیدن بـه برنامـه، در خـود سیاسـتهای کلـی نیـز عدالـت چنـدان پررنـگ نیسـت.
گزارشی تحلیلی درباره لایحه برنامه هفتم توسعه از منظر عدالت اجتماعی در چهارچوب «برنامه مطالعاتی سیاست اجتماعی در ایران» و در گروه مطالعات اجتماعی پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم علیه السلام تدوین شده است. مطالعه این گزارش به کلیه پژوهشگران و علاقه‌مندان به وضعیت عدالت اجتماعی و آینده اجتماعی ایران پیشنهاد می‌شود.
متن این گزارش را از پیوند زیر مطالعه کنید:
http://rbo.ir/uploads/Media/9.pdf