مناسبات ایران و غرب، به‌ویژه آمریکا، از ابتدای انقلاب اسلامی تاکنون، به یکی از پیچیده‌ترین و پرحاشیه‌ترین موضوعات تبدیل شده است. این تقابل که ابتدا در عرصه‌های اقتصادی و سیاسی نمود داشت، امروزه به جنگی نرم و همه‌جانبه در عرصه فرهنگ و جامعه تبدیل گشته است. در این شرایط، نیاز به یک چارچوب نظری قدرتمند و فراگیر برای تحلیل و مقابله با این پدیده، بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود. آیا می‌توان با الهام از مفهوم «شیطان» در اندیشه اسلامی، این چارچوب را بنا نهاد؟

از استکبارستیزی تا شیطان‌شناسی
چارچوب نظری استکبارستیزی و حمایت از مستضعفان، سال‌هاست که پایه مواجهه جمهوری اسلامی با غرب بوده است. اگرچه این نگرش وجوه مهمی از این تقابل را تبیین می‌کند، اما پیچیدگی و گستردگی جنگ نرم کنونی، نیازمند ابزار تحلیلی گسترده‌تری است. در این راستا، می‌توان به مفهوم «شیطان بزرگ» که از سوی امام خمینی (ره) برای آمریکا به کار برده شد، به عنوان کلیدواژه‌ای برای ساخت یک نظریۀ جامع نگریست. این نگاه، ما را از تحلیل صرف اقدامات مادی غرب فراتر برده و به مواجهه با مبانی فکری و اصول عملی حاکم بر رفتار آن سوق می‌دهد.

شیطان چگونه عمل می‌کند؟
برای درک این چارچوب، باید به سراغ ماهیت و روش‌های شیطان در قرآن و روایات رفت. شیطان، موجودی وسوسه‌گر، فریبنده و طغیانگر است که سلطۀ مستقیمی بر انسان ندارد، بلکه از طریق نفوذ در اراده و فکر او عمل می‌کند. دو رسالت اصلی او «وسوسه فردی» و «سرپرستی حزب خود» (شیاطین انس و جن) است. این حزب، تشکلی رسمی با نامی شیطانی نیست، بلکه شبکه‌ای از انسان‌نماهاست که با محوریت هواهای نفسانی، قدرت‌طلبی و ثروت‌اندوزی، گرد هم آمده‌اند و حتی از مفاهیم مقدسی مانند آزادی و عدالت برای اهداف شوم خود سوءاستفاده می‌کنند.

ابزارهای نفوذ شیطان 
شیطان برای اغوای انسان‌ها از دام‌های متنوع و کارآمدی استفاده می‌کند که رفتار غرب را به خوبی توضیح می‌دهد؛
تزیین دنیا: تبلیغ سبک زندگی مادی و مصرفی به عنوان آرمان نهایی بشر تا ارزش‌های متعالی فراموش شود.
 تسویف و آرزوهای دراز: ایجاد تعویق و توهم با وعده‌های فریبنده درباره آینده تا فرصت‌های حال را تباه کند.
تفرقه‌اندازی: ایجاد دشمنی، کینه و اختلاف در میان ملت‌ها و جوامع برای تضعیف توان داخلی.
ترس از فقر: تهدید به فقر و تحریم برای وادار کردن ملت‌ها به تسلیم در برابر خواسته‌هایش.
  این موارد، تنها بخشی از ابزارهای گسترده‌ای است که شیطان و لشکریان انسانی او برای انحراف و سلطه به کار می‌گیرند.

تقابلی وجودی و همه جانبه 
چارچوب شیطان‌ شناسی به ما می‌آموزد که مواجهه با استکبار جهانی، یک نبرد ساده و گذرا نیست، بلکه تقابلی است وجودی، پیچیده و همه‌جانبه. این دشمن از طریق نفوذ در افکار، احساسات و باورهای جامعه عمل می‌کند و حمله آن گام به گام، پنهان و فریبنده است. بنابراین، تنها با هوشیاری دائمی، تقویت بنیان‌های اعتقادی و اخلاقی، و وحدت می‌توان در برابر این هجوم نظام‌یافته مقاومت کرد. شناخت این چارچوب به ما کمک می‌کند تا در دام ترفندهای رنگارنگ دشمن نیفتیم و خط سیر اصولی انقلاب اسلامی را در این مواجهه پیچیده حفظ کنیم.