ابودجانه ى انصارى [1]

ابودجانه ى انصارى:

نامش سماك بن خرشه است و سماك بن اوس بن خرشه هم گفته اند. لقب او ذى المشهره بود، [2] گرچه او به كنيه اش ابودجانه معروف است. [3]

مادرش حزمه، دختر حرمله و از خاندان زعب از قبيله ى بنى سليم بن منصور است. [4] شباهت نام ابودجانه، با سماك بن مخرمه ى اسدى كه از عثمانيان بود و از على (عليه السلام) جدا شد، سبب شده تا برخى گمان كنند كه وى در جنگ صفين حضور داشته است. [5]

طبرى در اخبارى كه درباره ى فتوح زمان عمر از سيف بن عمر تميمى نقل كرده از سماك بن خرشه ى انصارى نام برده است كه در فتح برخى نواحى ايران شركت داشته است، اما ابودجانه اين كنيه را ندارد. [6] هم چنين در منبع ديگرى آمده است كه سه تن با نام سماك در زمان عمر در گروه هاى اهل كوفه شركت داشتند. [7] او از طايفه ى اُوس و از قبيله ى بنى ساعده [8] و از بستگان و نزديكان سعد بن عباده، [9] رئيس قبيله ى اوس و از بزرگان و اكابر انصار عالى مقام [10] و دلاوران نامى عرب است. [11] وى پسرى به نام خالد داشت كه مادرش آمنه، دختر عمرو بن اجش، از خاندان بهز و از قبيله ى سليم بن منصور است. [12]

سایر محورهای مقاله :

1. ابودجانه و جنگ احد
2. ابودجانه و جنگ خيبر
3. ابودجانه و جنگ يمامه
4. ابودجانه و رجعت

n

[1]. محقق : مریم قدمی.

[2]. الطبقات الكبرى، ابن سعد 3 : 556; تاريخ الاسلام، ذهبى 3 : 71 - 70; البداية والنهايه، ابن كثير 6 : 371; الاستيعاب، ابن عبدالبر 2 : 52 - 651; اسد الغابة، ابن اثير 2 : 299 و 5 : 95 و الاصابه، ابن حجر 7 : 100.

[3]. الفتوح، ابن اعثم (ترجمه : مستوفى هروى) : 250 و اسد الغابه، ابن اثير 2:299 و 5:95.

[4]. الاستيعاب، ابن عبدالبر 2 : 651 و اسد الغابة، همان.

[5]. طبقات، ابن سعد (ترجمه : مهدوى دامغانى) 4 : 468.

[6]. تاريخ الطبرى، طبرى 3 : 49 - 148، 55 - 153 و 581.

[7]. الاصابه، ابن حجر 3 : 146.

[8]. السيرة النبوية، ابن هشام 2 : 353.

[9]. اسد الغابه، ابن اثير 5 : 95.

[10].أعيان الشيعة، امين عاملى 7 : 391.

[11]. الاستيعاب، ابن عبدالبر 4 : 1644.

[12]. الطبقات الكبرى، ابن سعد 3 : 556.ادامه مقاله جلد سوم دایره المعارف صحابه