ایران از جمله کشورهایی است که دارای قدمت فرهنگی بوده و به این سابقه دیرینه افتخار میکند. کمتر ایران شناسی پیدا میشود که درباره فرهنگ و هویت ایرانی مطالعه نموده و به این قدمت اشارهای نداشته باشد.
در مقدمه فصل اول این کتاب میخوانیم:
تداوم فرهنگ ایرانی چنان بدیهی است که امروز، همین عنصر «قدمت» به یکی از مؤلفههای هویتی ایرانیان تبدیل شده است. نیکی کدی در کتاب ریشههای انقلاب ایران، در تحلیل چالش برانگیز بودن ایران در دوران معاصر به این متغیر اشاره نموده و متعقد است داشتن فرهنگ دیرینه، ایران را انقلاب خیز و چالش برانگیز کرده است؛ بدین معنا که ایرانیان از یک سوی، مواجه با مدرنیته غربی هستند و از سوی دیگر به دنبال حفظ اصالت تاریخی خویشاند.
از این رو، ناآرامیهای ایران در سده اخیر همانند جنبشهای تنباکو، نفت، پانزده خرداد و انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی را باید در راستای چالش ایران در حفظ اصالت خویش و مصالحه با مدرنیته غربی تبیین کرد.
در این کتاب بحث بر سر این است که مختصات عمومی فرهنگ ایرانی چیست؟ به عبارت دیگر، مؤلفههای هویتی ایرانی که بتوان ایران را با آن مؤلفهها و عناصر معرفی کرد کداماند؟
چه ویژگیهایی را میتوان به ایران سه هزار ساله نسبت داد؟ پس از پاسخ به سوالات یاد شده سوال دوم مطرح میگردد که چالش ایران در دوران معاصر، به ویژه از انقلاب ناتمام مشروطه تا انقلاب اسلامی بر سر چیست؟ به عبارت روشن تر، ایران در مواجهه با مدرنیته غربی به دنبال چه نوع شکل بندی است؟
مولف این کتاب حجتالاسلام دکتر کریم خانمحمدی به دنبال پاسخگویی به سوالات فوق و بررسی پدیدههای فرهنگی و مذهبی موجود در جامعه ایران میباشد.
این تالیف شامل 8 فصل می باشد:
فصل اول: عناصر فرهنگی پایداری ایرانیان
فصل دوم: پدیده چنار خون بار الموت قزوین
فصل سوم: قدم گاه بیت النور
فصل چهارم: چاه عریضه جمکران، از خرافه تا واقعیت
فصل پنجم: مناسک سه شنبه شبهای مسجد جمکران
فصل ششم: مناسک قالی شویان مشهد اردهال
فصل هفتم: پدیده نخل گردانی
فصل هشتم: سبک معماری ایرانی_اسلامی خانه عباسیان کاشان
این کتاب در 344 صفحه توسط انتشارات دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام به زیور تبع آراسته شده است.