تجربه نگاری عبارت است از توانایی، دانایی و مهارت‌هایی که در مواجهه با یک رخداد و حل مسئله مربوط به آن (به صورت فردی، گروهی، یا با مشاهده) از طریق تدبیر و تصمیم (در یک مقطع زمانی خاص) حاصل و به نتایج و دستاوردها و پیامدهایی می‌‌انجامد.
دانش تجربه‌نگاری از این جهت اهمیت دارد که باعث افزایش امکان عملکرد و افزایش دانش و یادگیری در رشته‌های مختلف و نیز غنی‌سازی دانش بومی می‌شود و اشتراک‌گذاری دانش سازمانی و رشته‌ای را نیز ممکن می‌کند.
ثبت، گردآوری، تنظیم و تدوین، دسته‌بندی و نگهداری اطلاعات و مفاهیمی که خود از فعالیتی هدفمند، دقیق و منظم حکایت دارد از جمله مراحل تجربه‌نگاری است.
پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم علیه‌السلام، در رویکرد جدید خود در حال گردآوری تجربه‌‌های ناب تبلیغی است که در قالب کتاب ارائه کند تا الگوهای فراگیری را در این حوزه، به جامعه خاص و عام مخاطبان خود تقدیم نماید.
مجموعه‌ای از این کتاب‌ها اکنون پس از تحقیق و پژوهش، به چاپ رسیده که هر کدام داستان شیرینی دارند و هر یک روایتی است از تلاش‌های جهادی. این کتاب‌ها البته داستان و خاطره و روایت نیستند! تجربه‌نگاری‌های علمی با روش‌های پژوهشی هستند که می‌توان از آن‌ها قالب‌گیری کرد، تقاطع‌گیری کرد، الگوی فراگیر ساخت و حتی بایدها و نبایدها را استخراج کرد و در عین حال از خواندن آن لذت برد.
«با مامانت بیا»، «قدقامت المدرسه»، «تبلیغ در منطقه آزاد» و «رخصت»، از نخستین منشورات تجربه‌نگاری در این حیطه است که دانه به دانه آن‌ها را مرور می‌کنیم.
قد قامت المدرسه کتابی است پژوهشی که موضوع آن بررسی و تبیین و توصیف مدارس مسجدمحور است؛ اما یک نمونه خاص را مطالعه کرده و بر اساس الگوی SWOT ، نقاط قوت و ضعف، فرصت‌ها و چالش‌ها و تهدیدات آن را استخراج و بیان کرده است.
تجربه‌نگاری مدرسه مسجدمحور «یاوران ولایت» واقع در مسجد خاتم الأنبیاء صلی‌الله‌علیه‌و‌آله شهرک پردیسان قم، محصولی است که می‌تواند به بسیاری از ابهامات و پرسش‌های ما پاسخ دهد.
اگر کسی نام مدرسه مسجدمحور را شنیده باشد شاید تصور درستی از آن پیدا نکند؛ چرا که کارکرد مسجد با مدرسه متفاوت است. آیا این مدرسه در کنار مسجد بنا نهاده شده؟ آیا مدرسه‌ای است که برنامه‌های خود را با مسجد محل تنظیم و هماهنگ کرده است؟ آیا مدرسه در دل و ساختمان مسجد تشکیل می‌شود؟ آیا فقط مکان مدرسه با مسجد تقرب پیدا کرده و تعاملاتی با آن دارد یا برنامه این مدارس با دیگر مدارس دولتی و غیرانتفاعی فرق دارد؟
به گواهی این کتاب، نخستین مدرسه مسجدمحور در مشهد ایجاد شده است و ایده تشکیل مدرسه یاوران ولایت قم نیز از آن گرفته شده و با بررسی آن معلوم می‌شود:
استعدادسنجی، مربی‌محوری، کارجهادی و تشکیلاتی، مهارت‌آموزی، خلوتی کلاس‌ها، پرداخت شهریه در حدتوان، کم‌هزینه بودن و رضایت والدین از اخلاق فرزندان، از نقاط قوت این تشکیلات است.
متناسب نبودن فضای مسجد برای برگزاری کلاس‌ها، کمبود محتوای آموزشی، نبود شفافیت و نظارت بالادستی، کم‌تجربگی برخی مربیان و محرومیت دانش‌آموزان از برخی امتیازات عمومی از نقاط ضعف این نوع مدارس است.
از سوی دیگر، به رسمیت شناخته نشدن مدارس مسجدمحور در وزارت آموزش و پرورش، همکاری نکردن امور مساجد و برخی ائمه جمعه و هیئت امنا، این مدارس را به چالش کشانده ولی از سوی دیگر، توانسته بچه‌های نسل جدید را با اولیای آن‌ها در مسجد آشتی دهد! تعلیم و تربیت مسجدی را جایگزین آموزش اداری در مدارس رایج سازد و طلاب علاقه‌مند به تدریس و پرورش را به عنوان مربی جذب کند.
در واقع این کتاب در پی آن است که روشن کند، هدف تربیت معنوی و سبک زندگی اسلامی با گردآوری دانش‌آموزان در مسجد و استعدادیابی آنان، در طرح مدارس مسجدمحور آیا محقَّق شده است. از این رو نویسنده پس از بررسی‌های چندجانبه، پیشنهادهایی نیز به مدیران این مجموعه‌ها ارائه داده است که جذب مربیان متخصص، همکاری با مراکز تخصصی، در نظر گرفتن برنامه‌های آموزشی در معماری مساجد جدید، تعامل و همکاری با دیگر مدارس مسجدمحور از جمله این پیشنهادها است.
کتاب قدقامت المدرسه در سه فصل با طرح جلدی که سجاده را به نشان مسجد و لوازم‌التحریر را به نشان مدرسه گردآورده در 140 صفحه که تصاویری نیز به پیوست دارد، به قلم امید نیک‌داد و به همت پژوهشکده باقرالعلوم علیه‌السلام در سال 1403 روانه بازار شده است.
ادامه دارد ...