او فرزند عمر بن خطاب، خليفه ى دوم و مادرش، ام كلثوم، دختر جرول خزاعى است. [2] در بسيارى از منابع اهل سنت درباره ى مادر او اين گونه آمده است كه او پس از ظهور اسلام، اسلام نياورد و بر شرك خود باقى بود لذا از عمر كه مسلمان شده بود، جدا شده و با عبدالرحمن بن ابى بكر ازدواج كرد. [3] در برخى منابع ديگرى اهل سنت نيز آمده است كه مادر او جزء شش زنى بود كه بعد از درگذشت رسول خدا(صلى الله عليه وآله) از دين اسلام دست كشيدند. [4] از اين نقل ها، اين نكته به دست مى آيد كه مادرش قبل از درگذشت رسول خدا(صلى الله عليه وآله) (احتمالاً در زمان فتح مكه و اسلام آوردن بنى اميه) اسلام آورده و بعد از درگذشت پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله) همانند بسيارى از دين اسلام دست كشيده است. عبيدالله زمان رسول خدا(صلى الله عليه وآله) را درك كرده [5] و روايتى نيز از آن حضرت نقل نكرده [6] و آنچه نقل كرده يا با واسطه ى پدرش و يا به واسطه ى عثمان [7] و ديگران است و كسانى مثل عبد الرحمن بن أبى بكر و سعيد بن المسيب هم روايات را با واسطه از او روايت كرده اند. [8] او در فتوحات عمر، از جمله در فتح عراق و آفريقا حضور داشت. [9] سایر محورهای این مقاله عبارتند از:
- ويژگى هاى فردى عبيدالله
- عبيدالله و عثمان
- عبيدالله و اميرالمومنين على (عليه السلام)
- عبيدالله و معاويه
- مرگ عبيدالله [10]
[1]. محقق و نویسنده:محمد کرمانی
[2]. الاصابه، ابن حجر : 52.
[3]. البداية والنهايه، ابن كثير 7 : 139. چون او هنوز مسلمان نشده بود.
[4]. الجامع لأحكام القرآن (تفسير القرطبى)، قرطبى 18 : 70; تفسير غرائب القرآن و رغائب الفرقان، قمى نيشابورى 6 : 293; تخريج الأحاديث و الآثار الواقعة فى تفسير الكشاف للزمخشرى، زيلعى 3 : 461; تنوير المقباس من تفسير ابن عباس ،فيروز آبادى 1 : 468 و عمدة القارى شرح صحيح البخارى، عينى 13 : 292.
[5]. الاستيعاب، ابن عبدالبر 3 : 1010.
[6]. معرفة الصحابه، ابونعيم اصفهانى 4 : 1876; الاستيعاب، ابن عبدالبر 3 : 1010 و الاصابه، ابن حجر 5 : 52.
[7]. تنقيح تحقيق أحاديث التعليق، عبدالهادى حنبلى 3 : 73; التحفة اللطيفة فى تاريخ المدينة الشريفه، سخاوى 2: 232 و معرفة الصحابه، ابى نعيم اصفهانى 4 : 1876.
[8]. تاريخ مدينة دمشق، ابن عساكر 38 : 56; الاصابه، ابن حجر 5 : 52 و الأعلام، زركلى 4 : 195.
[9]. المعارف، ابن قتيبه : 187; أنساب الأشراف، بلاذرى 3 : 446 و البدء و التاريخ، ابن طاهر مقدسى 5 : 92.
[10]. جهت توضیح بیشتر رک: جلد ششم دائره المعارف صحابه