عبيدالله بن ابى رافع قبطى [1]
عبيدالله فرزند بزرگ ابى رافع است. ابى رافع خدمتكار عباس، عموى پيامبر (صلى الله عليه وآله)بود كه آن حضرت وى را آزاد كرد. [2] آل ابى رافع، از خاندان هاى بزرگ شيعه [3] و از تبار نخستين كسانى هستند كه اسلام آوردند. بزرگ اين خاندان، ابورافع، صحابى معروف، آزاد كرده و خدمتكار پيامبر اسلام (صلى الله عليه وآله) بود كه نجاشى او را در زمره سلف صالح برشمرده است. [4] ابورافع از قبطيان بود و درباره نام او اختلاف نظر است و در كتاب هاى گوناگون، نام هايى چون اسلم، ابراهيم، ثابت، هرمز، سنان، قرمان، صالح، يزيد، يسار و عبدالرحمن را براى او ياد كرده اند، ولى بيشتر، نام او را اسلم دانسته اند. پيامبر (صلى الله عليه وآله)سلمى را به همسرى ابى رافع درآورد و عبيدالله اولين حاصل ازدواج آنان بود. عبيدالله بن أبى رافع خزانه دار و كاتب امام على(عليه السلام) در كوفه بود. [5] سایر محورهای این مقاله عبارتند از:
- فرزندان عبيدالله
- اولين نماز امام على (عليه السلام)
- خبر مرگ ابوطالب
- عبيدالله و هجرت پيامبر(صلى الله عليه وآله) به مدينه
- عبيدالله و حضور پيامبر (صلى الله عليه وآله) در عرفات
- عبيدالله و نقل حديثى از پيامبر(صلى الله عليه وآله)
- عبيدالله و داستان گردنبند عاريتى
- عبيدالله و سخن امام على(عليه السلام) درباره خوارج
- عبيدالله و واقعه صفين
10. عبيدالله و نويسندگى
11. خاطره عبيدالله از جنگ صفين
12. عبيدالله و توصيه نوشتارى امام على(عليه السلام) به او
13. عبيدالله و عدالت علوى
14. عبيدالله و زندگى علوى
15. عبيدالله و نقل ماجراها
16. عبيدالله و نقل احاديثى درباره على(عليه السلام) و خاندان او
17. عبيدالله و داستان قضاوت امام على (عليه السلام)
18. مأموريت عبيدالله [6]
[1]. محقق و نویسنده:محمد ایوب کاظمی
[2]. الاصابه، ابن حجر 7 : 113.
[3]. مكاتيب الرسول،احمدى ميانجى 3 : 408.
[4]. رجال النجاشى، احمد بن على نجاشى : 4.
[5]. تاريخ الطبرى، طبرى 11 : 531 و تاريخ دمشق، ابن عساكر 4 : 252.
[6]. جهت توضیح بیشتر رک: جلد ششم دائره المعارف صحابه