سعد بن عُبادة بن دُليم [1]
نام و نسب او سعد بن عُبادة بن دُليم بن حارثة بن خزرج انصارى ساعدى است. [2] مادرش عمره، دختر مسعود بود كه از جمله صحابه بود و در زمان پيامبر صلی الله علیه وآله وسلم از دنيا رفت. [3] كنيه اش را برخى ابوثابت و برخى ابوقيس گفته اند. [4] وى يكى از بزرگان صحابه رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم و كسى است كه در زمان جاهليت و اسلام رياست و سيادت داشت; به طورى كه همه طايفه خزرج به بزرگى و سيادت او معترف بودند. او مردى با سخاوت و سفره دار بود. مى گويند در دو قبيله اوس و خزرج ديده نشده كه از يك خانواده پى در پى چهار نفر سفره دار و با سخاوت باشند، جز در اين فاميل كه سعد، پدرش عُباده، جدش دُليم و پسرش قيس همه بخشنده و سفره دار بودند. سعد، أُطُمى [5] داشت كه از آنِ جدّش بود و در زمان جدش و پدرش و خودش و بعد فرزندش قيس، منادى بالاى آن مى رفت و مردم را به غذا دعوت مى كرد. [6] هم چنين گويند: دُليم، جدّ سعد و بعد از او عُباده، پدرش و بعد از او خود سعد تا زمانى كه مسلمان شد، سالانه ده شتر به بت مناة هديه مى كردند و پس از او هم پسرش، قيس، سالانه ده شتر به كعبه هديه مى كرد. [7] سایر محورهای این مقاله که محقق محترم آن را مورد بررسی قرار داده اند عبارتند از:
- اسلام آوردن سعد
- عيادت پيامبر صلی الله علیه وآله وسلم از سعد
- مشورت پيامبر صلی الله علیه وآله وسلم با سعد در جنگ خندق
- سعد و دعاى پيامبر صلی الله علیه وآله وسلم براى او
- حضور سعد در جنگ ها
- سعد در فتح مكه
- سعد در حجة الوداع
- سعد و داستان سقيفه
- سعد و ابوبكر و عمر
- سعد و دومين خطبه ابوبكر
- ابوبكر و بيعت مردم با او براى خلافت
- سعد و بيعت نكردن با ابوبكر و عمر
- بررسى علل حضور سعد در سقيفه
- مرگ سعد بن عباده [8]
[1]. نویسنده : سید حمید روحانی.
[2]. اسدالغابه، ابن اثير 2: 204; الاستيعاب، ابن عبدالبر 2: 594 و الاصابه، ابن حجر 3: 55.
[3]. الاصابه، ابن حجر 3: 55.
[4]. الاستيعاب، ابن عبدالبر 2: 594 و اسدالغابه، ابن اثير 2: 204.
[5]. أُطُم به معناى حصن، جاى بلندى بود كه در مدينه براى اعلام خبرها مى ساختند. (مجمع البحرين، طريحى 6: 8)
[6]. الاستيعاب، ابن عبدالبر 2: 595; الاصابه، ابن حجر 3: 55 و اعلام، زركلى 3: 85.
[7]. الاستيعاب، ابن عبدالبر 2: 595.
[8]. جهت توضیح بیشتر رک:جلد پنجم دائره المعارف صحابه پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم .