امية بن ابى الصلت [1]
امية بن ابى الصلت:
عبدالله بن ابى ربيعة بن عوف بن عقدة بن عنزة بن قسّى به «امية ابى الصّلت» مشهور بود. [2] او شاعرى مشهور، اهل طايف و مردى دانشمند [3] و مادرش رقيه، دختر عبد شمس بن عبدمناب بود. [4] هم چنين اميّه داراى چهار پسر به نام هاى عمرو، ربيعه، وهب و قاسم بود كه از ميان آنها قاسم نيز شاعر بود. [5]
او آگاهى بسيارى از كتاب هاى آسمانى داشت و از ابراهيم و اسماعيل و دين حنيف بسيار ياد مى كرد و طبق دين حنيف عمل مى كرد. او شراب خوارى را حرام مى دانست، لباس پشمى و درشت مى پوشيد و از بت پرستى دورى مى كرد. در كتاب ها خوانده بود كه پيامبرى از ميان عرب برانگيخته مى شود و انتظار داشت كه آن پيامبر، او باشد. بنابراين پس از مبعوث شدن پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله) به ايشان ايمان نياورد و به طائف رفته و در آن جا اقامت گزيد.او اهل تجارت نيز بود. در راه تجارتش به شام در منزلگاه هاى مختلف مى ايستاد و به ديرهاى مسيحيان وارد مى شد; مردم او را مى شناختند و وى را گرامى مى داشتند. اميّه نشانه هاى بعثت پيامبر(صلى الله عليه وآله) را از راهبان مسيحى شنيده بود و به آمدن او بشارت مى داد. [6] وى با شنيدن اين مطلب كه مردى در عرب به پيامبرى خواهد رسيد، همواره اين امر را به خود نسبت مى داد و در انتظار آن روز بود. اما با شنيدن بعثت پيامبر(صلى الله عليه وآله)به شدت ناراحت شد و از اسلام آوردن خوددارى كرد.
سایر محورهای این مقاله عبارتند از :
- نازل شدن آيه براى سرزنش اميه
- اميه و ايمان باطنى
- چگونگى مرگ اميه [7]
[1].محقق : راحله ضائفی
[2]. الأغانى، ابوالفرج اصفهانى 4: 342.
[3]. نكته مهم در نقل داستان زندگى او اين است كه با توجه به دانشمند بودن او، حسادت، هواى نفس و شيطان او را محاصره كرده و بر او پيروز شدند پس در همه حال بايد به خداوند پناه ببريم.
[4]. الاصابه، ابن حجر 1: 385.
[5]. الأغانى، ابوالفرج اصفهانى 4 : 342.
[6]. المنتظم، ابن جوزى 3 : 142 و تاريخ مدينة دمشق، ابن عساكر 9 : 256.
[7].جهت توضیح بیشتر رک: جلد سوم دایره المعارف صحابه