به گزارش روابط عمومی پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم علیه‌السلام، روز عرفه از اعیاد عظیم است، اگر چه به اسم عید نامیده نشده است. عرفه روزی است كه حق تعالی بندگان خویش را به عبادت و طاعت خود فراخوانده و سفره‌های جود و احسان خود را برای ایشان گسترانیده و شیطان در این روز خوار و حقیرتر و رانده‌تر، و در خشمناك‌ترین اوقات خواهد بود.

روایت شده است كه حضرت امام زین العابدین علیه‌السلام در روز عرفه صدای سائلی را كه از مردم كمك می‌نمود شنید، و به او فرمود: وای بر تو آیا از غیر خدا سئوال می‌كنی در این روز و حال آن كه امید می‌رود در این روز برای بچه‌های در شكم كه فضل خدا شامل آنها شود و سعید گردند ...

پس در این روز در زیر آسمان روند و اعتراف و اقرار كنند نزد حق تعالی به گناهان خود تا سعادتمند گردند به ثواب عرفات و گناهانشان آمرزیده گردد و مشغول گردند به اعمال و ادعیه عرفه كه از حجج طاهره علیهم‌السلام روایت شده است؛ برای اطلاع بیشتر به كتاب مفاتیح الجنان، شیخ عباس قمی اعمال روز عرفه مراجعه نمایید.

عرفات نام جایگاهی است كه حاجیان در روز عرفه (نهم ذی الحجه) در آنجا توقف می‌كنند و به دعا و نیایش می‌پردازند و پس از برگزاری نماز ظهر و عصر به مكه مكرمه باز می‌گردند و وجه تسمیه آنرا چنین گفته‌اند كه جبرائیل علیه‌السلام هنگامی كه مناسك را به ابراهیم می‌آموخت، چون به عرفه رسید به او گفت «عرفت» و او پاسخ داد آری، لذا به این نام خوانده شد.

و نیز گفته‌اند سبب آن این است كه مردم از این جایگاه به گناه خود اعتراف می‌كنند و بعضی آن را جهت تحمل صبر و رنجی می‌دانند كه برای رسیدن به آن باید متحمل شد. چرا كه یكی از معانی «عرف» صبر و شكیبایی و تحمل است.

خواندن دعای عرفه امام حسین علیه‌السلام در این روز بسیار نیكو و عالی است. لكن مناجات با خدا تنها به خواندن دعای عرفه نیست. خیلی خوب است كه انسان از معصوم یاد بگیرد كه چگونه با خدا سخن بگوید، و بلكه به همان بیان مناجات كند؛ ولی هنگامی كه نمی‌شود، كافی است زیر لب با خدا حرف بزنید؛ بسیار صمیمی و ساده. در دل به یاد او باشید و واقعاً از او استغفار كنید و با خود عهد تازه‌ای ببندید و با این كار عرفه را به خوب درك نموده‌اید.