عُروة بن مسعود ثَقَفى [1]
عروة بن مسعود بن معتّب بن ثقيف، از صحابه ى پيامبر اسلام (صلى الله عليه وآله) [2] ، اهل طائف و رئيس و بزرگ اين شهر بود، و نه تنها در طائف بزرگ و محترم بود بلكه بيشتر مردم حجاز او را به بزرگى مى شناختند; لذا وقتى كه مشركان مكه پيامبرى پيامبر(صلى الله عليه وآله) را باور نكردند، گفتند: چرا خداوند قرآن را به بزرگ مكه وليد بن مغيره ى مخزومى و يا بزرگ طائف، عروة بن مسعود ثقفى نفرستاد. [3] قرآن گفته ى آنها را چنين بيان مى كند: (قالوا لولا نزل هذا القرآن على رجل من القريتين عظيم); چرا قرآن بر يكى از دو بزرگ مرد مكه يا طائف فرستاده نشد؟ [4] عروة بن مسعود را در زيبايى به حضرت مسيح تشبيه مى كردند و حتى روايتى در اين باره از پيامبر اكرم (صلى الله عليه وآله) نقل شده كه فرمود: عرض علىّ الانبياء(عليه السلام) فاذا موسى رجل ضرب من الرجال كانه من رجال شنوئة و رايت عيسى بن مريم فاذا اقرب من رايت به شبها عروة بن مسعود و رايت ابراهيم فاذا أقرب من رايت به شبها صاحبكم و رايت جبرئيل (عليه السلام) فاذا اقرب من رايت به شبها دحية الكلبى; هنگامى كه پيامبران را به من نشان دادند، حضرت موسى(عليه السلام) را شبيه مردان قبيله ى شنوئه ديدم و شبيه ترين افراد به حضرت عيسى عروة بن مسعود بود. و ابراهيم (عليه السلام) به من شباهت داشت و جبرييل نيز خيلى زياد به دحيه ى كلبى شبيه بود. [5] سایر محورهای این مقاله عبارتند از:
- عروه و ميانجى گرى او ميان پيامبر(صلى الله عليه وآله) و مردم مكه
- اسلام آوردن عروه
- عروه و نقل روايت [6]
[1]. محقق و نویسنده:مریم قدمی
[2]. الاستيعاب، ابن عبدالبر 3 : 1066.
[3]. در الاحتجاج و مجمع البيان، رجل طائف عروة بن مسعود ثقفى و رجل مكه وليد بن مغيره دانسته شده اند و فقط مجاهد مى گويد: رجل مكه عتبة بن ابى ربيعه است و رجل طائف پسر عبدياليل و ابن عباس فقط حبيب بن عمرو الثقفى را رجل طائف مى داند (مجمع البيان فى تفسير القرآن ، طبرسى 9 : 6) قمى هم در تفسيرش خبر احتجاج و قتاده را كه عروة بن مسعود را رجل طائف مى داند، قبول كرده و گفته است كه او عموى مغيره بن شعبه است (تفسير قمى، على بن ابراهيم قمى 2 : 283) و مسعود، حبيب، عبد ياليل برادران پسران عمرو بن مسعود ثقفى هستند. (التبيان، شيخ طوسى 9 : 195 و مجمع البيان فى تفسير القرآن ، طبرسى 9 : 139)
[4]. زخرف : 31.
[5]. الاستيعاب،ابن عبدالبر 3 : 1067 و اسدالغابه، ابن اثير 3 : 529.
[6]. جهت توضیح بیشتر رک: جلد ششم دائره المعارف صحابه