قَرَظة بن كعب [1]

قرظة بن كعب بن ثعلبة بن عمرو بن كعب انصارى خزرجى، از طايفه بنى حارث بن خزرج، كه هم پيمان طايفه بنى عبدالاشهل بود; كنيه اش را اباعمرو نقل كرده اند. او در اُحد و ساير جنگ ها شركت داشته است. [2] مادرش، جندبه [3] ، دختر ثابت بن سنان و برادر مادرى اش، عبدالله بن انيس است. [4] شيخ طوسى نيز قرظه را يك بار از اصحاب پيامبر(صلى الله عليه وآله) [5] و در جاى ديگرى او را از اصحاب اميرالمؤمنين على(عليه السلام)شمرده است; البته در ذيل عنوان ابوالجوشاء به اين صورت كه آن حضرت پرچم انصار را در هنگام خروجش از كوفه به سمت صفين، به قرظه بن كعب سپرد. [6] و در جاى ديگرى قرظه را از اصحاب امام حسين(عليه السلام) شمرده و عنوان انصارى را به او افزوده است. [7] سایر محورهای این مقاله عبارتند از :

1. قرظه در زمان پيامبر(صلى الله عليه وآله)
2. قرظه و عمر
3. قرظه در زمان امام على(عليه السلام)
4. قرظه و حكومت كوفه
5. نامه امام(عليه السلام) به قرظه بعد از جنگ جمل
6. استقبال قرظه از امام على(عليه السلام)
7. نامه امام على (عليه السلام) به قرظه براى احياى قنات
8. نامه قرظة بن كعب به امام على(عليه السلام)
9. قرظه و نعمان بن بشير در جنگ صفين
10. قرظه و حمله نعمان بن بشير به مالك بن كعب
11. قرظه و نقل روايت
12. سرانجام قرظه
13. فرزندان قرظه

[1]. محقق: عبدالرضا عسكرى.

[2]. الاستيعاب، ابن عبدالبر 3 : 1306 و اسد الغابه، ابن اثير 4 : 100.

[3]. در نقل ديگرى، خليده آمده است. (الاصابه، ابن حجر 5 : 330)

[4]. اسد الغابه، ابن اثير 4 : 100.

[5]. رجال الطوسى : 79.

[6]. رجال الطوسى: 89.

[7]. رجال الطوسى : 104. غرض شيخ از اينكه قرظه از اصحاب امام حسين(عليه السلام) شمرده شده، اين است كه از اصحاب آن حضرت در زمان ولايت ايشان بوده، نه در زمان شهادتش در كربلا، زيرا وفات او سال 50 يا 51 هجرى و شهادت آن حضرت(عليه السلام)و يارانش در سال 61 بوده است.الغارات، ثقفى كوفى 2 : 776 (تعليقه 41). جهت توضیح بیشتر رک :جلد هفتم دائره المعارف صحابه پیامبر اعظم(صلی الله علیه و آله)