به گزارش روابط عمومی پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم (علیه‌السلام)، نخستین شماره دوفصلنامه امت و تمدن ویژه بهار و تابستان ۱۴۰۴ با هدف پاسخگویی به چالش‌های پیچیده تمدنی جهان اسلام و احیای رسالت تاریخی عالمان ایرانی در این عرصه منتشر شده است.
در مقدمه این دوفصلنامه، بر رسالت خطیر عالمان امت اسلامی در مواجهه با رویارویی تمدنی غرب تأکید شده است. پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم (علیه‌السلام) معتقد است که بازیابی نقش اثرگذار و تاریخی ایران در تمدن اسلامی، گامی بزرگ است که ابتدا بر دوش عالمان شیعه و اهل سنت ایرانی است و در گام بعدی باید به مشارکت تمامی عالم اسلامی ختم شود.
دوفصلنامه امت و تمدن با تلاش مشترک علمای شیعه و اهل سنت ایرانی، به دنبال ایجاد سرمایه علمی مشترکی است که بتواند افق تمدن نوین اسلامی را در برابر جهان بگشاید.
آنچه در این شماره می‌خوانیم:
بررسی احادیث آخرالزمانی فلسطین از نگاه اهل سنت
(علی ماهی‌گیر)
این نوشتار به بررسی احادیث و روایات نبوی شریف می‌پردازد که با رویدادهای مهم آخرالزمانی سرزمین فلسطین ارتباط دارند. نویسنده با تبیین مفاهیم کلیدی "حدیث"، "فلسطین" و "آخرالزمان"، احادیث مرتبط را بر اساس ترتیب زمانی وقوع رویدادها و همچنین بر اساس راوی حدیث مورد بررسی قرار می‌دهد. بر اساس این احادیث، فلسطین در آخرالزمان شاهد حضور مهدی (عج) و عیسی بن مریم (علیه‌السلام) خواهد بود و پایان فتنه‌های دجال و یأجوج و مأجوج در این سرزمین رقم خواهد خورد. همچنین این روایات، از جنگ بزرگ بین مسلمانان و یهود و اهمیت پاسداری از مرزهای فلسطین قبل از قیامت خبر می‌دهند.
مبانی فقهی حرمت استفاده از کالاهای صهیونیستی از منظر شیعه و اهل‌سنت
(ایوب شافعی‌پور)
این پژوهش به تبیین مبانی فقهی حرمت استفاده از کالاهای صهیونیستی از منظر شیعه و اهل‌سنت می‌پردازد. نویسنده با استناد به آیات قرآن، روایات نبوی و اجماع علما، به این نتیجه رسیده است که جهاد با مال در صورت عدم استطاعت جهاد با نفس، یک تکلیف شرعی است و از آنجا که خرید کالاهای صهیونیستی به تقویت دشمن محارب می‌انجامد، حرام است. در پایان نیز برای تشخیص کالاهای صهیونیستی، به بارکد 729 و اپلیکیشن "No Thanks" اشاره شده است.
جایگاه اهل‌بیت (علیهم‌السلام) در اندیشه و اشعار مولوی کُرد
(فرشاد مرادی)
این پژوهش به بررسی جایگاه محوری اهل‌بیت (علیه‌السلام) در آثار مولوی کُرد، عالم و شاعر برجسته اهل سنت در قرن نوزدهم، می‌پردازد. یافته‌ها نشان می‌دهد که مولوی کرد در تمامی آثارش، ضمن ستایش اهل‌بیت (علیهم‌السلام)، بر اهمیت شناخت و پیروی از سیره آنان تأکید کرده است. این پژوهش به درک عمیق‌تری از نقش وحدت‌آفرین اهل‌بیت (علیهم‌السلام) در میان مذاهب اسلامی کمک می‌کند.
مکاتبات علمای امامیه با مقام پاپ واتیکان در دفاع از مردم مظلوم فلسطین
(دکتر کامیار صداقت ثمرحسینی)
این مقاله، مکاتبات علمای امامیه با مقام پاپ واتیکان را به عنوان یک روش دیپلماسی و گفت‌وگوی بین‌الادیانی برای دفاع از حقوق مردم فلسطین بررسی می‌کند. با بررسی پنج نمونه از این مکاتبات (از جمله مکاتبات امام خمینی، آیت‌الله سیستانی، و آیت‌الله بهبهانی)، مقاله نشان می‌دهد که این علما با هوشمندی از همان ابتدای اشغال فلسطین، به مقابله با صهیونیسم از طریق گفت‌وگوهای بین‌المللی پرداخته‌اند. مضمون اصلی این مکاتبات، تأکید بر اسلامیت فلسطین، محکومیت صهیونیسم و درخواست از واتیکان برای جانبداری از مظلومان بر اساس اصول عدالت است.
ترور و جنگ یهودیان با پیامبران و اصلاح‌گران، با تأکید بر سوره حشر
(محمد حاجی علی کنگانی، سعیده حاجی علی کنگانی، علی مطیع‌الله)
این پژوهش با تمرکز بر سوره حشر، به بررسی دشمنی‌های تاریخی یهودیان با پیامبران و اصلاح‌گران می‌پردازد. نتایج نشان می‌دهد که قرآن، یهودیان عهد پیامبر را با صفاتی چون نفاق، خیانت و ترس از حق معرفی کرده و این ویژگی‌ها را ریشه اصلی دشمنی آنان با پیامبران می‌داند. این مقاله با ارائه تصویری روشن از الگوهای رفتاری دشمنان حق، به تبیین سنت‌های الهی در مواجهه با طغیانگری‌ها کمک می‌کند.
بررسی نقش جابربن یزید جعفی به عنوان راوی مشترک در تعاملات و تقریب مذاهب
(وحید خورشید)
این مقاله، جابربن یزید جعفی را به عنوان یک راوی برجسته شیعه معرفی می‌کند که با وجود اختلافات مذهبی، نقش مهمی در تقریب مذاهب داشته است. با بررسی نقدهای رجالی اهل سنت بر او، نشان داده می‌شود که این نقدها بیشتر به دلیل گرایشات اعتقادی وی بوده و نه ضعف در نقل حدیث. در ادامه، با اشاره به وجود روایات جابر در متون دینی اهل سنت در حوزه‌های فقه، تفسیر و اخلاق، این مسئله بهانه‌ای برای تقویت گفت‌وگوی علمی و کاهش تنش‌ها بین مذاهب معرفی می‌شود.