به گزارش روابط عمومی پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم (علیه‌السلام)، کتاب «پناهِ پدر؛ مهارت‌های اخلاقی و عاطفی در رابطه پدر – دختری» نوشته محمدجواد فلاح در قطع رقعی، 104 صفحه به زودی توسط انتشارات پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم (علیه‌السلام) راهی بازار نشر شده و در دسترس عموم قرار خواهد گرفت.
آقای فلاح نویسنده اثر با اشاره به دغدغه‌های پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم (علیه‌السلام) در حوزه خانواده، توضیح داد که پس از بررسی اولویت‌ها، تمرکز بر نقش‌های مردانه در خانواده و به طور خاص، جایگاه پدر قرار گرفت.
وی افزود: احساس کردیم که جایگاه مرد در خانواده با مشکلاتی مواجه است و جامعه امروز ما نیاز به شناخت بیشتری نسبت به نقش مؤثر و حیاتی مرد در استحکام، مانایی و پایداری خانواده دارد.
چرا «پناه پدر» و اهمیت رابطه پدر و دختری؟
نویسنده کتاب پناه پدر با تأکید بر نتایج مطالعات و گفتگو با کارشناسان، اولویت را به مسئله پدر و دختری داد.
وی بیان کرد: وقتی چالش‌های دختران جامعه امروز را بررسی می‌کنیم، می‌بینیم بخشی از آن به نوع تعامل پدران با آنها بازمی‌گردد و برخی آسیب‌ها ناشی از خلل در رابطه پدر و دختری در خانواده است.
هدف از نگارش این کتاب، ارائه نگاهی کاربردی و مهارتی به این رابطه مهم است. «پناهِ پدر» بر آن است تا با رویکردی مسئله‌محور و تحلیلی، مهم‌ترین مهارت‌های اخلاقی و عاطفی را به پدران بیاموزد تا بتوانند ارتباطی مؤثرتر با دخترانشان برقرار کرده و از بروز آسیب‌ها جلوگیری کنند. این راهکارها مبتنی بر تعالیم و روایات دینی است.
آقای فلاح با اشاره به ساختار و محورهای اصلی کتاب، اظهار داشت: کتاب «پناه پدر» در چهار فصل اصلی تنظیم شده است که هر یک به جنبه‌های مختلف رابطه پدر و دختری می‌پردازد.
فصل اول: چالش‌های پدری در دوران معاصر (پدرم اگر این‌گونه نبود)
این فصل به بررسی دشواری‌ها و چالش‌هایی می‌پردازد که پدران امروزی در ارتباط با دختران خود با آن مواجه هستند. نمونه‌هایی از این چالش‌ها شامل پدران غایب و بی‌تفاوت، پدران کنترل‌گر، سندروم پدر، پدران عافیت‌طلب و غافل و پدران نابلد (مانند نداشتن سواد رسانه‌ای کافی یا آگاهی لازم در تعامل با فرزندان) می‌شود.
فصل دوم: اصول اخلاقی و رفتاری در رابطه پدردختری
این فصل، بر اساس اصول کاربردی، راهکارها و مهارت‌های لازم را برای پدران در ارتباط با دخترانشان ارائه می‌دهد. در ابتدا، بر «اصل شناخت و آگاهی‌افزایی» تأکید می‌شود که شامل درک جایگاه پدری و ویژگی‌های تکوینی و عاطفی دختران است. سپس، «اصل محبت و مهرورزی» مطرح می‌گردد که مهارت‌هایی را برای ابراز مؤثر محبت از سوی پدران به دخترانشان آموزش می‌دهد؛ این امر با در نظر گرفتن جایگاه اقتداری است که گاهی ابراز احساسات را برای آنان دشوار می‌سازد. علاوه بر این، «اصل مراقبت» شامل مهارت‌های حمایت و مراقبت پدر از دختر در شرایط بحرانی است که آگاهی‌بخشی، پرهیز از برخورد تحکمی و ایجاد اعتماد را در بر می‌گیرد.
در ادامه، این فصل به «اصل هدایت و مشاوره» می‌پردازد که آموزش مهارت‌های راهنمایی و مشاوره دادن به دختران، به ویژه در مواجهه با بحران‌ها و چالش‌ها را شامل می‌شود. نهایتاً، «اصل مسئولیت‌پذیری» بر نقش مشارکتی پدر در تربیت اخلاقی فرزندان، در کنار مادر، تأکید می‌کند. همچنین، «اصل حمایت و پشتیبانی و مدیریت رفتاری در خانواده» به عنوان بخش مهمی در ایجاد ارتباط صحیح با دختران مطرح شده است. این اصول در مجموع، چارچوبی عملی برای تقویت پیوند عاطفی و ایفای نقش مؤثر پدران در رشد و تربیت دختران ارائه می‌دهند.
فصل سوم: ایفای نقش پدر دختری در وضعیت‌های مختلف
این فصل به ارائه راهنمایی‌های عملی برای پدران در تعامل با دخترانشان، بر اساس موقعیت‌های خاص زندگی می‌پردازد. در «دوران کودکی (کودک‌شو)»، بر نحوه تعامل مؤثر با زبان کودکانه دختران تأکید شده است. با ورود به «موقعیت نوجوانی و جوانی»، راهکارهای چگونگی برخورد مناسب پدر با دختر در این دوران حساس مورد بررسی قرار می‌گیرد.
علاوه بر این، «نصیحت‌های پدرانه» الگوهای مؤثری را بر پایه آیات و روایات برای نصیحت دختران ارائه می‌دهد. نهایتاً، در «موقعیت مواجهه با خطای دختران»، به چگونگی برخورد صحیح و سازنده هنگام اشتباه یا گرفتاری فرزند پرداخته می‌شود تا پدران بتوانند با درایت و مهربانی، فرزندان خود را در مسیر درست هدایت کنند.
فصل چهارم: چالش‌های خاص پدر دختری
این فصل به بررسی موقعیت‌های چالش‌برانگیز در رابطه پدر و دختری و ارائه راهکارهای متناسب می‌پردازد. یکی از این چالش‌ها، «علاقه‌مندی یا عاشق شدن دختران» است که نحوه مدیریت و جهت‌دهی صحیح آن را مورد بحث قرار می‌دهد. همچنین، «چالش رعایت عدالت بین اعضای خانواده» به موضوع مدیریت عادلانه پدر در تعامل با فرزندان می‌پردازد.
در ادامه، «چالش تغافل از خطای دختر و امر به معروف و نهی از منکر» به ارائه راهکارهایی برای ایجاد تعادل میان تغافل و خیرخواهی در قبال اشتباهات دختران می‌پردازد. نهایتاً، «چالش رعایت حقوق همسر و فرزند دختر» اهمیت مدیریت حقوق متقابل در خانواده را برجسته می‌سازد.
این فصل در مجموع، ابزارهایی را برای پدران فراهم می‌آورد تا بتوانند با درایت و اثربخشی، چالش‌های پیچیده در رابطه با دختران خود را مدیریت کنند.
یک هدیه ارزشمند برای پدران و فعالان فرهنگی
محمدجواد فلاح در پایان صحبت‌های خود، کتاب پناه پدر را هدیه‌ای ارزشمند برای پدران دانست و پیشنهاد کرد که در مناسبت‌هایی مانند روز پدر، این کتاب به آنها هدیه داده شود.
وی افزود: زبان کتاب ساده و روان است و پشتوانه علمی آن بر اساس مطالعات میدانی و نشست‌های علمی است. این کتاب که حاصل 1400 صفحه کتاب پژوهشی مبتنی بر مطالعات میدانی و نشست‌های علمی است، بخشی از سوالات و دغدغه‌های پدران در حوزه ارتباط با فرزندان، به ویژه دختران، را پاسخگو خواهد بود.
نویسنده در پایان از فعالان فرهنگی، مراکز و دوستانی که دغدغه مسائل خانواده را دارند، درخواست کرد تا این کتاب را معرفی کرده و در بهبود شرایط کنونی خانواده معاصر گام‌های مؤثری بردارند.
تهیه کتاب «پناهِ پدر»