به گزارش روابط عمومی پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم (علیه‌السلام) – یازدهمین نشست از سلسله‌نشست‌های راهبردی «آنِ ما شدن»، با محوریت «ابعاد روایت ملی از علت، چگونگی وقوع و دوران پس از جنگ»، به همت کارگروه سیاست‌گذاری فرهنگی پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم (علیه‌السلام) و در چارچوب سلسله نشست‌های راهبردی «ایران آینده» به صورت مجازی برگزار شد.
در این نشست که با هدف ایجاد گفت‌وگوی ملی و دستیابی به روایتی اصیل و فراگیر از جنگ اخیر میان ایران و اسرائیل (به نیابت از بلوک غرب) و پیامدهای آن برگزار شد، سیدمحسن موتورچی (تحلیلگر مسائل سیاسی) و عبدالله صفری به عنوان دبیران جلسه، میزبان حجت‌الاسلام بهزاد زارع، پژوهشگر حوزه مطالعات فرهنگی سیاسی، بودند.
سیدمحسن موتورچی در ابتدای نشست به سابقه این سلسله گفتگوها اشاره کرد که تقریباً از روزهای اولیه جنگ آغاز شده و با حضور حدود ۳۰ نفر از اندیشمندان و تحلیلگران به بررسی پدیده جنگ و تأثیرات آن بر جامعه، به‌ویژه مسئله وحدت و انسجام اجتماعی، می‌پردازد.
وی هدف کنونی را دستیابی به یک روایت کامل از جنگ دانست که قابلیت فراگیری در جامعه را داشته باشد.
این تحلیلگر مسائل سیاسی سه محور اصلی برای درک این جنگ را علت وقوع، چگونگی گذار، و پیامدها و عوارض پس از آن برشمرد و تأکید کرد که با توجه به فضای پس از جنگ، تمرکز بیشتر بر این است که پس از جنگ چه باید کرد.
ریشه‌های اصلی نزاع: استقلال و پیشرفت ایران در برابر سلطه مطلق
حجت‌الاسلام زارع در ابتدای سخنان خود به ریشه‌های اصلی دشمنی‌ها پرداخت و تأکید کرد که نظام سلطه به رهبری آمریکا و متحدانش، در پی سلطه مطلق است و منطق آن‌ها برای جهان «یا باید گاو شیرده باشید یا سرزمین سوخته شوید» است.
وی با اشاره به تلاش دائمی دشمن برای مخدوش کردن محل اصلی نزاع، بیان کرد که دعوا بر سر «حکومت اسلامی» یا «مسائل هسته‌ای و موشکی» نیست، بلکه به دلیل استقلال و پیشرفت ایران است.
پژوهشگر حوزه مطالعات فرهنگی سیاسی با یادآوری دوران قبل از انقلاب، ایران را کشوری سلطه‌پذیر دانست که تا آستانه سلطه مطلق نیز پیش رفته بود؛ نمونه آن پرداخت «حق توحش» به مستشاران آمریکایی و سلطه آنان بر مقدرات کشور. انقلاب اسلامی اما از همین نقطه، یعنی نپذیرفتن این سلطه، آغاز شد.
حجت‌الاسلام زارع به کودتای ۲۸ مرداد 1332 اشاره کرد که دولت قانونی دکتر مصدق، بدون هیچ دلیل «آرمان‌خواهانه یا اسلامی»، صرفاً به خاطر استقلال‌خواهی ساقط شد.
خطای محاسباتی دشمن و ناکامی در تحقق اهداف
وی در ادامه به تحلیل‌های غلط دشمن از جامعه ایران اشاره کرد که با تکیه بر اطلاعات نادرست وطن‌فروشان و فریب‌خوردگان داخلی، گمان می‌کردند با حذف فرماندهان نظامی ایران، نظام فرو می‌پاشد و مردم ناراضی به خیابان‌ها می‌ریزند.
وی تأکید کرد که هدف اصلی دشمن، براندازی نظام بود و مسائل دیگر صرفاً بهانه‌تراشی بودند.
سیدمحسن موتورچی نیز در ادامه، به این خطاهای محاسباتی داخلی و خارجی اشاره کرد و گفت: برخی اساتید و کارشناسان داخلی، جامعه ایران را فروپاشیده و بی‌امید توصیف می‌کردند، در حالی که در مواجهه با جنگ اخیر، مردم چنان انسجام و وحدتی نشان دادند که همگان را غافلگیر کرد.
وی همچنین به پیش‌بینی‌های غلط اقتصادی اشاره کرد که ارزش دلار را پس از جنگ تا ۳۰۰ هزار تومان پیش‌بینی می‌کردند، اما این اتفاق نیفتاد و ارزش پول ملی به سطح قبل از جنگ بازگشت.
موتورچی، این تحلیل‌های غلط را نشانه‌ای از ترس و بزدلی و عدم شناخت صحیح واقعیت‌های جامعه دانست که پالس ضعف به دشمن می‌فرستند.
مقاومت؛ راهبردی اثبات‌شده و عزتمندانه
حجت‌الاسلام زارع، راهبرد مقاومت را تنها مسیر در برابر منطق نظام سلطه دانست و تأکید کرد که این راهبرد ریشه‌های عمیق دینی، ملی و تاریخی دارد و در طول ۴۶ سال گذشته تجربه شده و جواب داده است.
وی در پاسخ به منتقدان که مقاومت را پرهزینه می‌دانند، به فرمایش مقام معظم رهبری اشاره کرد و گفت: بله، مقاومت هزینه دارد، اما سازش نیز هزینه دارد و هزینه‌های سازش بسیار بیشتر است. تفاوت در این است که هزینه‌های مقاومت تولید عزت می‌کند و بازدارنده است، در حالی که هزینه‌های سازش نه بازدارنده است و نه تولید عزت می‌کند، بلکه تولید ذلت می‌کند.
وی با ذکر مثال‌هایی همچون مقاومت حزب‌الله لبنان و نداشته‌های مردم غزه در برابر قراردادهای سازشکارانه (مانند صلح ابراهیم که هدفش کوچاندن اجباری مردم غزه به صحرای سینا بود)، اثبات کرد که راهبرد مقاومت منجر به عزت و حفظ دستاوردها می‌شود.
پژوهشگر حوزه مطالعات فرهنگی سیاسی همچنین تأکید کرد که اسرائیل صرفاً یک پادگان آمریکایی و دژ نظام سلطه است و تلاش برای جدا کردن آن از آمریکا، القائات غلط است.
تفسیر انسجام اجتماعی و ضرورت شناخت مؤلفه‌های آن
در بخش دیگری از این نشست، عبدالله صفری، دبیر جلسه، به سؤال مهمی درباره بروز انسجام اجتماعی در جامعه ایران پس از جنگ اشاره کرد.
وی به بیان تعبیر مقام معظم رهبری که این انسجام را «حاصل رشد عقلانیت و معنویت جامعه» می‌دانند، پرداخت و دیدگاه دیگری را مطرح کرد که این انسجام را صرفاً بدوی و سلبی می‌داند و معتقد است برای تداوم آن به دال‌های گفتمانی جدیدی نیاز است.
مدیر کارگروه سیاست‌گذاری فرهنگی پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم (علیه‌السلام) از حجت‌الاسلام زارع خواست تا تفسیر خود را از این انسجام ارائه دهد.
حجت‌الاسلام زارع در پاسخ به این پرسش، ریشه این انسجام را در درک خطر مردم برای کیان ایران و منافع مشترک (وطن و اسلام) دانست.
وی تأکید کرد که با وجود اغواگری‌ها، عموم مردم به آگاهی رسیدند و حتی آن‌هایی که تحت تأثیر تبلیغات دشمن بودند، پس از آشکار شدن جنایات دشمن، به صحنه بازگشتند. او افزود: مردم وقتی کیان استقلال ایران را در خطر دیدند، به صحنه آمدند.
عوامل سه‌گانه برای حفظ وحدت و انسجام ملی در آینده: عقلانیت، وحدت، و امیدآفرینی
حجت‌الاسلام زارع برای حفظ و تقویت وحدت و انسجام ملی در آینده، بر سه محور اصلی حاکم کردن عقلانیت، حفظ و تقویت وحدت ملی و امید آفرینی تأکید کرد که دشمن دقیقاً بر خلاف آن‌ها تلاش می‌کند.
وی با اشاره به تلاش دشمن برای غیرعقلانی کردن جامعه و رواج دادن تحلیل‌های بی‌سند و نابجا، بر ضرورت گفتار مستند و مستدل تأکید کرد و با انتقاد از سوءاستفاده برخی از تریبون‌های رسانه‌ای که بدون سند، اتهامات بی‌اساس مطرح می‌کنند، گفت: در شرایطی که کشور مورد تجاوز بیگانه قرار گرفته، اولویت باید دفاع از کیان ایران و حاکمیتی باشد که مانع هرج و مرج دشمن می‌شود.
این پژوهشگر حوزه مطالعات فرهنگی سیاسی خواستار تمرکز بر منافع مشترک (وطن ایران و اعتقادات اسلامی) و دشمن مشترک شد و از پرداختن به اختلافات سلیقه‌ای و جزئی در شرایط کنونی که کیان کشور در خطر است، برحذر داشت. وی همچنین به تلاش دشمن برای پیدا کردن شکافی مانند یک مو و تبدیل آن به دره برای ایجاد تفرقه اشاره کرد.
حجت‌الاسلام زارع بیان واقعیت‌ها و دستاوردهای بزرگ ایران در مقابل دشمنان را راه اصلی امیدآفرینی دانست و گفت: امیدآفرینی، خالی‌بندی نیست، بلکه روایت دقیق واقعیت‌هایی است که نشان می‌دهد اراده دشمن نتوانسته است بر ملت ایران تحمیل شود.
روایت صحیح واقعیت‌ها، ضامن پیروزی
وی همچنین با اشاره به فرمان مقام معظم رهبری مبنی بر «روایت کنید»، گفت: اگر ما واقعیت‌ها را درست و به‌موقع روایت نکنیم، دشمن آن را به دلخواه خود روایت خواهد کرد.
پژوهشگر حوزه مطالعات فرهنگی سیاسی تأکید کرد که درک اینکه ایران با «کل ناتو جنگید» و توانست اراده دشمن را ناکام بگذارد، خود یک پیروزی بزرگ و امیدآفرین است، حتی اگر در این راه هزینه‌هایی پرداخت شده باشد.
وی به نمونه‌هایی چون پافشاری ایران بر تنبیه متجاوز پس از فتح خرمشهر (با هدف جلوگیری از تکرار تجاوز)، و ایستادگی حزب‌الله در برابر حملات گسترده صهیونیست‌ها، اشاره کرد و اینها را گواه بر صحت راهبرد مقاومت و تحقق وعده پیروزی دانست.
سیدمحسن موتورچی در پایان این بخش، با انتقاد از نسخه‌های انحرافی برای وحدت که توسط برخی گروه‌ها ارائه می‌شود، و همچنین وجود توهم و تندروی در میان برخی طرفداران انقلاب، پرسید که جریان اصیل که بتواند به نفع کشور نظر دهد، کجاست؟
حجت‌الاسلام زارع در پاسخ، تأکید کرد که برای آینده‌ای روشن، باید از اصرار بر سلایق شخصی پرهیز کرد و با روایت درست و به‌موقع حقایق، مردم را بیش از پیش امیدوار ساخت، چرا که پیروزی از آن ملت ایران بوده و آینده روشن است.