عباس بن عبدالمطلب [1]

عباس بن عبد المطلب بن هاشم بن عبد مُناف،عموى رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم كنيه اش ابوالفضل بود وى از رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم  دو سال و به نقلى سه سال بزرگتر بود.مادرش نثله يا نُثيله دختر خباب بن كليب و اولين كسى بود كه خانه كعبه را با پارچه هاى حرير و ديبا پوشانيد; زيرا عباس در كودكى گم شد، همه به دنبال او گشتند و اثرى از او نيافتند، مادرش نذر كرد اگر فرزندش را پيدا كند خانه كعبه را با جامه هاى حرير و ديبا بپوشاند و پس از آنكه او را يافت به نذر خود وفا كرد.عباس در جاهليت و اسلام يكى از رجال برجسته قريش بود، قبل از اسلام در مكه داراى مناصبى بزرگ بود كه از آن جمله سقايت و عمارت مسجدالحرام مى باشد. ([2] ) پس از اينكه عبدالمطلب از دنيا رفت كار سرپرستى چاه زمزم و منصب سقايت حجاج به دست عباس بن عبد المطلب كه در آن روز كوچكترين فرزندان عبد المطلب بود افتاد، و هم چنان تا ظهور اسلام در دست او بود، و پيامبر اكرم صلی الله علیه وآله وسلم نيز هم چنان او را بدان منصب مستقر فرمود، و تا به امروز نيز در دست فرزندان عباس است. ([3] ) سایر محورهای این مقاله که محقق محترم آن را مورد بررسی قرار داده اند عبارتند از:

1. عباس شاهد ولادت على علیه السلام
2. عباس و سرپرستى
3. عباس و شهادت بر سبقت ايمان على علیه السلام
4. اسلام عباس
5. عباس و شهادت بر مسلمانى ابوطالب
6. عباس و عدم جانشينى پيامبر صلی الله علیه وآله وسلم
7. عباس و هشدار به علىعلیه السلام
8. عباس و پيمان عقبه دوم
9. عباس و شركت در جنگ ها
10. عباس و حديث سد الابواب
11. عباس و خطبه رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم
12. عباس و وصيت پيامبر صلی الله علیه وآله وسلم
13. عباس و تفاخر نسبت به على علیه السلام
14. عباس و مدح پيامبر صلی الله علیه وآله وسلم
15. عباس و آخرين روزهاى پيامبر صلی الله علیه وآله وسلم
16. عباس در زمان خلافت ابوبكر
17. عباس در زمان عمر
18. سرانجام عباس [4]

[1]. نویسنده : عبدالرضا عسکری

[2]. الاستيعاب ،ابن عبدالبر812:2.سقايت عبارت بود از اين كه اختيار چاه زمزم (آب منحصر به فرد شهر مكه) در اختيار وى قرار داشت و خود شخصاً در كنار چاه مى ايستاد و حاجيان را از آب و شربتهاى گوناگون سيراب مى كرد و گاهى هم عوض شربت و آب، شير و عسل به مردم مى خورانيد و عمارت مسجد عبارت است از اين كه جمعى با هم قرار بسته و سوگند ياد كرده بودند كه نگذارند كسى در مسجد كلام لغو و بيهوده يا ناسزا بگويد، و هر كه چنين مى كرد از مسجدالحرام بيرونش مى كردند، رئيس اين جمعيت عباس بن عبدالمطلب بوده است.الاستيعاب ،ابن عبدالبر812:2

[3]. السيرة النبويه، ابن هشام 178:1

[4]. جهت توضیح بیشتر رک:جلد دوم دائره المعارف صحابه پیامبر9.