به همت پژوهشکده باقرالعلوم(ع) صورت گرفت؛

انتشار شماره سوم فصلنامه مطالعات معنوی

روابط عمومی پژوهشکده باقرالعلوم(ع) – شماره سوم فصلنامه مطالعات معنوی توسط گروه جنبش های معنوی پژوهشکده باقرالعلوم(ع) منتشر شد.

به گزارش روابط عمومی پژوهشکده باقرالعلوم(ع): محمد حسین کیانی سردبیر و مدیر گروه جنبش های معنوی پژوهشکده باقرالعلوم(ع)، از انتشار شماره سوم فصلنامه مطالعات معنوی با موضوع «روان شناسی و جنبش های نوپدید معنوی» خبر داد.

وی گفت: در این شماره مقالاتی با این عناوین می خوانیم: معناگرایی و معنویت در پدیده های فراروان شناسی، تجربه شبه عرفانی و داروهای روان گردان از منظر روان شناسی، علل روان شناسی در گرایش به جنبش های نوپدید معنوی، بررسی تحلیل – انتقادی مراقبه از منظر روان شناختی و قانون جذب

سردبیر فصلنامه مطالعات معنوی افزود: با تأملی اندک درباره معنویت هایی که در جامعه گسترش یافته و میان اقشار متفاوت اجتماع نفوذ کرده اند، می توان اشکال و مدل های متفاوتی از گرایش دین و معنویت یافت که به سبب مجاورت با مناسبات اجتماعی، به گونه ای متفاوتی سامان گرفته اند. هر چند باتوجه به نوع دین و جامعه می توان قالب های گوناگونی را تصور کرد، با این همه برخی طبقات دینی انسجام بیشتری دارند؛ مثلاً، جامعه شناس آلمانی، ارنست تروئلچ، طبقات دینی مسیحیت را به دو گونه، کلیسا و فرقه، تقسیم کرد. او کلیسا را پیکر دینی بزرگ و استقرار یافته ای دید که از ساختار رسمی و سلسله مراتبی از مقام های دینی شکل یافته است. او می گفت، کلیسا نشانگر چهره محافظه کارانه دین است و معمولاً عضویت در کلیسا شبه اجباری و موروثی است؛ چرا که بسیاری از مسیحیان، همچون پدران و نیاکان خود عضو کلیسا به حساب آمده اند.

وی در مورد مقاله "معناگرایی و معنویت در پدیده های فراروانشناختی" نوشته عبدالرضا آتشین صدف گفت: در این مقاله می خوانیم: دانش بشر، روز به روز در حال گسترش است و بشر همواره به دنبال کشف ناشناخته های خویش و جهان خویش بوده است. درنوردیدن مرزهای دور و دراز علم و گشودن افق های ناگشوده در جهان معاصر حیرت انگیز است. به باور بسیاری از متفکران، پیشرفت علوم تجربی با وجود فایده های فراوانش، انسان را از توجه به جهان معنا و نیاز اساسی اش به معنویت، غافل کرده است پرسشی که سالهاست پیش روی انسان قرار دارد این است که آیا بشر خود می تواند راهی به آسمان بگشاید؟ آیا می توان با بضاعت انسان کنونی، وجود جهانی غیر مادی را اثبات کرد؟

وی با ارائه توضیحاتی در مورد مقاله "تجربه های شبه عرفانی و داروهای روان گردان از منظر روان شناختی" به کوشش هادی وکیلی گفت: با تحقیق در باب داروهای فعال ساز روانی، علائق عرفانی به تجربه عرفانی گسترش یافته است. اعتقاد عمومی این بوده که چنین داروهایی برآورنده احوال عرفانی یا حالات اسکیزوفرنیک اند. گرچه میان این دو گونه حالت، شباهتهای فیزیولوژیک یا پدیدارشناختی وجود دارد، ولی کارهای اخیر تفاوتهایی را نشان داده است. علاوه بر مراقبه و هیپنوتیسم، از داروها نیز می توان برای تغییر حالات هشیاری استفاده کرد. از روزگاران کهن، مردم از داروهای برای تحریک شدن یا آرامش یافتن، خوابیدن یا بیدار ماندن، وحدت بخشیدن به ادراک های عادی و یا برای ایجاد توهم استفاده کرده اند. واژه دارو در اشاره به هر ماده (به جز غذا) که بطور شیمیایی کارگرد ارگانیسم را تغییر دهد، بکار می رود. داروهایی که بر رفتار، هشیاری، و یا خلق و خو تأثیر می گذارند روان گردان نامیده می شوند. اعم از داروهای غیرمجاز خیابانی از قبیل هروئین و ماری جوانآ و داروهای مجاز مانند آرامبخش ها و داروهای محرک، و همچنین داروهای آشنا از قبیل الکل، نیکوتین، و کافئین که ر زمره این دسته از داروها به حساب می آیند.

کیانی در مورد مقاله "علل روان شناختی در گرایش به جنبش های معنوی نوپدید" نوشته محمدحسین قدیری خاطرنشان کرد: این پژوهش به بررسی علل روان شناختی گرایش به جنبه های معنوی نوپدید با تأکید بر علل شناختی میپردازد؛ روش تحقیق، با رویکرد توصیفی ـ تحلیلی با تطبیق بر نمونه های عینی است. این نمونه ها برگرفته از فیلم، گزارش، کتاب، اعترافهای مستند، شواهد بالینی مشاوره ای و مصاحبه های بدون ساختار (آزاد) با پانزده کارشناس حوزوی ـ دانشگاهی است. اگرچه تنها بر علل شناختی از ابعاد روان شناختی تأکید شده است، ولی همه ابعاد روان شناختی (شناختی، هیجانی، رفتاری و... ) با ابعاد مختلف اقتصادی، جامعه شناختی، سیاسی، مذهبی و روان شناسی با هم تعامل تنگاتنگ و هم پوشی دارند. راههای رویارویی با این گرایشها، با معرفی کتاب، زمانی بطور ضمنی و گاهی با صراحت بیان شده است.

مدیر گروه جنبش های معنوی پژوهشکده باقرالعلوم(ع) در مورد مقاله بررسی تحلیلی ـ انتقادی مراقبه از منظر روان شناختیبا تلاش  پریسا گودرزی تصریح کرد: بشر در میان انبوهی از نیازها، همیشه به آرامش روانی در کنار سلامت جسمانی نیاز داشته و برای رسیدن به آن تلاش کرده است، هرچند بنا به دلایل و عوامل بسیاری، این آرامش می تواند در معرض آسیب قرار بگیرد. در این میان، تکنولوژی جدید و بهبود وضع زندگی مادی، به شیوه های گوناگونی برای بشر ایجاد اضطراب کرده و به عنوان یکی از اصلی ترین عوامل برهم زننده آرامش، محسوب می شود؛ واقعیت تلخ تمدن مدرن، ابتلای آدمی به زندگی ماشینی و مکانیکی، رقابت در در عرصه های مختلف زندگی، حجم انبوه اطلاعات و بسیاری از موارد مشابه، سبب شده است که تعداد زیادی از مردم به عوارض ناشی از عدم آرامش از جمله: اضطراب، افسردگی، انواع ترس ها و بیماریهای روان تنی دچار وند که این اختلالات، اغلب با اشکال در تمرکز و دگرگونیهای نابسامان در سطوح هوشیاری و لایه های آگاهی همراه است.

وی درمورد مقاله "قانون جذب" نوشته حمزه شریفی دوست گفت: امروزه موضوعی جدید با عنوان قانون جذب (راز) از طرف بعضی از رهبران معنوی غربی و امریکایی در حال ترویج است. در کشور ما این فرضیه در کارگاههای موفقیت، خانواده خلاق و عناوینی از این قبیل مطرح می شود و سمینارهای راز مشتریان زیادی دارد. در قانون جذب تأثیر ذهن بر روان و ساحت وجودی انسانو حتی تأثیر عادی ذهن بر پدیده ها مطرح نیست، بلکه ادعای خلق و آفرینندگی ذهن نسبت به وقایع دنیای خارج مطرح است و تنها ابزاری که جهت آفرینندگی ذهن پیشنهاد می شود، عملی ذهنی به نام تمرکز و تجسم ذهنی است. مروجین داخلی، این ایده را مورد تأیید متون دینی معرفی می کنند. ادعای مبلغین جذب این است که این ایده مورد تأیید متون روان شناختی است و البته از تأییدات یافته های فیزیک جدید هم یاد می کنند. به همین علت از این ایده به عنوان قانون مسلّم نام می برند.

لازم به ذکر است: سومین شماره فصلنامه معنوی، الاهیاتی، انتقادی مطالعات معنوی با قیمت 40000ریال توسط پژوهشکده باقرالعلوم(ع) منتشر شده است.