به گزارش روابط عمومی پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم علیهالسلام، در قرن نوزدهم، با بروز تحولات فکری و اندیشهای، تغییر و تحول قابل توجهی در کشورهای اسلامی و به ویژه در مصر به وجود آمد. از دهه 30 قرن نوزدهم به بعد، دانشجویان مصری بیش از گذشته به کشورهای اروپایی سفر کردند و با تجربیات مختلف و افکاری جدید پیرامون فرهنگ، قانون و زندگی روزمره به جوامع خود بازگشتند.
جمعیت «اخوانالمسلمین» در همین دوران مشخص از تاریخ مصر متولد شد و رهبران اخوان تصمیم گرفتند آرام و مستمر، مردم را به سمت فرهنگ و سبک زندگی اسلامی بازگردانند و اقشار جامعه را با خود همراه سازند.
با اینکه استراتژیهای اخوانالمسلمین بهمرور زمان دستخوش تغییر و تحولات فراوان شد، اما هدف آنها برای ایجاد تغییر و تحولات فرهنگی در جامعه، هنوز هم مانند گذشته است. آنها از لحاظ پیگیری اهدافی که در دستورکار دارند، کاملاً مستحکم هستند.
کتاب «رسم براداری» مجموعه مطالعات و مشاهدات خانم پریسا رضایی فدشکویه درباره اخوانالمسلمین طی سالهای اخیر است. وی مطالعه و تحقیق درباره جمعیت اخوانالمسلمین را از سال 1394 شمسی شروع کرده و هنگامی که حدود دو سال از کودتای جولای 2013 میلادی ضد دولت اخوان در مصر میگذشته است.
این اثر حاوی اطلاعات چندین مصاحبه با اعضای سابق یا مرتبطین با اخوان است و در نگارش آن از پژوهشهای مختلف بر روی اخوان و همچنین بررسی مطالب مکتوب و شفاهی منتشر شده از سوی رهبران یا اعضای فعلی و سابق اخوان بهره برده شده است.
درک فعالیتهای اخوان، به تجزیه و تحلیل عوامل بنیادین شکلدهنده به این جمعیت و انگیزهبخش آن نیاز دارد. «هویت جمعی» و «جماعتمحوری» از پیشرانهای کلیدی رفتار تشکیلات عظیم اخوانالمسلمین است و مؤلف در این کتاب با محوریت این دو پیشران کلیدی فرایند سازماندهی، توسعه تشکیلاتی، جذب و جریانسازی اجتماعی در اخوانالمسلمین را مورد فحص و تحقیق قرار داده است.
نویسنده در این اثر براساس کار «آلبرتو ملوچی» از نظریهپردازان جنبشهای اجتماعی متأخر درباره هویت جمعی به فرایند چگونگی ایجاد هویت اخوانی از طریق عوامل آرمانی و نهادی پرداخته و از مفهوم تعاملی و تحلیلیِ ملوچی درباره هویت جمعی، برای آشکاسازی فرایندهای شکلدهنده به هویت اخوانی و شرح چگونگی آن استفاده کرده است.
وی در کتاب خود شرح میدهد که جمعیت اخوانالمسلمین، چگونه بر مبنای رویکرد جماعتمحوری، هنجارهای خود را برای اعضا، اجتماعیسازی کرده و تشکل و اقدامات جمعی خود را سامان داده و نشان میدهد که اخوان دارای نظام پیچیده و چندمرحلهای جذب، عضویت و رابطه میان هواداران در پایینترین سطوح و فعالترین و متعهدترین اعضا در بالاترین سطوح تشکیلاتی است.
این نظام نه تنها موجب تسهیل پیوند رفتار اعضا با اهداف و جهانبینی اخوانالمسلمین، که باعث اطمینان از وفاداری تعهد آنها به رهبری میشود. همچنین ساختار عضویت، نقش محوری در محافظت از جنبش در مقابل نفوذ دیگری را ایفا میکند. اخوان با استفاده از این نظام به انتخاب، آموزش، تلقین و بررسی نگرشها و رفتار آینده اعضا،پیش از پذیرش آنها بهعنوان عضو کامل میپردازد.
پژوهشگر در ادامه کتاب به بررسی نظام عضویت و ارتقای طراحیشده برای ارتباطگیری با فرایند هویتبخشی پرداخته و ابزار سنتی و مدرنی را که این جمعیت برای تبلیغ و ارتباطات به کار میگیرد، بررسی کرده و با بررسی چالشهای اخوان در تبلیغ و وضعیت آینده آن در این مسیر، تحقیق خود را به پایان برده است.
کتاب «رسم برادری» در شش گفتار کلیات تحقیق و چارچوب نظری، سازمان و ساختار، دعوت و جذب اخوان، تربیت و فرایند اجتماعیسازی اخوان، ابزار تبلیغ و ارتباطات و چالشهای اخوان در تبلیغ به همت کارگروه مطالعات تبلیغ پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم علیهالسلام تدوین، در قطع رقعی، 280 صفحه با شمارگان 500 نسخه منتشر و راهی بازار نشر شده است.
علاقهمندان برای تهیه این کتاب میتوانند به فروشگاه اینترنتی انتشارات پژوهشکده از طریق نشانی اینترنتی زیر مراجعه کنند:
pbshop.ir/__p-p-670.aspx