حجت الاسلام و المسلمین اسماعیلی در ابتدا گزارشی از فعالیت‌های پژوهشکده و روند پژوهشی موسوعه پرداختند:

بسم الله الرحمن الرحیم با کسب اجازه از محضر مرجع بزرگوار حضرت آیت الله نوری همدانی و حضار محترم عزیزان همکاران در پژوهشکده باقرالعلوم، اجازه بدهید قبل از هر سخنی من این ایام را تبریک عرض کنم محضر حضرت آیت الله و شما عزیزان و بزرگواران و درودی داشته باشیم به روان امام راحل، معمار بزرگ انقلاب و همینطور یاران باوفا و صمیمی آن حضرت و جوانهای گلگون کفن عرصه های جنگ و نبرد. اما جلسه حاضر که با هدف ارائه آثار منتشره از پژوهشکده باقرالعلوم در محضر حضرتعالی تأسیس شده، لازم می­دانم به عرض برسانم که مؤسسه یا پژوهشکده­ی باقرالعلوم علیه السلام که از سال 1368 به بعد فعالیتش را آغاز کرد، هدف این پژوهشکده مخصوصا در بخش حدیث، کمک به مبلغان کشور طلاب و عزیزان مبلغ در سراسر کشور بود، که الحمدلله تا این لحظه که در خدمت شما هستیم آثار گوناگونی با تلاش و کوشش عزیزان و بزرگواران و فضلای حوزه تدوین شده و بعضی هم قبلا عرضه شده که اولین اثر، موسوعه کلمات حضرت سید الشهدا علیه السلام بود که هم با ترجمه فارسی عرضه شده و چندین مرتبه هم تجدید چاپ شده، بعد او سیره نبی اکرم صلی الله علیه و اله و سیره امیرالمؤمنین سلام الله علیه و همینطور موسوعه سه جلدی شهادات ائمه معصومین سلام الله علیه اجمعین با ترجمه فارسی، اینها هم عرضه شد و بعد از او موضوع جمع آوری سخنان و احادیث و فرمایشات ائمه معصومین ادامه پیدا کرد. موسوعه کلمات حضرت صدیقه طاهره و سپس امام مجتبی علیه السلام و امام هادی و امام جواد این موسوعه ها چاپ شد، اما بعد هم مجددا باز اشاره­ای شد و اعلان شد که باز پژوهشی باز تحقیقی انجام بشود که از حدود هفت سال پیش این کار صورت گرفت یا هشت سال پیش صورت گرفت که امروز الحمدلله حضرتعالی مستحضر هستید که این آثار در محضر حضرتعالی رونمایی می­شود که شامل موسوعه کلمات حضرت صدیقه طاهره سلام الله علیها و همینطور موسوعه امام مجتبی علیه السلام که آن هم به جمع کتابها افزوده می­شود و موسوعه کلمات امام سجاد حضرت زین العابدین علیه السلام و موسوعه سه جلدی امام کاظم علیه السلام و دو جلدی امام رضا علیه السلام و موسوعه تک جلدی امام هادی و امام عسکری و بالاخره موسوعه کلمات حضرت مهدی عج الله تعالی فرجه الشریف، مجموعا یازده جلد شده امروز به دست مبارک حضرتعالی رونمایی می­شود و در محضر عزیزان هم به جمع بقیه آثار فرهنگی و به نظر فرهیختگان خواهد رسید. لازم می­دانم عرض کنم که بقیه معصومین سلام الله علیهم مثل آقا امام باقر علیه السلام و همینطور امام صادق سلام الله علیه این دو بزرگوار، موسوعه سخنان آنها یا جمع آوری فرمایشات آنها توسط عزیزان و دوستان ما در خارج از پژوهشکده مشغول جمع آوری و تدوین هستند که آنها هم به جمع این موسوعه ها افزوده خواهد شد و ما در حقیقت شاهد جمع آوری مجموعه فرمایشات معصومین سلام الله علیهم اجمعین خواهیم بود. اما اجازه بفرمایید شمه­ای از خصوصیات و ویژگی های این موسوعه ها را محضر حضرتعالی و دوستان عرض کنم، همانگونه که معمول هست و مستحضر هستید، بر اساس ابواب و فصول و علی الرسم از مسائلی که مربوط به احکام عقاید مجموعه اعتقادات هست، فرمایشاتی که در مورد مسائل توحید هست و نوبت هست، معاد امامت و همینطور بخشی یا فصلی در ارتباط با احکام، مسائل تفسیر قرآن و همینطور مباحثی مربوط به پزشکی و طب و سپس در ارتباط با مسئله ادعیه و زیارات یا خلفای معاصر یا مدح و ذمی که در ارتباط با بعضی از افراد زمان خودشان معاصرینشان اصحابشان داشتند، مجموعه فرمایشات هر معصوم از لابلای 167 عنوان کتاب که بالغ بر 600-700 جلد می­شود توسط عزیزان و دوستان در پژوهشکده با وسواسی خاص اینها تعقیب شده دنبال شده، ورق به ورق، صفحه به صفحه، حدیث به حدیث کنترل شده و این مجموعه ها را تشکیل داده و این وسواسی را ما در طول این دوران در ارتباط با فرمایشان معصومین داشتیم و این در حدی است که حتی بعضی از احادیثی هم که اینها با چارچوبه اعتقادی شیعه سازگاری نداشته، ما آنها را ولو از کتب شیعه نقل شده که موجب وهن شیعه یا دست آویز دشمنان شیعه قرار می­گرفت آنها را از این موسوعه­ها حذف کردیم و کنار گذاشتیم و لازم هست نکته دیگری که اینجا من تذکر بدهم و عرض بکنم محضر حضرتعالی و دیگر دوستان، این است که در این کتابها و در این مجموعه ما هم از کتب اهل سنت استفاده کردیم، هم از کتب حدیثی و تفسیری و تاریخی شیعه، اما لازم به تذکر هست که در اینجا ملاک برای ما اول منابع شیعی بوده و اگر در کتب اهل سنت کتاب یا حدیثی به صورت مستقل از معصومی نقل شده، ما او را بعد از منقولات از کتب شیعه بصورت مستقل آوردیم و حتی در همانجا هم در نام مؤلف ذکر کردیم که مثلا من مؤلفی السنه یا من مؤلفی اهل السنه در عربی آن یا من مؤلفی الزیدیه که این از شیعیان دوازده امامی نیست، بلکه از اهل سنت یا از زیدیه است، اینها مطالبی بود که لازم بود من در اینجا در محضرتان جهت آشنایی عزیزان عرض کنم و عذر می­خواهم از این که وقت حضرت عالی و دیگر دوستان را گرفتم. تشکر می­کنم مجددا از صبر و حوصله ای که فرمودید و اجازه فرمودید که بنده چند جمله­ای را محضر شما تقدیم کنم صلوات

آیت الله نوری همدانی: بسم الله الرحمن الرحیم ...

با عرض خیر مقدم به محضر محترم علمای مکرم و عرض تبریک دهه فجر که در آن قرار داریم. یکی از موضوعاتی که اهل بیت علیهم السلام با تأکید و تکرار توجه به آن داشتند، مسئله احیای امر اهل بیت، احیوا امرنا امر ما را احیا کنید، در زمانی قرار گرفته بودند که دشمن عنایت داشت، اهتمام داشت که فرهنگ اهل بیت، میان مردم شایع نشود و چون یک موضوع بدل سازی، از اول در میان مردم معمول بوده، بدلی قرار داده بودند که مردم به آن توجه کنند و به فرهنگ اهل بیت توجه نکنند و آن هم کسانی مثل ابوحریره­ها و کسانی که حدیث جعل می­کردند، تاریخ جعل می­کردند، تفسیر را بر خلاف آنچه واقعیت دارد تفسیر می­کردند، خلاصه بدلسازی بود، خیلی چیزها از راه بدلسازی بوجود آمده و می­آید، برای اینکه مردم توجه به فرهنگ اهل بیت نکنند، صوفیه را ساختند پر و بال دادند به صوفیه و ... به نام اخباریه ساختند به آن پر و بال دادند شیخیه ساختند به آن پر و بال دادند، خلاصه یک مسئله ای است که چیز ساده­ای نیست، ما دشمنانی همیشه در مقابل داریم که اینها همیشه با نقشه­های مخصوصی، همیشه علیه ما نقشهایی دارند، یکی از آن نقشها در آن زمان، بعد از پیغمبر خدا، مسئله بدلسازی بود، کم­کم بالاخره خلافت امامت را به سلطنت تبدیل کردند، سلطنت هم برای اینکه میان مردم رعب برداشته بشود شروع کرد مردم مسلمانند به بدلسازی و جعل اخبار و روایات، این بود که ائمه علیهم السلام تأکید به اینکه احیوا امرنا امر ما را احیا کنید، فرهنگ ما را احیا کنید. تأکید به شما عزیزان که با روایات سر و کار داشتید این کلمه را زیاد می­بینید، تشویق و تأکید بر اینکه امر ما را یعنی فرهنگ ما را از جهت سیاست، از جهت اقتصاد، از جهت فرهنگ امر ما را احیا کنید.... شما توفیق پیدا کردید یک راوی هست به نام حماد، غیر از حماد بن عثمان، غیر از حماد بن عیسی که معروفند، ولی اسمش حماد است به امام صادق علیه السلام گفت یابن رسول الله من مسافرت می­کنم به روم آن وقتها به غرب روم می­گفتند ... اگر آنجا بمیری در یک جایی مرده ای که بلاد اسلامی نیست، ولی من تجارت دارم و رفت و آمد دارم به روم حضرت فرمودند آیا آنجا تمکن از احیای امر ما و گفتم مطالب مربوط به ما را داری؟ گفت: بله آنجا من تمکن را دارم گفتند در اینجا داری؟ گفت: نه چون زمان سخت گیری بنی امیه بود، فرمود: فان مت اشرت امت وحده و یسعی نورک بین یدیک برو همانجا اگر بمیری تنهایی به عنوان یک امتی مشهور می­شوی و نور تو در پیش روی تو جلوه خواهد کرد. خلاصه تشویق فراوان به اینکه امر اهل بیت احیا بشود، فرهنگ اهل بیت احیا بشود، در مقابل آن دشمنانی که به آن ترتیب جلو نشر فرهنگ اهل بیت را گرفته بودند، کار شما از این جهت کار بسیار بسیار مهم است، چرا ائمه علیهم السلام مثلا عنایت داشتند به مثل هشام بن حکم ها در هر دوره ای مثل شیخ مفیدها؟ چون اینها برای فرهنگ اهل بیت نشر می­کردند، حضرت امام عصر علیه السلام به شیخ مفید لِلْأَخِ السَّدِیدِ وَ الْوَلِیِّ الرَّشِیدِ الشَّیْخِ الْمُفِیدِ سَلَامٌ عَلَیْکَ أَیُّهَا النَّاصِرُ لِلْحَقِّ الدَّاعِی إِلَى کَلِمَةِ الصِّدْقِ ... این خیلی مهم است که امام زمان با آن مقام، می­گوید لِلْأَخِ السَّدِیدِ وَ الْوَلِیِّ الرَّشِیدِ الشَّیْخِ الْمُفِیدِ، چون این شخص ناشر فرهنگ اهل بیت است، محیی فرهنگ اهل بیت است، مخصوصا در این زمانه قرار گرفته، چند نفر خیلی مهم است کلینی و صدوق، شیخ مفید، سید مرتضی، برای اینکه اینها ائمه امام صادق علیهم السلام رواتی بودند روایات زیاد نقل کردند، اما در همان زمانها صحیح بخاری و صحیح مسلم منتشر شد که یک حدیث از امام صادق ندارند، شروع کردند به نشر فرهنگ در مقابل فرهنگ اهل بیت علیهم السلام ... معلوم است که اصلا ناصبی بودند، با اهل بیت دشنام دادند، آمدند به کمک و مساعدت آنها نشر فرهنگ غیر اهل بیت خیلی شیوع پیدا کرد و در همان برهه آن زمان، بالاخره یک مقداری وضع فرق کرد آن هم برای خاطر این بود که سلاطین آل بویه که دیلمییان می­گویند اینها بوجود آمدند خیلی قدرتمند، عزالدوله، فخرالدوله، رکن الدوله اینها اهل رشت هم هستند، اینها سه پسران ماهی گیر رشتی هستند، اما به اندازه از لحاظ شایستگی و ویژگی لیاقت پیدا کردند، توانستند قدرتی به دست بیاورند بروند بغداد، رفتند بنی عباس را زیر سیطره قرار دادند، .... حکومت تقریبا برای آنها بود، اینها شیعه هم بودند، یک خدمت بسیار بزرگی آل بویه به شیعه انجام دادند، چون شیعه بودند از این جهت پر و بال دادند کلینی و شیخ صدوق، شیخ مفید و شیخ طوسی و سید مرتضی در این زمان، در زمان حکومت آل بویه هستند، این بود که توانستند اینها به این وسیله فرهنگ اهل بیت علیهم السلام را منتشر کنند، یکی از این رجال با مرحوم شیخ طوسی خیلی بزرگ است، شیخ مفید خیلی بزرگ است، شیخ صدوق خیلی بزرگ است، کلینی خیلی بزرگ است اینها توانستند، این نشر فرهنگ اهل بیت مورد عنایت اهل بیت علیهم السلام است، این عبارت هر چه ما می­خوانیم بیشتر تحت تأثیر قرار می­گیریم، لِلْأَخِ السَّدِیدِ وَ الْوَلِیِّ الرَّشِیدِ الشَّیْخِ الْمُفِیدِ سَلَامٌ عَلَیْکَ أَیُّهَا النَّاصِرُ لِلْحَقِّ الدَّاعِی إِلَى کَلِمَةِ الصِّدْقِ ... که بر کار خود استقامت داشته باشید ... کار شما از این جهت بسیار بسیار مهم است جزاکم الله خیرا خیلی خدمت بزرگی هر چه انجام بشود باز هم جا دارد که در این موضوع کار بشود. موضوع دوم این است که نشر فرهنگ اهل بیت در زمانهای مختلف فرق می­کند، من مطالعه نکردم خیلی شما زحمت کشیدید، شاید همین کاری که عرض می­کنم را انجام داده باشید، زمان ما یک زمان خاصی است، زمان ما یک زمان مخصوصی است؛ یعنی انقلاب یک موضوع ساده ای نیست، این تحولی در کل جهان بوجود آورده، یکی از آن آثار تحول توجه به اسلام، اسلام ناب، اسلام محمدی برکات و آثار انقلاب را در تمام این نوشته ها منعکس کنید، افکار امام، آرمان امام، بنده در همان حوزه که بحثی دارم در عالم طلبه گی خودم، می­گویم که در زمان آیت الله بروجردی بنده قم آمدم، دو سال قبل از ایشان بنده قم آمدم، بنده سال 22 شمسی آمدم، آقا سال 24 شمسی آمدند، ولی آقای بروجردی رحمة الله علیه تحول در حوزه ایجاد کرد، افکار فرق می­کند در بحثهای حوزوی، برای اینکه آن زمان بحث همان جواهر بود و کتابهای دیگر در همین سطح به همین ترتیبی که الان هست، ایشان چون در بروجرد پنجاه سال با آن حافظه قوی با آن توجه خاصی به فرهنگ اهل بیت، مطالعه زیاد این بود که در مطالعه فقه عامه و روایات عامه هر مسئله ای را که مطرح می­کرد، سیر تاریخی مسئله را از زمان ائمه علیهم السلام، این مسئله در فرهنگ اهل تسنن، قرن بعد قرن چطور حرکت کرده، در فرهنگ شیعه به چه ترتیب تا زمان ما، این هنر است یک هنر بزرگی بود، این خیلی قدرت می­خواهد یک شخص آنقدر اطلاع داشته باشد بتواند هر مسئله ای را از آن ریشه بگیرید ... کند در فرهنگ اهل تسنن، چون می­گفتند اخبار اهل بیت نظر دارد به فقه آنها نظر دارد به اخبار آنها، چون نظر دارد در صورتی می­توانیم ما اخبار اهل بیت را خوب بشناسیم که فرهنگ آنها را فقه آنها را بشناسیم تا بفهمیم که چی می­خواستند بگویند، مرد بزرگی بود، یک چنین تحولی با آن احاطه ای که به فقه داشت و رجال داشت و آن حافظه قوی داشت گاهی می­دیدی یک آیه­ای در قرآن کریم است که انور الآیات است در سوره بقره است یک صفحه را پر کرده، همان آیه را از حفظ می­خواند، این اینقدر حافظه اشعار الفیه ابن مالک هفت هشت ده تا به مناسب می­خواند، این حافظه خیلی باید قوی باشد انسان در آن سن اینطوری بخواند، بالاخره توانست به آن قدرت علمی که پیدا کرده بود، تحول در حوزه بوجود بیاورد، یک تحولی بود از آن تاریخ این تحول در اینجا برقرار بود. امام رضوان الله علیه هم حافظه ایشان خیلی ابتکار داشت، خیلی طراحی داشت، ایشان فکر خاصی داشت، فکری که فکر جهادی، فکر مبارزه با دشمنان اسلام آمریکا و اروپا و صهیونیست و ایادی آنها که الان روز به روز هم با شدت بیشتر در مقابل ما قرار گرفتند، در برابر اینها کسی بتواند اسلامی که منزوی شده، به حاشیه رانده شده، علمای اسلام که همه اشان منزوی هستند، فقط باید درحوزه ها یک بحثی انجام بدهند، حتی عمامه های اینها را از سر برمی­دارند، سوار ماشین نمی­­کنند می­گویند ماشین پنجر می­شود وقتی ما آخوند را سوار کنیم، از این قبیل، کسی بتواند واقعا در مقابل این جریان، فکر اسلام ناب؛ یعنی اسلام را از حاشیه بیاوری به متن زندگی مردم، به علما اینطور میدان بدهد، عظمت بدهد، کار بسیار بزرگی است آن هم در برابر دشمنانی که هر روز به یک شکلی در می­آیند، شکلی داعش است ... حرام است، تکفیری و سلفی هستند، امام یک فکری بوجود آوردند به جهان عرضه کردند، این فکر هم پذیرفته شد در کل جهان اثر گذاشت، قله های جهان را در نوردید. اخبار اهل بیت علیهم السلام خیلی پویاست، می­توان از آنها برای هر زمانی استفاده کرد، حالا نوشته های شما هم که این جنبه را هم در نظر گرفته این جنبه خیلی جنبه مهمی است که امروز در برابر این دشمنانی که اینطور با ما به میدان می­آیند، همانطور رهبر معظم انقلاب فرمودند، برای شناخت اسلام به قرآن مراجعه کنید، به اخبار اهل بیت مراجعه کنید، نه به آن افکار داعشی و افکار سلفی ها و افکار .... این جنبه را اگر در نوشته های خودتان، منعکس کرده باشید برای ما خیلی آموزنده است، ما در حوزه بحث می­کنیم که افکار ما در حوزه، در افکار حوزی در مسائل حوزوی، وارد کنیم مثلا برای نمونه عرض می­کنم مثلا برای حج تا به حال این برائت از حج را کسی نگفت برائت از مشرکین در حج یکی از اعمال است امام این مسئله را آورد که ... مردم رفتند مکه ولی هیچ وقت مسئله برائت از مشرکین مطرح نبود می­­گفتند این واجب است امام این فرمان را در رساله ها نوشته بود این بود طهارت بود صلاة بود و زکاة بود و حج بود اما باید تمام مسائل گفت سیاست باید در رساله، ایشان می­گفت حتی ... باید سیاست را بلد باشند، واجب است بر مردم مسلمان سیاست اسلام را یاد دادن، عقیده اشان این است،.... سیاست و حدود و فلان و فلان همه اینها را باید دید، یک چنین فکری داشت، این فکر را و اخبار اهل بیت چون اخبار اهل بیت خیلی وسیع است، هم از لحاظ فرهنگ از لحاظ سیاست از لحاظ جهاد همه اینها را بایستی ما در اخبار اهل بیت علیهم السلام نشان بدهیم به دنیا که دنیا تشنه فرهنگ اهل بیت است، باید به دنیای تشنه به این ترتیب نشان داد این فرهنگ در مقابل این جریانی که وجود دارد. علی ای حال کار شما بسیار بسیار مهم است، جزاکم الله خیرا خدمت به اسلام انجام دادید برای بنده هم توفیق است که چندین خدمت شما هستم و عرضی نیست.