به گزارش روابط عمومی پژوهشکدۀ باقرالعلوم علیه السلام: حجت الاسلام و المسلمین صمد جودتی مدیر گروه گلشن ابرار پژوهشکده گفت: نشست 33 مجمع اهل قلم با حضور حجج اسلام ناصرالدین انصاری و ناصر باقری بیدهندی و با ارائه سه مقاله

دکتر سید مهدی سلطانی رنانی از اصفهان برگزار شد.

وی با اشاره به جزئیات جلسه گفت:در این جلسه شرح حال سه شخصیت مهم دیگر از عالمان جهان تشیع یعنی:

1- میرزا سید محمد استرآبادی
2- ملا علی اکبر ایجی اصفهانی
3-شیخ محمد امامی خوانساری

ارائه گردید و نقطه نظرات اساتید ارزیاب به سمع و نظر حاضران در جلسه رسید.

مدیر گروه گلشن ابرار ادامه داد: همانند جلسه قبلی استاد انصاری مقالات ارائه شده را ملاحظه، اظهار نظر و عملا نویسنده محترم را با آداب نویسندگی آشنا کرد که این روش برای اعضای جلسه تازگی داشت و نوعی نوآوری در امر تحقیق و ترجمه نویسی به حساب می آمد.

حجت الاسلام جودتی افزود: در نشست های مجمع اهل قلم تا کنون حدود 59 مقاله از مقالات مجلدات 10 و 11 گلشن ابرار مورد ارزیابی و بحث و بررسی قرار گرفته است.

مدیر گروه گلشن ابرار پژوهشکده در پایان به مختصری از شرح حال عالمان مطرح شده در این جلسه پرداخت و گفت:

1-میرزا سید محمد استرآبادی

میرزا محمدبن علی بن ابراهیم استرآبادی فاضل و عالم و محقق و عابد و عارف به حدیث و استاد علم رجال و پیشوایان مشهور عصر خویش به شمار می آمده است. وی را فقیه اصولی و محدث رجالی و از ثقات و اعیان علمای امامیه دانسته اند.

وی در نجف اشرف متولد شده و از محضر استادان صاحب نامی در حوزه علمیه نجف استفاده و بهره های فراوان برد. که عبارتند از:

  میرزا علی استرآبادی (پدرش): قرآن کریم و مبادی تفسیر را نزد او فرا گرفت.
  مقدس اردبیلی: ایشان فقه و اصول را به طور کامل نزد او فرا گرفت.
  ظهیر الدین ابواسحاق ابراهیم بن شیخ علی بن عبدالعالی العاملی المیسی: وی از مشاهیر محدثان و رجالیون شیعه در نجف اشرف بود و در عصر خود به عنوان پیشوای رجال معروف بوده و در یقین، ورع و عبادت و اجتهاد سرآمد عالمان و مردم عصر خویش بود.

ابو محمد محسن بن غیاث الدین منصور: وی از مشاهیر فقها و اصولیون بوده و میرزا محمد استرآبادی مدتی از محضر وی بهره برده است.
از ایشان تا 7 اثر در شرح حالشان آمده است که به منهج المقال فی تحقیق احوال الرجال که همان رجال کبیر اوست، می توان اشاره کرد.

سرانجام این عالم وارسته پس از عمری مجاهدت در عرصه دین و علم و دانش در مکه معظمه دعوت حق را لبیک گفته و به دیدار معبود شتافته است. تاریخ وفات وی را در سیزدهم ذی قعده سال 1028 هـ.ق برابر با 12 اکتبر 1619 میلادی نوشته اند. پیکر وی را پس از تشییع با شکوه در قبرستان معلی (معلاة) نزدیک قبر حضرت خدیجه کبری «سلام الله علیها» به خاک سپردند.

2- ملا علی اکبر ایجی اصفهانی

مرحوم ملا علي اكبر فرزند ملا محمد باقر ايجي اصفهاني، در عهد صفويه، در اصفهان متولد شد.

وی نزد جمع كثيري از فقهاي بزرگ و حكماي برجسته زمان خود تحصيل نموده و از محضر اساتيد بسياري استفاده كرده است كه متأسفانه به نام آنان دسترسي نداريم .

از اشاره صاحب روضات تنها به نام دو تن از ايشان پي مي بريم كه عبارتند از:

  حكيم عارف مرحوم آقا محمد بيد آبادي
  مرحوم علامه ميرزا ابوالقاسم مدرس

برخي از شاگردان وي كه تا كنون براي محققين و اهل علم و شرح حال نويسان مشخص شده اند عبارتند از:

  عالم زاهد آيت الله ميرزا زين العابدين موسوي خوانساري.
  عالم فاضل شيخ محمد مهدي رازي صاحب مشكاه المسائل.
  مير علي اصغر بن سيد قاسم طباطبايي زواره اي: وي در سال 1229 در روزهايي كه نزد آيت الله ملا علي اكبر اژه اي درس مي خوانده، كتاب زبده المعارف او را كتابت و تنظيم كرده است.
  ميرزا ابوتراب حسيني نطنزي: وي در سال 1222 ق كتاب احكام مواريث آيت الله ملا علي اكبر اژه اي را كتابت كرده و در پايان آن از او به عنوان استاد خويش نام برده است.

نمونه ای از آثار و تأليفات او عبارتند از:

  زبده المعارف: كتابي است بسيار مفصل و مفيد در اصول دين و معارف اسلامي و از مهم ترين تأليفات وي، كه دو چاپ سنگي و سربي از آن در دست است. نسخه اصل آن در كتابخانه مركزي دانشگاه تهران است و نسخ خطي زيادي نيز از آن موجود است؛ از جمله:
  رساله احكام مواريث: رساله مبسوطي است مشتمل بر خاتمه اي در موضوع فدك.
  رساله ترجمه الصلاه و اسرار الصلاه: مؤلف در پايان رساله نماز شب، خواننده را به اين رساله ارجاع مي دهد و مي فرمايد: هر كه بر آن مطلع شود بهرۀ وافري دريافته باشد.
  احكام الحدود: كتابي است مبسوط در احكام حدود شرعيه كه نسخه اصل آن در نزد صاحب روضات الجنات بوده است.
  رساله التسليم (رساله در تسليم نافله): ملا علي اكبر در اين اثر، بر اين نظر پاي فشرده و تأكيد مي نمايد كه در نماز نافله فقط بايد سلام سوم؛ يعني «السلام عليكم و رحمه ا... و بركاته» را گفت و گفتن دو سلام ديگر جايز نيست. مرحوم سيد محمد باقر شفتي نظر وي را با نگاشتن رساله اي رد نمود و او مجدداً رساله اي ديگر در اثبات نظر خويش نگاشت، كه سيد دوباره رسالۀ مفصلي در جواب وي تصنيف نمود. رسالۀ ملا علي اكبر چاپ نشده، ولي مقدمه آن كه بيانگر تواضع و وارستگي و ادب علمي اش در برخورد با نظر مخالفان است، موجود مي باشد.

در شرح حال وی تا 29 کتاب از ایشان اشاره شده است.
سرانجام اين عالم وارسته و نادرۀ اهل علم، پس از عمري با بركت در روز 21 شوّال 1232 هـ ق در اصفهان وفات يافته و در تخت فولاد نزديك مزار مطهر علامه ملا اسماعيل خواجويي (ره) مدفون گرديد.

3- شیخ محمد امامی خوانساری
آیة الله حاج شیخ محمد امامی خوانساری در شب جمعه اوّل ماه رجب المرجّب سال 1312 هجری قمری در نجف اشرف، در خانواده ای متدیّن و اهل فضل به گیتی، رخ نمود.

معروف ترین اساتید وی عبارتند از:

  ملاّ محمد علی نجفی خوانساری (پدرش)
  حاج شیخ علی قمی:

در محضر ایشان بخشی از رسائل مرحوم شیخ انصاری و قوانین الاصول میرزای قمی را فرا گرفته و در بحث های اخلاقی، کتاب جامع السعادات مرحوم نراقی را نزد ایشان تعلیم دیده است.

  علامه سید حسین اشکوری
  آیة الله سید محمد کاظم یزدی (ره)
  آیة الله علامه میرزا محمد حسین نائینی (ره)

در شرح حال ایشان به 22 تالیف ایشان اشاره شده که ذیلا نمونه ای از آنها را می آوریم:

  منهاج الاحرام در احکام حج
  تسدید القواعد، حاشیه ای مبسوط بر رسائل مرحوم شیخ مرتضی انصاری (ره)
  المواهب فی حاشیة المکاسب (حاشیه ای متوسّط بر مکاسب شیخ انصاری (ره))
  بغیة الطالب (حاشیة مبسوطة علی المکاسب)
  شرح دعای صباح منسوب به حضرت علی (ع) به فارسی

سرانجام آن عالم مهذب پس از عمری زندگی زاهدانه در سال 1400 هجری قمری در اراک چشم از جهان فانی فرو بست و پیکر مطهرش پس از تشییع باشکوه در همان شهر و با حضور علما، روحانیون و مردم متعهد آن سرزمین اسلامی و نیز شهرهای مقدس نجف و قم، در گلزار شهدای اراک مدفون گردید.