حُذَيفة بن اليمان [1]

حذيفه فرزند حُسَيل معروف به يمان مى باشد; و چون با طايفه يمانى ها هم پيمان بود به اين نام معروف گرديد.و برخى نيز نسبت حذيفه به يمان را نسبت به جدش مى دهند. نام جدش را جروة ذكر كرده اند و او هم پيمان با قبيله بنى عبدالاشهل بوده قبيله بنى عبدالاشهل از كشور يمن بشمار مى رود به همين دليل به نام جدش مشهور بوده است واين مطلب اخير را ترجيح داده اند و كنيه اش ابو عبد الله مى باشد. [2] حسيل پدر حذيفه از نيكان روزگار بود و در جنگ احد در ركاب پيامبر شهيد گرديد كه داستانش به اجمال چنين است: هنگامى كه حضرت رسول اكرم مردم را براى جنگ بسيج مى فرمود، چون حسيل و ثابت بن وقش مردانى از كار افتاده و فرتوت بودند درباره شان امر به جهاد صادر نفرمود و اين دو نفر با زنان و فرزندان مسلمان در مدينه ماندند. پس از رفتن مسلمانان به احد، يكى از ايشان به رفيقش گفت: براى چه نشسته ايم و چه انتظار مى كشيم كه امروز يا فردا مى ميريم پس بهتر است شمشيرهايمان را برداشته و به رسول خدا ملحق گرديم شايد خداوند شهادت را نصيبمان فرمايد. آن دو به اتفاق حركت كردند و وارد سرزمين احد شدند، بدون آنكه مسلمانان با خبر گردند، مشغول جنگ شدند، مسلمانان بدون توجه و نشناخته حسيل را كشتند، در اين ميان حذيفه خبر شد ولى هر چه فرياد كرد متوجه نشدند تا كار از كار گذشت. پيامبر خواست ديه او را بپردازد ولى حذيفه قبول نكرد و به مسلمانان بخشيد، پس حضرت درباره اش دعا فرمود. ثابت در جنگ با كفار شهيد گرديد. [3] برخى او را از انصار به شمار آورده اند و گروهى ديگر نيز او ار جزء مهاجران ذكر كرده اند و ابن اثير گفته است كه او از مهاجرين ست و او را مخير كردند همچون زنان و كودكان مهاجرت را اختيار كند يا اينكه در ركاب حضرت رسول مهاجرت كند و او و او حضرت و در ركاب حضرت رسول را ترجيح داده است و در اعيان الشيعه چنين ذكر شده است كه او در ديار خود باقى مانده و تبليغ دين خدا كرده است و باعث نصرت اسلام شده است بعدا به سمت مدينه مهاجرت كرده است يعنى او جزء كسانى است كه نصرت را انتخاب كرده است و از مهاجرين نيز به شمار مى رود. [4] سایر محورهای این مقاله عبارتند از:

1. حذيفه و مادر
2. جايگاه حذيفه
3. حذيفه وفرزندانش
4. حذيفه و شناسايى منافقان
5. حذيفه و شركت در جنگها
6. حذيفه و عمر
7. حذيفه وعثمان
8. حذيفه وعلى بن ابى طالب7
9. پيشگويى حذيفه
10. حذيفه و نماز بر بدن زهرا3
11. حذيفه و حكومت مدائن
12. حذيفه و عقد شهربانو
13. حذيفه ونقل روايات
14. حذيفه و مرگ [5]

[1]. محقق و نوسنده : ابوالحسن اسماعیلی

[2]. تاريخ بغداد، خطيب بغدادى 1:173; الاستيعاب، ابن عبدالبر 1:334; اسدالغابه ،ابن اثير 1:648; تاريخ مدينة دمشق، ابن عساكر 12:261 و 262 و اعيان الشيعه، امين عاملى 4:592.

[3]. اسدالغابه، ابن اثير 1:493;اعيان الشيعه ،امين عاملى4:592 و قاموس الرجال، شوشترى 3:145.

[4]. اسدالغابه، ابن اثير 1:468 و اعيان الشيعه ،امين عاملى 4:594.

[5]. جهت توضیح بیشتر رک:جلد چهارم دایره المعارف صحابه پیامبر9