به گزارش روابط عمومی پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم (علیه‌السلام)، سومین نشست از سلسله نشست‌های دولت فردا و الگوی سیاست‌ورزی شهید حجت‌الاسلام والمسلمین سید ابراهیم رئیسی با حضور حجج اسلام محمدرضا فلاح شیروانی، حبیب‌الله بابایی، ذبیح الله نعیمیان، احمد رهدار و محمدرضا باقرزاده برگزار شد که گزارش آن تقدیم مخاطبان می‌شود.
رئیس جمهور شهید و پیاده‌سازی الگوی حاکمیتی نوین
حجت‌الاسلام محمدرضا فلاح شیروانی رئیس مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی در این نشست به بُعد الاهیاتی و سلوکی شهید رئیسی اشاره کرد و گفت: سخن‌های شهید رئیسی به حضرت امام راحل نزدیک شده بود؛ هم بُعد الاهیاتی و هم بُعد سلوکی او بسیار جدی بود. امروز مطالبه جدی جوان‌ها از ما این است که می‌پرسند امام چه پیشنهاد سلوکی برای ما دارد.
وی افزود: بعید نیست شهید رئیسی حیات باطنی داشته باشد؛ چراکه به هرکسی در دستگاه حضرت امام و حضرت آقا خدمت می‌کند یک اخلاق سلوکی داده می‌شود که هم پدیده نادر و ممکن است و هم پدیده کارآمد به شمار می‌رود.
رئیس مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی خواستار تلاش در راستای تقریر شخصیت شهید رئیسی شد و تصریح کرد: اگر شهید رئیسی اینگونه رفتار می‌کند ریشه در روضه حضرت عباس علیه‌السلام دارد، ریشه در درس‌های تراز بالای فقه دارد، ریشه در دردهای سلوکی دارد.
وی تبلور سلوک الاهی آیت‌الله رئیسی را یک طرح راقی برای پیگیری این بحث و باور و ایمان دانست، گفت: ما مشکل باور داریم، حرف زیاد می‌زنیم اما باورمان حل نشده است و در واقع وقت انقلاب را تلف می‌کنیم.
استاد حوزه و دانشگاه خاطرنشان کرد: اگر با تکیه بر خداوند متعال و روشن‌بینی کاری را انجام دهیم، به واقع صحنه را می‌توانیم زیر و رو کنیم.
وی با بیان اینکه امام خمینی (ره) با انقلاب اسلامی یک زیست بوم قدسی و یک الگوی حاکمیتی نوینی را ارائه کردند که هیچ‌کس نمی‌تواند مردم را از آن منصرف کند، اظهار داشت: همه دانستیم که شهید رئیسی الگوی حاکمیتی بزرگ و نوین مدنظر حضرت امام را پیاده کرد.
خدمات شهید رئیسی عامل ارتقای تراز ریاست جمهوری
حجت‌الاسلام حبیب‌الله بابایی رئیس مرکز مطالعات اجتماعی و تمدنی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی به تبیین مشابهت ایده نظری و عملی شهید بهشتی با عنوان «فرایند تبدیل من به ما» و مرحوم شهید رئیسی پرداخت.
وی توضیح داد: شهید بهشتی موضوعی را در نگاه تمدنی با عنوان مقوله «معادباوری به مثابه روشی برای گذر از من به ما» دنبال می‌کنند و به باور ایشان تاریخ اقوام و ملل مختلف دنیا میدان تجلی من است و مکاتبی مانند مارکسیسم نیز به دلیل زیربنای مادی خود با وجود شعارهایشان توفیقی برای تبدیل این من به ما نداشته‌اند.
رئیس مرکز مطالعات اجتماعی و تمدنی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی گفت: شهید رئیسی با یک آموزه الاهیاتی مانند مقوله معادباوری، باور به مرگ، باور به ابدیت و باور به حساب و کتاب، راه در عرصه سیاست برای خروج منیت، خودیت و فرعونیت را به سمت مابودگی، همبستگی، همدلی و خدمت همراه و از منِ خود عبور کرده و منِ خود را فدای ما می‌کند و در مسیر ما قرار می‌گیرد.
وی خاطرنشان کرد: آموزه معاد در اندیشه اسلامی که من را با همه بهره‌مندی‌هایش بر سر جایش محفوظ می‌دارد، راه دستیابی به کامیابی‌های جاودان در سرای دیگر را از خودگذشتگی و فداکاری و وانهادن من به سود ما در زیست این جهانی می‌شمارد و به این ترتیب این گره بزرگ در مسیر تمدن‌ها را با این تدبیر می‌گشاید.
حجت‌الاسلام حبیب‌الله بابایی یادآور شد: مقام معظم رهبری نیز در بحثی ذیل مقوله الهیات خدمت، الزامات خدمت را مطرح کرده‌اند و یک جا به این موضوع پرداخته‌اند که یکی از الزامات خدمت خادم سمت بودن است نه سمت را خادم خود دانستن.
وی افزود: کسی که مسئولیتی به دست می‌گیرد تا خدمتی انجام دهد، گاهی اوقات آن مسئولیت را یک طعمه تلقی می‌کند تا در مسیر منافع مادی، اجتماعی و اعتباری خود قرار دهد، اما یک زمان شما کاری می‌کنید که به آن سمت خدمت کنید؛ یعنی شما آنچنان سلوک می‌کنید که تراز آن خدمت و مسئولیت و تراز آن ریاست ارتقاء پیدا می‌کند.
رئیس مرکز مطالعات اجتماعی و تمدنی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در ادامه با طرح این سئوال که ما کجا در اوج می‌توانیم به مسئولیت خدمت کنیم و بهترین خدمت و اعتبار بخشیدن به آن موقعیت و مسئولیت چیست، گفت: یکی از مواردی که سمت شما را اعتبار می‌بخشد موضوع شهادت است.
وی افزود: شهید مطهری همه تلاش‌های بزرگانی همچون ابن سینا در قانون، محمدبن زکریای رازی در الحاوی، سعدی در بوستان و گلستان و دیگران را در پرتو شهدا و خون شهدا تعریف می‌کند و شهیدان را کسی می‌داند که تمدن عظیم اسلامی را پایه‌گذاری کردند، موانع را از سر راه بشریت برداشتند، مانند شعله‌هایی در یک ظلمت‌هایی درخشیدند و جان خود را فدا کردند.
ویژگی‌های برجسته شهید رئیسی در الگوی اخلاق حکمرانی
حجت‌الاسلام احمد رهدار رئیس مؤسسه فتوح اندیشه به بررسی ویژگی‌های برجسته شهید رئیسی در الگوی اخلاق حکمرانی پرداخت و گفت: پس از شهادت مرحوم رئیسی افراد بسیاری اعم از سیاسیون، اساتید و محققان درباره ایشان و الگوی حکمرانی ایشان مباحثی را در شبکه‌های اجتماعی نشر دادند که اکثریت غریب به اتفاق این گفته‌ها و نوشته‌ها با نگاهی مثبت به این الگوی حکمرانی صورت گرفت.
وی با بیان اینکه مرحوم شهید رئیسی نستالوژی ایرانیان درباره یک دولت خادم، کارآمد، انقلابی و مردمی را از گذشته به حال آورد، تصریح کرد: اگر مردم ایران می‌خواستند دولتی را با ویژگی‌های مطرح شده تصور کنند ناگزیر بودند خیال خودشان را به گذشته ببرند تا به دولت شهید رجائی برسند؛ شهید رئیسی سبب شد که دولت شهید رجائی در یک سطحی کلان‌تر، گسترده‌تر و البته مستمر و طولانی‌تر تکرار شود.
استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به اینکه دولت شهید رجائی یک دولت 28 روزه است و آن همه از محاسن شهید عزیز و دولتش گفته می‌شود جلوه‌هایی است در ظرف یک ماه، افزود: تجربه دولت‌داری و دولت‌ورزی نشان داده که ممکن است یک دولتی در آغاز کار خوش بدرخشد و ما بر این باوریم که اگر دولت شهید رجائی استمرار پیدا می‌کرد همان مبانی، حس، انگیزه، خدمت و سمفونی ایجاد شده، ایجاد می‌شد.
حجت‌الاسلام رهدار خاطرنشان کرد: در دوران شهید رئیسی و دولتمردان همکار ایشان بسیاری از مشکلات، موانع و برخوردهای سیاسی، حزبی و گفتمانی امکان ظهور و بروز داشته است که به‌رغم مواجهه با این مسائل متکثر، متفاوت و متضاد در نهایت موفق شدند یک سمفونی از حکمرانی اسلامی در جمهوری اسلامی را به نام خود ثبت کنند که این سمفونی به ذائقه عنصر ایرانی خوش آمد.
وی با بیان اینکه عملکرد شهید رئیسی با مبانی انقلابی که مردم برای تحقق و حفظ آن از جان خود، فرزندان و عزیزانشان مایه گذاشته بودند قرابت داشت، تصریح کرد: زاویه نگاه به دولت شهید رئیسی، زاویه‌ای قابل تأمل است به این مفهوم که از این پس اگر مردم ایران بخواهند یک دولت خادم، انقلابی، مردمی و کارآمد را در ذهن خود تصور کنند، لازم نباشد به گذشته‌های دورتر بیندیشند.
رئیس مؤسسه فتوح اندیشه افزود: دولت شهید رئیسی دولتی ضد گذشته، ضد تاریخ و ضد میراث ما نبود؛ دولت شهید رئیسی سبب شد که مبانی انقلاب اسلامی که نسل‌های جدیدتر جمهوری اسلامی بیشتر در کلاس‌های درس و پای منابع به صورت نظری با آن آشنا شده بودند در ذهن و چشم آنها تجلی و تبلور پیدا کند.
وی گفت: رقبای شهید رئیسی در رقابت‌ها و مناظرات سیاسی قبل از تشکیل دولت، دولت ایشان را به آشنا نبودن با دنیا متهم می‌کردند، اما دولت شهید رئیسی صورتی از خود را محقق کرد که در این صورت کاملا در ارتباط با دنیا کارآمد و این کارآمدی معلول شناخت دقیق و نسبت دقیقی بود که با زمانه خود برقرار کرده بود.
حجت‌الاسلام رهدار با بیان اینکه مرحوم شهید رئیسی شاخص اخلاق سیاسی را در کنش‌ورزی سیاسی جمهوری اسلامی ارتقاء داد و موفق شد هم این شاخص جدید اخلاق سیاسی را از خود به دولتمردان و حتی به مردم انتقال دهد، تصریح کرد: سمفونی کار دولت مرحوم شهید رئیسی چنان متعالی است که همه ما آرزو می‌کنیم دولت بعدی دولتی در تداوم دولت مرحوم شهید رئیسی باشد.
فقه استاندارد خدمت
در بخش دیگری از این نشست حجت‌الاسلام ذبیح‌الله نعیمیان رئیس مؤسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا علیه‌السلام به تبیین موضوع «فقه استاندارد خدمت» پرداخت و گفت: مرحوم آیت‌الله رئیسی حد نصابی را در خدمت به جای گذاشتند و الگویی را در عالم اجرا تحقق بخشیدند که می‌تواند به عنوان ادب خدمت تلقی شود.
وی در بیان سطح حداقلی بحث استاندارد خدمت، اظهار داشت: هرکسی توانمندی‌ها و ظرفیت‌هایی دارد؛ بنابراین نمی‌توان موضوعاتی مانند خدمت‌گزاری، اخلاص در خدمت‌گزاری و توانمندی در خدمت‌گزاری را به عنوان مقولات ثابت به شمار آورد.
رئیس مؤسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا علیه‌السلام افزود: ما می‌توانیم در مقوله استاندارد خدمت، حداقل‌های ضروری را لحاظ کنیم و عنوان آن را استاندارد خدمت بگذاریم اما پیچیدگی موضوعات اینقدر هست که این دشواری‌ها را ببینیم.
وی ترسیم حداقل‌های شاخص خدمت مانند توان مدیریت، اخلاص، دنیاپرهیزی و زهد را ضروری خواند و خاطرنشان کرد: گاهی اوقات بعضی مقوله‌ها را در عالم اخلاق و معنویت برده و از تأثیرگذاری نقش آنها غافل می‌شویم؛ به عنوان نمونه اگر بخواهیم عرفان را به عنوان یک مقوله مبتنی بر بصیرت توحیدی به میدان خدمت بیاوریم تأثیر جدی دارد.
حجت‌الاسلام نعیمیان گفت: اگر فردی از حداقل بصیرت توحیدی دور باشد، به طور طبیعی ممکن است به خود، دیگران، نیروهای انسانی زیردست خود و کارشناسان و یا به کدخدای جهانی تکیه کند و با کدخدا انگاری یک کشور نگاه توحیدی را کنار بگذارد.
این استاد حوزه و دانشگاه با بیان اینکه براساس استاندارد خدمت، لازم است برای ثبت هر منصبی متناسب با آن استاندارد حداقلی تعریف کنیم و از نگاه کیفی به نگاه کمی برسیم، تصریح کرد: اگر کسی خود را از این توان دور بداند که کارش را با تکیه بر خدای متعال انجام دهد، اخلاص او ضعیف و توانمندی عملی او کم خواهد شد.
وی با بیان اینکه براساس نگاه قرآنی، خدای متعال انسان را به تکیه بر مؤمنان، صبر، هماهنگی و همپیمانی با اهل ایمان ارجاع می‌دهد و او را در جرگه حزب‌الله می‌برد، اظهار داشت: رئیس جمهور باید بصیرت توحیدی حداقلی و برائت از مشرکین و کفار داشته باشد و اعجاب به نفس، تکیه بر دیگران، هم حزبی‌ها، هم‌گروه‌ها و کدخدی جهانی نداشته باشد تا دچار مصیبت نشود.
رئیس مؤسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا علیه‌السلام همچنین گفت: یک شاخص استاندارد خدمت این است که در رقابت‌ها اگر دیدند فرد صالح رأی‌آوری وجود دارد و بر فرض خود آنان اصلح هستند اما رأی‌آور نیستند و باقی ماندن آنها در مصدر رقابت می‌تواند رأی‌شکن باشد و سبب می‌شود اگر فردا ناصالحی باشد، او به میدان راه پیدا کند، اینجا وظیفه می‌تواند متفاوت باشد.
اخلاق حکمرانی مهم‌ترین محور در گفتمان شهید رئیسی
در ادامه حجت‌الاسلام محمدرضا باقرزاده استاد حوزه و دانشگاه نیز با اشاره به انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری به تبیین ویژگی‌های رئیس جمهور تراز انقلاب اسلامی با توجه به شخصیت شهید رئیسی پرداخت.
وی با بیان اینکه در سال‌های گذشته و دوره‌های اخیر ریاست جمهوری شاهد افول در اخلاق حکمرانی بودیم، افزود: پیوسته مردم سئوال می‌کردند که چرا حاکمان به اخلاق پایبند نیستند، چرا وعده می‌دهند و خلف وعده می‌کنند و چرا رسما دروغ می‌گویند؛ استدلال مرحوم شهید رئیسی برای ورود به عرصه انتخابات این بود که باید کاری برای اخلاق حکمرانی انجام دهیم.
این استاد حوزه و دانشگاه اظهار داشت: تعبیر شهید رئیسی این بود که سیاست و سیاست‌ورزی تبدیل به یک امر پلید و نامقدس شده و تلقی مردم این است که سیاستمداران از اخلاق جدا هستند و از تدین فاصله گرفته‌اند؛بنابراین باید حیثیت کارگزاری، حکمرانی و سیاست احیا شود و به دوران تقدس سیاست و سیاست‌ورزی بازگردیم.
وی تصریح کرد: اگر بخواهیم حکمرانی مرحوم شهید رئیسی را در یک گفتمان، رویکرد و یک دال مرکزی نشان دهیم و تعریف کنیم به نظر می‌رسد مهم‌ترین و برجسته‌ترین محور و دال مرکزی در گفتمان مرحوم شهید رئیسی از زمان تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری تا زمانی که به شهادت می‌رسند گفتمان اخلاق حکمرانی یا حکمرانی اخلاقی است.
حجت‌الاسلام باقرزاده افزود: در تبلیغات انتخاباتی وقیحانه و بی‌شرمانه به مرحوم شهید رئیسی اتهامات ناروا می‌زدند مانند داشتن شش کلاس سواد یا بی‌سواد بودن که هر آدم منصف ابتدایی هم می‌فهیمد که اینها غیرمنصفانه است، اما ایشان صبورانه این اتهامات را تحمل و با سعه صدر برخورد می‌کرد و از کنار آنها می‌گذشت.
وی ادامه داد: در تبلیغات انتخاباتی صریحا به ایشان گفته بودند که شما امام رضا علیه‌السلام را خرج خودت نکن و ایشان را متهم می‌کردند که اگر آستان قدس یک هدیه فرهنگی به زائران می‌دهد با هدف رأی آوردن ایشان است، اما چقدر مظلومانه این سخنان را تحمل کرد و تنها می‌گفت که تقوا داشته باشید یا اگر با این اتهام‌ها به من مشکل مردم حل می‌شود، اتهام بزنید.
این استاد حوزه و دانشگاه گفت: اتهام‌زنندگان به جای اینکه پاسخ‌گو باشند که چرا باید یک بیمارستان دو دهه بیکار باشد، چرا باید این همه کارخانه تعطیل و کارگر بیکار شود و چرا نباید به مشکلات کارگران رسیدگی شود، وقیحانه می‌گفتند شما چرا کارهای نیمه‌تمام را تمام می‌کنید، اما اولویت اول شهید رئیسی این بود که کار به انجام برسد، جلوی استهلاک سرمایه گرفته و معضل اشتغال حل شود.
وی تمام مؤلفه‌های حکمرانی شهید رئیسی را اخلاقی خواند و با بیان اینکه به وفور شاهد این اخلاق‌مداری در حکمرانی، تبلیغات، کار رسانه‌ای و رقایت انتخاباتی رئیس‌جمهور شهید بودیم، تصریح کرد: افزون بر صبوری، سعه صدر، گذشت و برخورد کریمانه در برابر معاندان که به ویژگی‌های حکمرانی آیت‌الله رئیسی مربوط می‌شود، کارکرد دولت کوتاه مدت شهید رئیسی نیز نماد حکمرانی اخلاقی است.
حجت‌الاسلام باقرزاده در پایان ابراز امیدواری کرد که در انتخابات چهاردهم شاهد یک دولت اخلاق‌مدار باشیم و یک دولت وزین، مؤدب به آداب اسلامی، مخلق به اخلاق الاهی و اسلامی روی کار بیاید که استمرار دولت مرحوم شهید رئیسی با اخلاق‌مداری در شخص رئیس جمهور و هیئت دولتی که انتخاب می‌شود، خواهد بود.
دولت فردا و الگوی سیاست‌ورزی شهید | نشست اول
دولت فردا و الگوی سیاست‌ورزی شهید | نشست دوم