معرفی سازمان تبلیغات اسلامی
بی شک، تبلیغ دین، انجام رسالت الهی و مسئولیت جانشینی پیامبران صلی الله علیه و آله است. خداوند می فرماید: «الَّذینَ یُبَلِّغُونَ رِسالاتِ اللَّهِ وَ یَخْشَوْنَهُ وَ لا یَخْشَوْنَ أَحَداً إِلاَّ اللَّه»؛ [1] «کسانی که رسالتهای الهی را ابلاغ می کنند و از او می ترسند و از هیچ کس جز خدا، ترسی ندارند.»
«معرفت و درک جایگاه پیامبرانه تبلیغ، مبلّغ را برای انجام آن مسئولیت خطیر، مهیّا می سازد.» [2] و «با توجه به آیه: «لَقَدْ كانَ لَكُمْ فی رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ»؛ «مسلّما برای شما در رسول خدا صلی الله علیه و آله سرمشق نیکویی وجود دارد.» [3]
که پیامبر صلی الله علیه و آله را به عنوان الگوی همه عصرها و نسلها معرفی نموده است، مبلغان و مربیان باید شیوه های تبلیغی آن حضرت را الگوی خود قرار دهند.» [4]
چرا که روش تبلیغی پیامبر اعظم، برترین و والاترین و موفّق ترین روش تبلیغات دینی است؛ زیرا اسلام در مدتی کوتاه، مناطق مختلف عربستان را پیمود و کشورهای همسایه بلکه افقهای دورتر را فراگرفت.
و لذا اگر بهترین کالا را داشته باشیم تا وقتی که اطلاع رسانی و تبلیغ نکنیم تقاضایی برای آن پیدا نخواهد شد.
معارف قرآن و اهل بیت و احکام و فرهنگ اسلام گوهری است که جز پیامبر و اهل بیت علیهم السلام کمتر کسی قدر و ارزش آن را به درستی می داند.
از سوی دیگر دنیای امروز دنیایی است که با انواع و اقسام روش های تبلیغی بنجل ترین کالاها و بی ارزش ترین فرهنگ ها و بی منطق ترین اعتقادات را به خورد جوانان ما می دهند.
در این حال جوامع انسانی تشنه حقیقت بوده و منتظر معرفی اسلام ناب بر گرفته از معارف قرآنی و اهل بیت است .
باتوجه به اهمیت مقوله تبلیغ وهمچنین ضرورت توجه به شیوه های مدرن تبلیغ باتوجه به دراولویت بودن نسل جوان،ابتدالازم است تعریف درستی از تبلیغ صورت گیرد:
تعریف تبلیغات از دیدگاه امام راحل«ره»
تبلیغات که همان شناساندن خوبی ها و تشویق به انجام آن و ترسیم بدیها و نشان دادن راه گریز از آن است از اصول بسیار مهم اسلام عزیز است.
و درجای دیگر می فرماید:
"تبلیغات، مسئله‌اى است پر اهمیّت و حسّاس؛ یعنى دنیا با تبلیغاتْ حركت مى‌كند. آن قدرى كه دشمنان ما از حربه تبلیغات استفاده مى‌كنند، از طریق دیگرى نمى‌كنند و ما باید به مسئله تبلیغات، بسیار اهمّیت دهیم و از همه چیزهایى كه هست، بیشتر به آن توجه كنیم[5].
تعریف تبلیغ در بیان رهبر معظم انقلاب
«تبلیغ در اسلام به معنای رساندن حقایق و معارف اسلامی و دعوت و تشویق مردم به رعایت و اطاعت از فرامین الهی و تأسی به سیره انبیاء و ائمه اطهار -علیه السلام - به كار رفته است.
آنچه ما به ان اعتقاد داریم معنای واقعی تبلیغ است یعنی رسانیدن حقایق و واقعیتها بگوش مردم جهان است.»
سرشت آدمی با حقیقت آشکار و پنهان پیوند خورده و همیشه خواهان اوست. و از کذب مبالغه های غیر واقعی خوشش نمی آید مگر اینکه این فطرت توسط سالیان دراز دغل بازی و تبلیغات منفی و سوء تربیت از مسیر اصلی خود منحرف شده باشد. لذا آدمی همیشه حقیقت و مردان مدافع حقیقت را ستایش می کنند
رهبر معظم انقلاب در این باره می‌فرماید:
«تبلیغی كه ما دنبال آن هستیم, غیر از تبلیغ مصطلح در دنیاست, تبلیغ ما رساندن واقعیت و حقیقت به ذهن‌ها است و حقیقت چیزی شریف, عمیق و بسیار والاست.»
«هدف تبلیغات در جمهوری اسلامی ایران رساندن آوای حیات بخش و زندگی آفرین اسلام و بانگ افتخار آفرین توحید به مردم تحت ستم و در بند دنیا یکی از مهمترین رسالتهای امت اسلامی ایران است. همچنین ارتقای سطح آگاهیهای اسلامی و انقلابی آحاد ملت وتشریح مسایل اسلامی برای جلوگیری از ایجاد انحراف توسط استکبار جهانی و سرسپردگان داخلی‌اش و زدودن آثار حکومت سیاه و طاغوتی شاهنشاهی.»
حال که رسالت تبلیغ برپایه واقعیت ها دورمی زند, پس باید منبع آن بسیار موثق باشد تا دچار تکذیب, اصلاح یا بازخوانی آن پیام تبلیغ نشویم. این اصل ثابت و تکیه گاه همیشه مستحکم نیست؛ مگر رسالت الهی و آیات الهی و سنت رسول خدا و ائمه اطهار که در باره همه زوایای دیروز و امروز و فردا دنیا و حتی پس فردای آخرت و سعادت جاودانگی بشریت سخن های دقیق و غیر قابل تغیر دارد.
و رهبرعزیز ما درباره منشأ واقعیات در دیدار با شورای تبلیغات اسلامی و مدیران دفاتر این سازمان می فرماید :« ما با تبلیغ خود پیام خدا و رسالت الهی را می رسانیم.»
اولین مبلغان پیامبران الهی بودند که با فعل وقول خود دستور العمل زندگی را متناسب بازمان وظرفیتهای بشری, با هنر رایج زمانه در اختیار بشریت قرار دادند.
یكی از رسالت مهم آنان و امامان و علما و دانشمندان الهی تبلیغ دین خدا است. یعنی: آنچه از سرمنشا وحی یا از رسول آن دریافت کردند بدون كم و زیاد در اختیار خلایق قرار دهند, و مردم هم وظیفه دارند این پیامها را دریافت کرده و بدانها عمل نمایند وگرنه مورد تهدید قرآن قرار گرفته اند: بطوری که قرآن در این باره می فرماید:
«اطاعت خدا و اطاعت پیامبر کنید(و از مخالفت فرمان او ) بترسید.و اگر روی برگردانید (مستحق عذاب خواهید بودو) بدانید بر پیامبر ما جز ابلاغ آشکار چیز دیگری نیست.»
وهمچنین در آیه دیگر از سوره مائده می فرماید: که «پیامبر وظیفه‌ای جز رساندن پیام (الهی) ندارد...»
آنچه حائز اهمیت است محتوای پیام تبلیغی است که محتوای دین و واقعیتهای و احکام و دستورات الهی به سوی پیام گیرنده است و همه مردم دنیا در دامنه گیرندگان این پیام الهی هستند.
تبلیغ دردین می تواند به صورت های زیر جلوه بنمایاند:
*ساخت مستند هایی که از نظر محتوایی غنی باشند:هم اکنون شاهد هستیم که رسانه ها نقش اصلی را کلیه حوادث ورویدادها بازی می کنند.
سینمای امروز ،سینمای واقع گرایی وناتورالیستی است...امروزه بسیاری از کشور ها به اهمیت سینمای مستند درپیشبرد اهداف خود پی برده وبه بهترین نحو از این ابزار بهره برداری می تمایند....دنیای اسلام می تواند با ساخت مستند هایی از چگونگی جهانی شدت دین اسلام وتسخیر قلوب آزادیخواهان جهان وتشرف آنها به دین اسلام مستند هایی تهیه کرده وبه زبان های مختلف آن را منتشر کنند.
*ایجاد کارگروه های مجازی وکانون های گفتمان درکلیه مسایل:خوشبختانه درسالهای گذشتهبا ایجاد کانون های مجازی گفتگو و بحث وتبادل نظر جوانان ایرانی درآن زمینه تبلیغ دین درضمن سرگرمی ها وتفریحات سالم به وجود امده که جای بسی شادی دارد....اما لازم است که ای کانون ها فعالتر ،پویاتروسنجیده تر عمل نمایند...
همچون گذشته معتقد هستم کیفیت دراین زمینه نقش اصلی را دارد اما به همراه کمیت....
*استفاده از ابزار چت:گرچه امروزه ابزار چت دیگر رو به منسوخ شدن است ولی با توجه به امکانات موجود درکشور و عدم توانایی خطوط ارتباطی درساپورت خطوط پرسرعت و ارتباط از طریق ویدئو کنفرانس چت می تواند نقش اساسی را داشته باشد...
خصوصا با استفاده از امکانات صوتی آن می توان به نوعی یک منبر مجازی ایجاد کرد البته با این تفاوت که سخنرانان آن از افراد با تجربه با علم وسخنور هستند.
بنابراین هر که مبلغ دین است، پیش از هر چیزی خود باید به متن و محتوای پیام، باور داشته باشد و بدان متخلق باشد.(احزاب آیه 39 و هود آیه 56 و 57 ) و بعد با استفاده از امکانات روز سطح تبلیغی خود را افزایش داده تا درنتیجه بتواند بر مخاطبان خود اثر گذار بوده و وظایف تبلیغی خود را انجام دهد.
پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم علیه السلام