اولین وینار از سلسله نشتست های وبینار علمی اجتماعی روایت یاری با حضور دکتر سینا کلهر استاد دانشگاه و صاحب‌نظر حوزه سیاست‌گذاری فرهنگی ، دکتر میثم مهدیار پژوهشگر اجتماعی در روز شنبه ۲۴ خرداد برگزار شد و حجت الاسلام دکتر مجتی نامخواه دبیر علمی این وبینار بود. متن زیر بخشی از سخنرانی دکتر مهدیار در این وبینار است.

آقای دکتر مهدیار استاد اقتصاد بیان داشتند، با توجه به اینکه با بحران معنا داری مواجه هستیم ، معنادار کردن اتفاقاتی که در اطراف ما وجود دارد از ضروریات بحث امروز ما می باشد.

ایشان ابراز داشتند، نظام سلامت بدون مشارکت های مردمی و یاریگری اجتماعی نمی توانست به بخش سلامت وارد شود و قصد ندارم که به سمت بیان بحران در نظام سلامت بروم. بنظر بنده نظام سلامت ورشکسته است. اما در این برهه، مواجه شدیم با توفیقاتی که بواسطه نظام سلامت در کشور بوجود آمد و به نسبت، بهتر از تصور ما عمل کرد. بنظر بنده علت این توفیق، بخاطر پیوند دولت و ملت باهم بود. با توجه به اینکه نظام سلامت دیر متوجه کرونا ویروس شد و با موج دوم وارد درمان شد؛ اما توانستیم توفیق نظام سلامت را تا حدودی مشاهده نماییم که این نیازمند معنا دار کردن این تجربه است. و این توفیق را مرهون مشارکت های اجتماعی در سطوح مختلف می بینم.

وی افزود، این مشارکت های اجتماعی اتفاقی نیست و اگر سابقه تاریخی نداشته باشد، نمی تواند نظم و انسجام اجتماعی و هم گرایی و تعاون اجتماعی را در بحران رقم بزند؛ چون در بحران واگرایی ها بیشتر و همگرایی کمتر می شود. با توجه به اینکه ما در بحران با هم گرایی مواجه می شویم این نشانگر قدمت تاریخی است و مرهون ساخت های اجتماعی پیشینی است. و ما در انقلاب و جنگ ، این ساخت های اجتماعی را مشاهده کردیم. جنگ و انقلاب دو برهه ای است که نمود بیشتری داشت یعنی تجلی یاری گری های اجتماعی بود.

ایشان خاطر شان کردند، بازتولید تجربه این مدل مشارکت ها برای استفاده در قلمرو های دیگر به استفاده خواهد آمد. به طور مثال، صندوق قرض الحسنه های خانگی بدون هیچ آموزش و فشاری از حاکمیت، در عرصه اقتصادی به همیاری یکدیگر در آمده است. لازم بذکر است که یاریگری فقط در عرصه قتصادی نیست بلکه، در عرصه های اجتماعی و فرهنگی در غم و شادی هم یاری گری وجود دارد.

آقای دکتر مهدیار بیان داشتند: قلمروهای مشارکت اجتماعی یاری گری هم در حوزه نهادی و هم در حوزه مردمی موجب این توفیقات شد.

ایشان فرمودند: مشارکت های اجتماعی قرن¬هاست که در لایه های زندگی اجتماعی جریان داشته است. و این اتفاق جدیدی نیست. وقتی ما می توانیم در یک مدت کوتاهی هم آرایی زیبایی برای کمک و یاری داشته باشیم، این ریشه در قدمت تاریخی دارد.

وقتی در این چنین بحرانی یک تقسیم کار حرفه ای از پیش ناتعیین شده ای بر اساس تامین نیاز شکل می گیرد، نشانگر ساخت های ریشه دار ذهنی است که براحتی می تواند به افراد فرمان بدهد و براحتی با افراد شبکه اجتماعی ایجاد کنند و به حل مشکلات بپردازند. این سطح بحث در واقع در سطح داخلی است.

در سطح بین المللی هم، یاری گری ضرورتِ مشارکت خودش را نشان داد. در واقع این نظم جهانی جدید که در دنیا حکم فرما شده است، یک نظم لیبرالی است که ساختار قدرت هرمی شکلی را در جهان بروز و ظهور داده است. یک عده کشورها در بالا حضور دارند و خیلی از کشورها در پایین قرار دارند. در اصل یک تقسیم کار نانوشته ای و نابرابری شکل گرفته است که منایع اولیه و خدمات از پایین به بالا برود و تا مدیریت اقتصادی و مالی و فرایند اقتصاد جهانی شکل بگیرد.

در ادامه دکتر کلهر ابراز داشتند یک نکته که قابل ذکر است، توجه دادن به موضوع یاری گری است که در همه ی نظام های اجتماعی وجود دارد و نمی توانیم با برجسته سازی یاری گری در جامعه سنتی ایران وجه تمایز ایجاد کنیم. نکته مهم این است که هم در جوامع سنتی و هم در جوامع مدرن انواع یاری گری را داریم و نمی توانیم از این جهت بگوییم که دارای وجه تمایز خاص هستیم. البته خاص بودن ما در این نکته است که تفاوت نوع یاری گیری در جوامع ما وجود داشته و ادامه داشته و تا حدودی تضعیف شده و سعی می کنم که در واقع بین این دو یاری گری به عنوان دوگانه تاملی کنم، تا بتوانیم از این رهگذر چشم اندازی را به سمت همان نوع یاری گری ناب و اصیلی که فکر می کنیم در سنت و جامعه ما و در گذشته اجتماعی مان وجود داشته جایی باز کرد.

ما دو نوع یاری گری داریم، یکی یاری گری بدون چشم داشت و یا یاری گرانه ایثارگرایانه پنهان، خیلی به جوانمردی نزدیک است.

خدمت و هم یاری از جهت معنای ذاتی و بنیادی مفهومِ بدون چشم داشت را با خود دارد، که بدون این که در این نوع یاری گری، بازگشتی داشته باشد و به شکل تقابلی برگردد.