به گزارش مدیریت ارتباطات و روابط عمومی پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی، به نظر می‌رسد ریشه بسیاری از مشکلات و ارزیابی‌های غلط کسانی که در جاهای مختلف کشور بعضا دست اندرکاران تشکیلات بسیج اند، این است که از پدیده بسیج و از جایگاه آن در معماری امام برای جامعه اسلامی و در مرتبه دیگر برای نظام اسلامی، فهم مشترک و درستی ندارند. هدف کتاب «نظریه بسیج در معماری اجتماعی امام» این است که با ارائه یک نظریه بنیادین و ریشه ای، جایگاه این شجره طبیه را در نظام فکری امام بهتر و عمیق‌تر بشناساند.
معمولا با مطالعه گفتارهای امام (ره) و حضرت آیت الله خامنه‌ای درباره بسیج، ممکن است در نگاه اول خواننده متوجه نظریه عالی امام و نظم شگفت‌انگیز و تفسیر منسجم آیت الله خامنه‌ای از این نظریه نشود. لذا این کتاب بنا دارد با توکل بر خدا، نخ تسبیح مفاهیم موجود حول بسیج را که توسط امام و رهبرانقلاب بیان شده است، به خوانندگان محترم ارائه نماید و گامی بدان نظریة انسجام بخش پیرامون بسیج در نظام اندیشه امام نزدیک‌تر شویم.
برای دستیابی به این مقصود در بخش اول کتاب، به این موضوع پرداخته می‌شود که بسیج در ذهن امام، پدیده‌ای است دارای سازوکار مشخص و ایشان از چند سال پیش از انقلاب، برای آن طرح داشتند و این طور نبود که ایشان بعد از انقلاب با یک ظرفیتی مواجه شوند و تنها به دنبال بالفعل کردن آن ظرفیت مقطعی باشند.
در بخش دوم، به این موضوع پرداخته می‌شود که امام (ره) مدعی‌اند که بسیج در اسلام امری سابقه داراست و ابداع ایشان نیست. در حالی که ما تصوری خلاف این داریم. لذا با بررسی و تفقه در منابع دست اول دین معلوم می‌شود بسیج معادل چه مفهومی از مفاهیم دینی است که این کار از یک دین‌شناسی عمیق مبتنی بر اسلام ناب برآمده است.
در بخش سوم تلاش می‌شود با طرح سؤالاتی از شبیه‌سازی‌های مرسوم مردم و نخبگان، بررسی شود که نسبت بسیج با سازمان‌ها و الگوهای سازمانی و
تشکیلاتی موجود و مجموعه‌هایی که در نگاه مردم شبیه بسیج هستند، مثل سپاه پاسداران وجهادسازندگی و… چیست؟ چرا با وجود آن سازمان‌ها باز هم بسیج از نگاه امام، پدیده‌ای ضروری است؟
همچنین پس از سلب مشابهات بسیج از آن توضیح داده می‌شود که پدیدة بسیج در نسبت با کل نظام جمهوری اسلامی، در کجای معماری امام (ره) برای نظام اسلامی قرار دارد؟
نویسنده این کتاب مجتبی عرب مازار یزدی امیدوار است که با مطالعه این کتاب وجوه بنیادین بسیج، جایگاه آن در انقلاب اسلامی، فرق آن با سایر تشکل‌های انقلابی، مأموریت‌های بسیج دانشجوو بسیج طلبه به صورتی عمیق و کاربردی تبیین و باب اندیشیدن حول ان مطالب مفتوح شود.
این کتاب در ۱۴۳ صفحه توسط انتشارات باقرالعلوم علیه السلام به زیور طبع آراسته شده است.