دکتر عظیم عابدینی از بررسی نقش آزادي عقيده و بيان در نظام جمهوري اسلامي ايران در گروه ارزیابی پایان نامه ها ی پژوهشکده باقرالعلوم (ع) خبر داد.
مدیر گروه ارزیابی پایان نامه های پژوهشکده گفت: 4 پایان نامه دیگر از مجموع پایان نامه های علوم انسانی اسلامی، در گروه ارزیابی پایان نامه های پژوهشکده مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت.
وی ادامه داد: سید محمد صادق احمدی در پایان نامه ای با عنوان "آزادي عقيده و بيان در نظام جمهوري اسلامي ايران" در دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران در مقطع کارشناسی ارشد به بررسی این موضوع پرداخته است.
عابدینی ادامه داد: در این پایان نامه آمده است: اسلام بعنوان يك دين جامع و كامل و حاوي دستوراتي، كه ياراي پاسخگوئي به نيازهاي تمامي آحاد بشريت است از طرف ما مسلمانان مطرح مي‌گردد. در مقام تبيين مستدل اين ديدگاه لازم است نگارشها در اين مسير سوق داده شود و تمامي همت لازم به گونه‌اي هماهنگ و متشكل در جهت آگاهي بخشيدن به ملتهائي كه تشنه دريافت حق و حقيقت بوده و عدالت را در درون مكاتب دست‌ساز بشريت و مكاتب ديگر نمي‌يابند، حركت نمايد.
وی تصریح کرد: اين مهم با ايجاد جمهوري اسلامي ايران و نمود جهاني يافتن امكان اداره يك جامعه در تمامي ابعاد بوسيله احكام اسلامي، از نقش بارزي برخوردار شده است . بررسي هر جنبه از جنبه‌هاي چنين جامعه‌اي هنگامي جامعيت لازم را خواهد داشت كه مباني اسلامي آن نيز مورد مداقه قرار گيرد. لذا در اين نوشتار به مباني قرآني موضوع رساله پرداخته شده است تا مقايسه‌اي اجمالي بين ديدگاه انديشمندان اسلامي و قوانين و مقررات جاري صورت پذيرد و تا حدودي دريابيم در چه مرحله‌اي از انطباق آنها با موازين اسلامي از ديدگاههاي مختلف قرار گرفته‌ايم.
وی با اشاره به پایان نامه "نقدآراء ابن تيميه درآيات ولايت" گفت: سرکار خانم زهره اخوان مقدم، در دانشکده الهیات دانشگاه تهران در مقطع کارشناسی ارشد با راهنمایی محمد اسدی گرمارودی این پایان نامه را به رشته تحریر در آورده است.
عابدینی افزود: در فصل اول این پژوهش نگارنده به شخصيت ابن تيميه و نيز ويژگي‌هاي عصر او پرداخته، تا با شناخت وضعيت سياسي، علمي، اجتماعي و ديني زمان او، بستر عقايدش مشخص شود. در فصل دوم چگونگي تعامل ابن تيميه با قرآن، آيات مورد بحث او، آثار تفسيري، و تأثير عقايد ابن تيميه در تفسيرش به بحث گذاشته شده است. خواننده مي‌يابد كه چگونه دو ديدگاه مهم ابن تيميه ـ يعني عقيده به و تجسيمِ خداوند و نيز دشمني با اهل بيت پيامبر(ص) ـ در تفسير او اثر گذاشته است.
این استاد حوزه و دانشگاه خاطر نشان کرد: در فصل سوم ابتدا معناي «آيات ولايت» بررسي شده و سپس زندگي علامه حلّي و كتاب شريف «منهاج الكرامة» مورد تحقيق قرار گرفته است. پس از آن مروري بر كتاب «منهاج السنة» شده تا خواننده كتاب مورد نقد اين نوشتار، آشنا شود. سپس سه آيه مورد توجه قرار گرفته و عقايد ابن تيميه نقد شده است. اين سه آيه عبارتند از: آيه ولايت، آيه تبليغ و آيه اكمال.
وی ادامه داد: از ديگر آيات به دو دليل چشم پوشي شده است. اول اينكه در تعداد آيات ولايت بسيار اختلاف است و اكثراً آيات فضائل را با اين مقوله اشتباه مي‌كنند. بعضي محققان علاوه بر سه آيه مذكور، تنها به آيه اولي الامر و آيه «كونو مع الصّادقين» اشاره كرده‌اند. از آن جا كه ابن تيميه درباره آيه اولي الامر اصلاً بحث نكرده آيه ديگر را هم به اختصار گذرانده، لذا نگارنده به همان سه آيه اصلي اكتفا نموده است. دوم اينكه نقدهاي مطرح شده در سه آيه مزبور، خصوصاً آيه ولايت، اكثراً كلّي و عمومي است. از آنجا كه بر اثر حمايت آل سعود، عقايد باطل ابن تيميه،زير چتر وهابيّت جاني تازه گرفت، نگارنده اميدوار است كه توانسته باشد شخصيت منفي ابن تيميه و نيز بُغض او را نسبت به اهل بيت، نشان دهد. به همين منظور در بحث از آيه ولايت، صدها مورد از سخنان جسورانة او را فهرست نموده است.
دکتر عابدینی از پایان نامه بعدی با عنوان" نقد و تحليل نقش خاندان اموي در تاريخ اسلام تا پايان دوره خلفاي راشدين " نام برد و افزود: علی بیات، دانشجوی دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران در مقطع دکتری با راهنمایی استاد هادی هادی عالم زاده و استاد یدالله نصیریان این پژوهش را به سرانجام رسانده است.
وی خاطر نشان کرد: این نوشتار پژوهشي است در شناخت ماهيت و روشهاي برخورد فكري، سياسي،اجتماعي و اقتصادي امويان با اسلام و به طور كلي فرايند نقش آنان در تاريخ اسلام تا روزگاري كه به نام جانشين رسول خدا مقدرات جهان اسلام را در دست گرفتند و به تحكيم موقعيت خود پرداختند.اين موضوع كه طلقا(آزاد شدگان) در نقش و جايگاه خلفاي پيامبر اسلام ظاهر شدند خود از شگفتيهاي تاريخ اسلام است و شايسته و بايسته تحقيقات عميق و دقيق.
مدیر گروه ارزیابی پایان نامه های پژوهشکده تصریح کرد: در اين نوشتار سعي شده است كه مختصات فكري سياسي،اجتماعي و اقتصادي زمينه ساز به قدرت رسيدن اين خاندان به روش تحقيقات كتابخانه‌اي مورد بررسي قرارگيرد و نشان داده شود كه چگونه بازگشت مظاهر سياسي و اجتماعي عصر جاهلي، زمينه را براي به قدرت رسيدن خانداني كه خو گرفته به فرهنگ عصر جاهلي بود وخود سنبل و شاخص آن به شمار مي‌رفت، فراهم آورد.
وی " تجرد برزخي " را دیگر پایان نامه مورد بررسی در این گروه خواند و گفت: ابوالقاسم شکوری دانشجوی کارشناسی ارشد دانشکده الهیات و معارف دانشگاه تهران این پژوهش را انجام داده است.
این مدیر پژوهشی با ارائه توضیحاتی در مورد این پایان نامه گفت: شيوه تحقيق در این اثر ميان رشته اي و با تاکيد بر روش عقلي در مقام اثبات و داوري است. «تجرد برزخي»، مرتبه اي از تجرد است که حد وسط ميان تجرد محض و مادي صرف بوده و در عين برخورداري از آثار مادي، اصل ماده فاقد می شود. عالم مثال از مراتب واقع در نظام هستي (مثال منفصل) و قوه خيال از مراتب نفس آدمي (مثال متصل)، مجرد به «تجرد برزخي» هستند.
وی در پایان یادآور شد: صدرالمتألهين بر خلاف جمهور از يکسو مراتب تجرد نفس را از هم بازشناخته و از سوي ديگر، «تجرد برزخي» مثال منفصل را به اثبات رسانده است. از متأخران، سبزواري و از نو صدرائيان، علامه طباطبايي و ديگران، مطلق «تجرد برزخي» را پذيرفته اند. پاره اي از نتايج و آثار قول به «تجرد برزخي» عبارتند از: 1- بقاي نفوس غير بالغ به مرتبه تجرد عقلاني 2- تجرد نفوس حيوانات تام الوجود 3- تصحيح معاد جسماني و احوال اخروي 4- حشر نفوس حيوانات و...