به گزارش روابط عمومی پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم (علیه‌السلام)، این نشست، که بیست‌وچهارمین برنامه از فصل دوم این سلسله‌نشست‌ها به شمار می‌رود، با محوریت بررسی سامانه حکمرانی فرهنگی کشور، به تبیین نقش و ساختار «بنیاد ملی نوجوان» اختصاص داشت. در این نشست، حجت‌الاسلام والمسلمین میرحامد تقدیری، رییس بنیاد ملی نوجوان، به ارائه دیدگاه‌ها و تجربیات خود درباره کارکردها، چالش‌ها و ظرفیت‌های این بنیاد در ساختار حکمرانی فرهنگی جمهوری اسلامی پرداخت.
حجت‌الاسلام تقدیری در ابتدای سخنان خود، بر اهمیت ویژه عرصه نوجوانی تأکید کرد. وی به نقل از مدیر شبکه امید و شبکه پویا (شبکه کودک) اشاره کرد که اگرچه حوزه کودک بسیار مهم است، اما توجه جدی به نوجوانان در کشور مغفول مانده است. ایشان همچنین به تعبیر مقام معظم رهبری استناد کرد که فرموده‌اند «ظرفیت عرصه نوجوانی بسیار مهم است و در کشور کسی به آن توجه جدی نکرده است».
رئیس بنیاد ملی نوجوان افزود: حتی با وجود فعالیت بازیگرانی مانند کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان یا اتحادیه‌ها و سازمان‌های مشابه، هنوز هم در عرصه نوجوانی کمبود وجود دارد و سبد مصرف نوجوانان بسیار خاص و عجیب‌وغریب است. نوجوان به عنوان یک مخاطب، ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارد: هم انسان است، هم نوجوان است و هم امروزی است؛ یعنی ویژگی‌های امروزین او با ۱۰ سال پیش و شاید ۱۰ سال آینده تفاوت جدی دارد.
چرایی تأسیس بنیاد ملی نوجوان
حجت‌الاسلام تقدیری در ادامه به بیان چرایی تأسیس بنیاد ملی نوجوان پرداخت و با اشاره به تعریف رشد انسان در انقلاب اسلامی به عنوان «ایجاد حرکت»، بیان کرد که این حرکت از شناخت‌ها و باورها آغاز می‌شود؛ زیرا بدون باور و امید، حرکتی وجود نخواهد داشت. وی با استناد به سخن مشهور آقای صفایی که «اسلام راکت به کفر می‌رسد ولی کفر متحرک به اسلام می‌رسد»، ویژگی‌های حرکت و رشد را برای رسیدن به جایگاهی بالاتر و در مسیر حق مهم دانست.
وی با بیان اینکه در سازمان تبلیغات اسلامی، مفهومی به نام «نهضت، قیام و حرکت مردمی» وجود دارد، گفت: اسلام به عنوان یک دین شخصی و راکد نبوده، بلکه زمینه‌ساز حرکت‌ها و نهضت‌های مردمی است. سازمان تبلیغات نیز در راستای همین نهضت و حرکت مردمی شکل گرفته است. دوران نوجوانی به دلیل دارا بودن ویژگی‌هایی نظیر سن حرکت، رشد، ظرفیت بالا برای پذیرش قیام و هویت‌سازی برای نهضت‌ها، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. نوجوانی دورانی است که ظرفیت پذیرش حرکت، رشد و قیام در آن بسیار بالاست.
رئیس بنیاد ملی نوجوان تصریح کرد: نوجوانان جسارت اقدام بالایی دارند، همان‌طور که در اغتشاشات اخیر مشاهده شد. شور، شادابی، نشاط، انرژی مضاعف و علاقه به ماجراجویی از دیگر ویژگی‌های نوجوانان است. جامعه‌گرایی، اجتماعی بودن، آینده‌نگری و آرمان‌گرایی نیز از خصوصیات بارز این دوره سنی است. بخش جدی دیگری برای نوجوانان، معنویت و توسل و ارتباط با خداوند است.
حجت‌الاسلام تقدیری با بیان اینکه سازمان تبلیغات اسلامی به دنبال نهضت مردمی در تحقق اهداف اسلامی است، با نقل خاطره‌ای از شهید آیت‌الله رئیسی، به تفاوت «دولتِ مردمی» و «دولتِ مردم» پرداخت. به اعتقاد وی، نهضت مردمی در تحقق اهداف به این معناست که تلاش کنیم مردم خود حرکت کنند. حرکت مردمی یعنی اینکه دستگاه فرهنگی، هزینه کند و صرفاً دستور دهنده نباشد. نوجوانان در «حرکت کردن» بسیار راحت‌تر و پذیرا هستند؛ می‌توان آن‌ها را به میدان آورد و حضوری مؤثر برایشان فراهم کرد.
ماموریت‌ها و ساختار بنیاد ملی نوجوان
وی در بخش دیگری از سخنان خود مأموریت‌ها و ساختار بنیاد ملی نوجوان تشریح کرد و گفت: بنیاد ملی نوجوان در سال ۱۴۰۱ در سازمان تبلیغات اسلامی شکل گرفت و کار خود را از گسترش فعالیت‌های مدارس صدرا (که ۲۰۰ شعبه مدرسه داشتند) به همه نوجوانان تعریف کرد.
ماموریت‌های تعریف‌شده برای بنیاد ملی نوجوان عبارتند از: همراه‌سازی و گفتمان‌سازی (ایجاد یک گفتمان ویژه نوجوان و گسترش آن)، نمونه‌سازی و ساختارسازی (تلاش برای ساخت نمونه‌هایی از فعالیت‌ها و اصلاح ساختارهای موجود در حوزه نوجوانان)، راهبری و نظارت (نظارت بر فعالیت‌های مربوط به حیطه نوجوانان شامل بدنه فعالیت‌های نوجوان در سازمان تبلیغات، مجموعه‌های وابسته و بدنه استانی) و زمینه‌سازی و ساماندهی کنشگری نوجوان (با قید تبیین فکر و فرهنگ و معارف).
حجت‌الاسلام تقدیری تأکید کرد که بنیاد ملی نوجوان، دولت یا کل انقلاب نیست، بلکه ذیل سازمان تبلیغات اسلامی و مقید به ماموریت‌های این سازمان است. فعالیت بنیاد ملی نوجوان بر پایه جهاد فکری، محتوایی، تبیین و عرضه فکر، فرهنگ، معارف و دستاوردهای انقلاب اسلامی در بین نوجوانان است که با کمک راهبران انجام می‌شود. مخاطبان بنیاد ملی نوجوان شامل خود نوجوانان و همچنین پدر، مادر، معلمین و هر کسی که با نوجوان در ارتباط است، می‌شود.
مکان‌های مرتبط با فعالیت‌های بنیاد شامل مدارس، کانون‌های فرهنگی، مساجد، هیئت‌ها و مجموعه‌های مرتبط با نوجوانی، و حتی کافه‌ها هستند. یکی دیگر از کارهای اصلی بنیاد، «رصد عرصه نوجوانی» است؛ زیرا نوجوان بسیار با اقتضائات روز در حال تغییر است. رصد مصرف نوجوان، خوراک فکری نوجوان و جهت‌دهی او از اهمیت بالایی برخوردار است.
وی افزود: هدف بنیاد، ایجاد حرکت و کنش در نوجوان است؛ مانند چشمه‌ای که می‌جوشد و سپس تلاش می‌شود تا این حرکت جهت‌دهی شود. این حرکت نه صرفاً اجتماعی، بلکه حرکتی در مسیر وظایف و کنشگری در خانه و خانواده است. از دیدگاه بنیاد، ازدواج کردن نوجوانان و ارتباط آن‌ها با خانواده، همسر و فرزندان بسیار مهم است.
حجت‌الاسلام تقدیری مصرف زیستی نوجوان که تأثیر نظام را شکل می‌دهد و رصد فعالیت‌هایی که در کشور برای نوجوان انجام می‌شود را از دیگر فعالیت‌های بنیاد برشمرد و به معضل «موازی‌کاری» در حوزه نوجوانان در کشور اشاره کرد.
رئیس بنیاد ملی نوجوان همچنین به آمار دانش‌آموزان کشور (حدود ۱۵.۵ میلیون نفر) که سهم زیادی از آن‌ها را مقطع ابتدایی تشکیل می‌دهد اشاره و به ضعف در «تعداد مخاطب تحت پوشش» اذعان کرد.
نشست «جمهوری اسلامی‌شناسی» با سخنرانی رئیس بنیاد ملی نوجوان، بینش عمیقی در مورد اهمیت استراتژیک حوزه نوجوانی، فلسفه شکل‌گیری و ماموریت‌های بنیاد ملی نوجوان در سامانه حکمرانی فرهنگی کشور ارائه داد. چالش‌هایی مانند موازی‌کاری و لزوم بهبود آمار پوشش نیز مطرح شد. این بنیاد با رویکردی نهضتی و مردمی، به دنبال ایجاد حرکت و کنشگری هدفمند در نوجوانان، با محوریت فکر، فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی است.