طرح ها

«الهیات کاربردی با رویکرد تمدنی»

معرفی طرح    :
اگرچه سال‌ها و قرن‌ها شعار می‌دهیم که دین پاسخ‌گوی نیازهای بشر است، اما با کمی درنگ در نقايص زندگي فردي و اجتماعي انسان، روشن مي‌شود که ظرفيت جامعيت دين و قدرت پاسخ‌گويي آن به همه‌ي نيازها هنوز احيا نشده است.
انسان از تفسیر خویش از جهان هستی سخت متأثر است. به همین خاطر دین اسلام سعی دارد تفسیری توحیدی از کل هستی ارائه دهد. و در هر قلمروی که جهان بشری بل جهان هستی امتداد می‌یابد، حضور پراحتشام خداوند متعال را در آن ترسیم کند. بشر امروز چه بسا بیش از ادوار گذشته محتاج نگرش‌های توحیدی در ساحت‌های عینی زندگی خویش است. این نگاه را الهیات کاربردی مي‌نامیم.
    
اهداف
هدف اصلي
توليد الهيات کاربردي با رويکرد تمدني
اهداف فرعي:
1.    ارتقاي سطح علمي جامعه در زمينه‌ي الهيات کاربردي با رويکرد تمدني؛
2.    توليد علوم اسلامي توصيفي کاربردي منسجم و نظام‌مند؛
3.    تربيت پژوهشگر و ارتقاي سطح علمي و پژوهشي نيروي انساني در این حوزه؛
4.    طراحي راهکار کارآمد حل نيازهاي فردي و اجتماعي از متن دين اسلام؛
5.    ارائه‌ي الگويي جديد در فهم و توليد الهيات کاربردي؛
6.    توسعه‌ي افق ديد در جامعه نسبت به راه‌حل‌هاي نيازهاي مختلف انساني؛
7.    ارائه‌ي طرح کاملي از نظام تمدن توحيدي اسلامي.

ضرورت تحقيق
انسان داراي محدوديت‌هايي است که با وجود آن‌ها به تنهايي قادر به شناخت مسير سعادت خويش نيست، لذا خداوند منان، راه سعادت انسان را براي او مشخص کرده است. اين راه سعادت و کمال، همان دين است که انبياي الهي از آدم تا خاتم(ص)، پيام‌آور آن بوده‌اند.
يکي از بارزترين مصاديق خاتميت و کمال دين اسلام، جامعيت آن است، به اين معنا که دين براي همه‌ي نيازها و دغدغه‌هاي انساني پاسخ دارد، چه نيازهاي موجود و چه نيازهايي که هنوز انسان دچار آن‌ها نشده است.
از طرفي، پاسخ‌گويي دين اسلام صرفاً يک پاسخ‌گويي پس از حدوث نياز نيست، بلکه از اين حد گذشته، قادر به اصلاح مشرب‌ها و ايجاد جريان نيز مي‌باشد. مديريت صحنه‌اي با اين وسعت حتماً بايد با ديدي کلي و رويکردي تمدني همراه باشد، چرا که جزئي‌نگري در زمينه‌ي توليد الهيات کاربردي سبب خواهد شد که دين اسلام صرفا پاسخ‌گوي جريان‌هايي باشد که ديگر مشارب فکري به وجود آورده‌اند و چه بسا بسیاری از این از مشارب برخواسته از نياز حقيقي انسان نباشد.

سؤالات تحقيق
تنوعي که در رشته‌هاي الهيات کاربردي وجود دارد، دامنه‌ي کاربردي گسترده‌اي را ايجاد مي‌کند. تشخيص دقيق حوزه‌هاي الهيات کاربردي و دسته‌بندي آن‌ها تا حدود زيادي بستگي به طبقه‌بندي علوم دارد. از اين جهت در تمرکز  بر روي رشته‌هاي خاصي از الهيات کاربردي، اولويت با مقوله‌هايي است که ميزان تأثيرگذاري بيش‌تري در جريان‌سازي تفکر داشته باشند. نمونه‌اي از این مقوله‌هاي اولويت‌دار عبارت‌اند از: تمدن‌پژوهي، علم‌شناسي، دين‌شناسي، الهيات تعليم، الهيات ارتباطات، الهيات سياست، الهيات اقتصاد، الهیات زيبايي‌شناسي، الهیات مديريت و الهیات تربيت.

روش و شيوه‌ي تحقيق
گروه‌هاي پژوهشي فعاليت خود را در سه مرحله‌ي ايجاد طرح پژوهشي، تدوين سؤالات و پاسخ‌گويي انجام مي‌دهند. محصولات گروه‌هاي پژوهشي در شوراي پژوهشي به لحاظ مطابقت با روش گروه، بررسي مي‌شوند و سپس براي تعميق سطح علمي به شوراي علمي ارسال مي‌شود. در صورتي که روش محصولات يا سطح علمي آن مورد تأييد شوراي پژوهشي يا شوراي علمي نباشد، پژوهش اصلاح يا مجدداً انجام مي‌شود. شوراي پژوهشي مي‌تواند روش خود را با مطالعه‌ي محصولات گروه‌هاي پژوهشي ارتقا دهد.
    
قلمرو تحقيق
در پژوهش الهيات کاربردي با رويکرد تمدني گونه‌هاي مختلفي از پژوهش صورت مي‌پذيرد:
* موضوع‌يابي يا نيازشناسي که در نتيجه، شناخت ساحت‌هاي کاربردي را به دنبال دارد؛
* تمدن‌شناسي که به پژوهشگر کمک مي‌کند در مرحله‌ي موضوع‌يابي به حالت انفعال دچار نشده، با رويکردي جريان‌سازانه وارد عرصه‌ي پژوهش شود؛
* ظرفيت‌شناسي و پاسخ‌گويي دين که توسط کارشناسان دين‌شناس با استخراج معارف از منابع دين صورت مي‌پذيرد؛
* و روش‌شناسي که روند مسير پژوهش را تحت قوانين کلي و مطالعه شده در مسير و چارچوبي واحد نگاه مي‌دارد.

    عوامل اجرايي تحقيق
گروه الهيات کاربردي با رويکرد تمدني در قالب سه بخش فعاليت مي‌کند: شوراي علمي، شوراي پژوهشي و گروه پژوهشي
شوراي علمي
شوراي علمي مسئوليت مشاوره‌ي علمي و بررسي و ارتقاي کيفيت و عمق علمي پژوهش را بر عهده دارد. شوراي علمي متشکل از نمايندگان گروه پژوهشي و اساتيد متخصص و صاحب‌نظر در فن مربوطه است.
شوراي پژوهشي
شوراي پژوهشي مسئوليت تدوين سياست‌ها و راهکارهاي کلي، تأمين علمي مباني پژوهش (مباني و فلسفه‌ي الهيات کاربردي، روش پژوهش، روش تحقيقات کاربردي و مطالعات بين رشته‌اي)، اداره‌ي پژوهش (ايجاد گروه‌هاي پژوهشي، بازتعريف گروه‌ها، تعريف تعامل ‌گروه‌ها)، تدوين آيين‌نامه‌ها و نظام‌نامه‌ها و القاي روش واحد و منسجم به پژوهش را دارد. شوراي پژوهشي متشکل از مديران گروه‌هاي پژوهشي مي‌باشد.
گروه پژوهشي
انجام اصل پژوهش به عهده‌ي گروه پژوهشي مي‌باشد. گروه پژوهشي فعاليت خود را در سه مرحله‌ي ايجاد طرح پژوهشي، طراحي سؤالات و پاسخ‌دهي به انجام مي‌رساند.